Download (1138Kb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

39uygulama Ģansının ve zemininin kalmadığı bir devirde ortaya çıktığı düĢünülebilir.Bu Ģartlarda Osmanlılık ideali bir temenniden baĢka bir Ģey de ifade etmemektedir. 149Osmancılık siyasetinin bir hareket ve program olarak baĢarıya ulaĢamaması,toplumsal tabanını ve cazibesini kaybetmesi sonucu Ġslamcılık ve Türkçülük akımlarıöne çıkmaya baĢlamıĢtır.B. Ġslamcılık ve Yusuf Akçura’nın Ġslamcılığa BakıĢıĠslamcılık, Ġslam‟ı inanç, düĢünce, ahlak, siyaset, idare ve hukukta hakimkılmayı, Müslümanlar arasında birlik ve dayanıĢmayı tesis ederek Ġslam ülkeleriniBatı karĢısında geri kalmıĢlıktan kurtarmayı amaçlayan, 19. Yüzyılın ikinciyarısından itibaren Osmanlı aydınları tarafından savunulmaya baĢlayan siyasi birfikir hareketidir. 15019. Yüzyılın ikinci yarısında doğarak, muhtelif görüntülerle günümüze kadaruzanan Ġslamcılık cereyanı, dini olmaktan öte siyasi bir nitelik taĢımaktadır. 151Müslümanların bir buhran devrinde Ġslam‟a daha sıkı sarılmalarını öğütlemektenziyade, bütün Müslümanların birlikte hareket etmeleri, hatta daha ileri seviyedesiyasi bir ittihat kurmaları fikri üzerine yoğunlaĢan Ġslamcılık hareketini bu nedenle“Panislamizm” olarak vasıflandıranlar mevcuttur. 152Osmanlı Devleti‟nde Ġslamcılık fikir hareketi, Osmanlıcılık hareketinindevamı, Türkçülük hareketinin öncesi bir kalkınma ve kurtuluĢ ideolojisi olarakdeğerlendirilmektedir. 1531878 Berlin AnlaĢması‟ndan sonra Osmanlı Ġmparatorluğu‟nun yeni çizilensınırları içerisinde Müslümanlar, ekserisine oranla daha büyük yüzde oluĢturuyordu.Avrupa‟da beliren milliyetçilik seslerine karĢı Osmanlı Ġmparatorluğu‟nda birliğisağlayacak fikrin Müslümanlık olduğu inancı, güçlü bir düĢünce akımı olarak149 Ramazan UÇAR, Abdullah Cevdet’te Din ve BatılılaĢma, (BasılmamıĢ Yüksek Lisans Tezi,Ankara, 1997), s. 53150 TÜRKÖNE, a.g.m., s. 60151 KARAL, a.g.e., s. 540152 KODAMAN, a.g.e., s. 60153 Ġsmail KARA, Türkiye’de Ġslamcılık DüĢüncesi, Kitabevi Yayınları, Ġstanbul, 1997, s. 27