Download (1138Kb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

26Türkçülüğün teĢkilatlanmasına ve Türk cemiyetlerinin kurulmasına imkânsağlamıĢtır. 101II. MeĢrutiyet ilan edildikten sonra Osmanlı Devleti, çeĢitli iç ve dıĢ olaylarınsebep olduğu bunalım içine düĢmüĢtü. Bu dönemde Avusturya‟nın Bosna Hersek‟iilhakı, Bulgaristan‟ın bağımsızlığını ilan etmesi, Girit meselesi, 31 Mart Vakası,Trablusgarp SavaĢı gibi olaylar imparatorlukta derin yaralar açmıĢtı. Fakat daha daönemlisi kaybedilen Balkan SavaĢları sonucu binlerce Türk‟ün göçe zorlanması vekatliama tabi tutulması gibi olaylar Türkler arasında büyük bir Ģok yaratmıĢ veOsmanlıcılık ideolojisinin fiilen iflasını hazırlamıĢtır. 102Ġmparatorluktaki Türkler dıĢındaki unsurlar arasında milliyetçilik akımları vemilli bağımsızlık hareketleri büyük boyutlara ulaĢmıĢtır. Bu dönemde Türkler halamilli Ģuur ve milliyetçilikten mahrum bulunuyorlardı. II. MeĢrutiyete paralel olarakçeĢitli cemiyet ve dergiler etrafında toplanmaya baĢlayan Türkçü aydınlar, Türkleribir arada, millet denilen bütün halinde toplama lüzumu üzerinde durmaktaydılar. 103Türk milliyetçiliğinin geliĢtirilmesi, Türklük bilincinin toplum içindeyaygınlaĢtırılması ve Türkçülüğün teĢkilatlanması gibi faaliyetlerde Yusuf Akçura‟yıhep ön saflarda görmek mümkündür.Türkiye‟de Türk milliyetçiliğini esas alarak kurulan ilk cemiyet „TürkDerneği‟ cemiyetidir. 1908‟de Ġstanbul‟a gelen Akçura, mektep hayatındanhatırladığı bazı Türkçüleri ziyaret etmiĢ ve bir Türk cemiyeti kurulmasını teklifetmiĢtir. Bu çalıĢmalar neticesinde, Yusuf Akçura, Necip Asım, Veled Çelebi‟ninöncülüğünde “Türk Derneği” adıyla bir cemiyet kurulmuĢtur. 104Kurulan Türk Derneği cemiyetinin amacını açıklayan nizamnamenin ikincimaddesinde Ģöyle denilmiĢtir:“Cemiyetin amacı, Türk diye anılan bütün Türk kavimlerinin mazi ve haldekieserlerini, iĢlerini, durumlarını ve muhitini öğrenmeye ve öğretmeye çalıĢmak. YaniTürklerin eski eserlerini, tarihini, dillerini, avam ve havas (halk ve aydın)101 AKÇURA, Türkçülük-Türkçülüğün Tarihi GeliĢimi, s. 208-209102 Yusuf SARINAY, Türk Milliyetçiliğinin Tarihi GeliĢimi ve Türk Ocakları, Ötüken NeĢriyat,Ġstanbul, 2004, s. 131103 SARINAY, a.g.e., s. 131-132104 SARINAY, a.g.e., s. 104