16ve yararları üzerinde durmuĢ, hangisinin izlenmekte olduğunu, izlenebileceğiniincelemiĢtir. 60Akçura makalede, öncelikle Osmanlı Devleti‟ne “kuvvet ve terakki”kazandırmak amacıyla izlenen politika türlerini tarihsel bir bakıĢ açısıylaçözümlemiĢtir. Osmanlıcılığın genel olarak Tanzimat dönemine tekabül ettiğini,Panislamizmin 70‟li yıllarda ortaya çıkmıĢ olduğunu ve özellikle Abdülhamittarafından savunulduğunu söylemiĢtir. Son olarak da kısa bir süre önce ortaya çıkanPantürkizmi ele almıĢtır. 61Ali Kemal, „Cevabımız‟ adlı yazısında “… Bizim için Türk‟ü Ġslam‟dan,Ġslam‟ı Türk‟ten, Türk ve Ġslam‟ı Osmanlılıktan, Osmanlılığı Türk‟ten, Ġslam‟danayırmak, tekliği üçe bölmek olamaz. Hayalimize gelse bile fikrimize yerleĢemez.”diyerek Akçura‟yı eleĢtirmiĢtir. 62Akçura eserinde Osmanlının son dönemindeki siyaset biçimlerini açık ve netortaya koymuĢ ve fayda ve zararlarını, uygulanabilirliklerini tartıĢmıĢtır. “Üç Tarz-ıSiyaset” adlı makaleden önce Osmanlı Saltanatının son devresindeki siyasettarzlarını tasnif ve tayin eden, her tarza belirli bir isim vererek ana çizgilerini buderece açıklık ve kesinlikle ortaya koyan bir eser yazılmıĢ değildir. 63Kahire‟de yapılan ilk baskı Rusya Müslümanları tarafından hararetlebenimsenmiĢtir. Orenburg‟da yayımlanan ġura‟da makaleyi değerlendiren birgazeteci Üç Tarz-ı Siyaset‟in seksen cilt değerinde bir yapıt olduğunu söylemiĢtir. 64Enver Ziya Karal, Üç Tarz-ı Siyaset adlı esere yazdığı önsözde, Üç Tarz-ıSiyaset‟i laik düĢüncenin tam ve mükemmel bir yapıtı olarak görmektedir.Gerekçesi, bu yapıtta, hiçbir sorunun ortaya konulması ve eleĢtirilmesinde Ģeriattanfaydalanılmaya gidilmemiĢ olması nedeniyle siyasal düĢüncenin dinsel düĢüncedenayrılmıĢ olmasıdır. 65 Fakat eser iyi tahlil edildiğinde görülür ki, Türk Milleti‟nin60 KARAL, a.g.e., s. 1561 AKÇURA, Üç Tarz-ı Siyaset, Lotus Yayınevi, Ankara, 2005, s. 35-4462 AKÇURA, Üç Tarz-ı Siyaset, s. 6363 AKÇURA, Türkçülük-Türkçülüğün Tarihi GeliĢimi, Türk Kültür Yayınları, Ġstanbul, 1978, s.174; AKÇURA, Hatıralarım, s. 11764 GEORGEON, a.g.e., s. 4865 KARAL, a.g.e., s. 23
17içine düĢtüğü sıkıntıdan kurtulabilmesi için çizilen yol haritalarından ne Ġslamcılık nede Türkçülük dinden ayrı sistemler değildir. Aksine Akçura‟nın hararetle savunduğuTürkçülükte bile dinin yardımı, takviyesi ve bu noktadaki hizmeti gerekligörülmüĢtür. 66Yusuf Akçura, “Türkçülük” ve “ Hatıralarım” adlı eserlerinde kendi Üç TarzıSiyaset‟ini tahlil ederken önemli bir noktaya, bir tahlil eksikliği yaptığına, temasetmiĢtir. „Türklük Siyaseti‟ ile „Türk Birliği‟nin, „Ġslam Siyaseti‟ ile „ĠslamBirliği‟nin birbirine karıĢtırıldığını söyleyen Akçura, Osmanlı Devleti‟nin içteTürklük ya da Ġslam siyaseti takip etmesinin dıĢta da „Pantürkist‟ veya „Panislamist‟olmasını mutlaka gerektirmeyeceğini ifade etmiĢtir. 67Yusuf Akçura‟nın “Siyaset ve Ġktisat” adlı eseri, 1919-1924 yılları arasındadeğiĢik gazete ve dergilerde yayınlanan makaleleri ile farklı yerlerde verdiğinutuklarını içermektedir. On yedi yazıdan oluĢan bu eserde, Türk Milletinin ĠstiklalHarbi sırasında verdiği mücadeleler, çektiği sıkıntılar ve takip edilmesi gerekenyollar yazar tarafından ele alınmıĢtır. Akçura bu eserinde siyaset, iktisat, tarih,sosyoloji ve felsefeye ne denli hakim olduğunu göstermiĢtir.Akçura, “Muasır Avrupa‟da Siyasi ve Ġçtimai Fikirler ve Fikri Cereyanlar”adlı eserinde millet ve milliyet kavramını tarif etmiĢ ve Avrupa‟da milliyetkavramının ortaya çıkmasından en çok zarar gören devletin Osmanlı Devletiolduğunu belirtmiĢtir. Osmanlı hukukçu ve siyasetçilerinin milliyet fikrinin Osmanlıbirliğine zarar vermeyecek Ģekilde anlamak gibi bir büyük hata yaptıklarınıanlatmıĢtır. Eserinde ayrıca Slav ittihadını tahlil etmiĢtir.Eserinde ortaya koyduğu en önemli sonuçlar Ģunlardır: Hürriyet, Müsavat veAdalet Ġslam‟ın esaslarıdır. Sosyalizm de yeni bir Ģey değildir. 68 Bununla birlikteSosyalizm konusunda Marksizmin bütün sosyalizme hakim olduğunu söylemiĢ vebütün sosyalistlerin birer Marksist olduklarını ifade etmiĢtir. 6966 AKÇURA, Üç Tarz-ı Siyaset, s. 56-6267 AKÇURA, Türkçülük-Türkçülüğün Tarihi GeliĢimi, s. 173; AKÇURA, Hatıralarım, s. 11768 TOGAY, Yusuf Akçura’nın Hayatı, s.75-7669 Yusuf AKÇURA, Muâsır Avrupa’da Siyasî ve Ġçtimaî Fikirler ve Fikri Cereyanlar, YayınaHazırlayan: Adem EFE, Yeni Zamanlar Yayınları, 2. Baskı, Ġstanbul, 2004, s.165-166
- Page 7 and 8: viiII. BÖLÜMYUSUF AKÇURA VE DÖN
- Page 9: 1GĠRĠġA. AraĢtırmanın Konusu
- Page 13 and 14: 5Sosyal olayların araĢtırılmas
- Page 15 and 16: 7kumaĢ fabrikası miras olarak kal
- Page 17 and 18: 9dönemin tanınmıĢ hocaların de
- Page 20 and 21: 12yöneltti; öyle ki, cemiyetin ü
- Page 22 and 23: 142. EserleriTürk dilinin bütün
- Page 26 and 27: 18B. Yusuf Akçura’nın KiĢiliğ
- Page 28 and 29: 20Sadri Maksudi Arsal‟a göre Ak
- Page 30 and 31: 22alındığı anlaĢılmaktadır.
- Page 32 and 33: 24“19. Yüzyılda dünya medeniye
- Page 34 and 35: 26Türkçülüğün teĢkilatlanmas
- Page 36 and 37: 28Türk Yurdu Cemiyeti murahhaslı
- Page 38 and 39: 30kültürle yoğrulmuĢ Türklerin
- Page 40 and 41: 32duran Osmanlı Devleti‟ni milli
- Page 42 and 43: 34tıpkı Avrupa‟da olduğu gibi
- Page 44 and 45: 36Tanzimat fikri, çağdaĢ eğitim
- Page 46 and 47: 38bulunmasına bağlı idi. Binaena
- Page 48 and 49: 40belirmeye baĢlamıĢtır. 154Osm
- Page 51: 43Avrupa‟da beliren Pan ideolojil
- Page 54 and 55: 46C. Türkçülük ve Yusuf Akçura
- Page 56 and 57: 48Ģanlı medeniyetlerin kurucusu o
- Page 58 and 59: 507. Tüm Türkleri bir araya topla
- Page 60 and 61: 52“Ben Müslüman ve Türküm”
- Page 63 and 64: 55derler, fakat biz öyle bir milli
- Page 65 and 66: 57kısmı Batı‟ya duydukları ha
- Page 67 and 68: 59Yusuf Akçura, BatılılaĢma faa
- Page 69 and 70: 61Gökalp‟e göre her millet kend
- Page 71 and 72: 63elli sahifesinden ancak birkaç s
- Page 73 and 74: 65III. BÖLÜMYUSUF AKÇURA’NIN T
- Page 75 and 76:
67Bu düĢünce daha sonra milliyet
- Page 77:
69zamanla yeni rejimin anlayıĢı
- Page 80 and 81:
72destekçilerden bir tanesi de yap
- Page 82 and 83:
74ebediyenin burada öğrenildiğin
- Page 84 and 85:
76bağnazlaĢması, Müslüman din
- Page 86 and 87:
784. EkonomiOsmanlı Devleti‟nin
- Page 88 and 89:
80doğru gidiyoruz. Alınacak olan
- Page 90 and 91:
82pazarlarının Avrupa sanayi mall
- Page 92 and 93:
84Akçura, “tarih, tarih içindir
- Page 94 and 95:
86Akçura‟nın bu taksiminde Ġsl
- Page 96 and 97:
88a. Din ve Sosyal DeğiĢmeHer top
- Page 98 and 99:
90Akçura, Türk toplumunun değiĢ
- Page 100 and 101:
92Akçura, Osmanlı toplumunda son
- Page 102 and 103:
94bulunur. 350 Cemaatle kılınan n
- Page 104 and 105:
96Din, özellikle de Ġslam dini, m
- Page 106 and 107:
98ayırmaya çalıĢıyor. Bu mükr
- Page 108 and 109:
100dini, devlet ile ayrıĢtırmı
- Page 110 and 111:
102Akçura‟nın öne sürdüğü
- Page 112 and 113:
104KAYNAKÇAAKÇURA, Y., Hatıralar
- Page 114 and 115:
106_____, “Kader”, ġura-yı Ü
- Page 116 and 117:
108_____, “Unutulan Adam”, Sosy
- Page 118 and 119:
110KUR’AN-I KERĠM, Diyanet ĠĢl
- Page 120:
112ÖZGEÇMĠġKiĢisel Bilgiler:Ad