12yöneltti; öyle ki, cemiyetin üyesi bile olmadığı halde, genellikle Ġttihatçı olaraktanınıyordu.” 41MeĢrutiyet devri, Türkçülüğün teĢkilatlanmasına ve Türkçü cemiyetlerinkurulmasına imkan vermiĢtir. 19. yy.‟ın ortasından itibaren Osmanlı Devleti‟nde“ilmi Türkçülük” hareketi kuvvet kazanmaya baĢlamıĢtır. 42 1908 ile 1912 yıllarıarasında kurulan Türkçülükle ilgili derneklerin ( Türk Derneği Cemiyeti, Türk YurduCemiyeti, Türk Ocağı Cemiyeti, Türk Bilgi Derneği gibi) hemen hepsinde YusufAkçura‟yı kurucular arasında görürüz.Bu dernekler arasında en faal çalıĢması “ Türk Yurdu Cemiyeti”nde olmuĢtur.“Türk Yurdu” dergisinde 1911‟den 1917‟ye kadar müdür olarak görev yapmıĢtır. 43O, Türkçülüğün hararetli bir savunucusuydu. Bir zamanlar Türk Yurdu ve Ocakdemek Akçura demekti. 44Yusuf Akçura, 1917 yılında Osmanlı Hilal-i Ahmer Cemiyeti (KızılayDerneği) murahhası olarak, Rusya‟daki esir düĢmüĢ Türkler ile haberleĢme veyardım maksadıyla Ġskandinavya‟ya gönderilmiĢtir. Bu görevi esnasında birkaç defahayati tehlike geçirmiĢtir. Akçura, vazifesini, BolĢeviklerin çıkardıkları birçokzorluklara rağmen muvaffakiyetle tamamlayarak 1919‟da Ġstanbul‟a dönmüĢtür. 45Milli mücadele yıllarında Akçura, bir taraftan Türk Ocağı‟nda çalıĢmıĢ, diğertaraftan Anadolu‟ya geçerek KurtuluĢ SavaĢı‟na katılma planları yapmıĢtır. AhmedFerid‟in kurduğu Milli Türk Fırkası‟na katılmıĢtır. 1919 yılında tevkif edilen Akçura,hapisten çıkınca 1920‟de Ġstanbul‟da ġevket Bey‟in kızı Selma Hanım‟la evlenmiĢtir.9 Mart 1920‟de Yusuf Akçura, eĢi Selma Hanım ve Ģair Mehmet Emin, birlikteAnadolu‟ya geçerek milli mücadele hareketine katılmıĢlardır. 46Akçura, milli mücadele hareketine katılmasından sonra 1925‟lere kadar sürendönemde milli mücadele hareketinin bütün siyasal mücadelelerinde etkin bir biçimde41 Ahmet AĞAOĞLU, “Yusuf Akçura”, Cumhuriyet, 13 Mart 1935 (GEORGEON, a.g.e., s. 65‟dennaklen)42 TEMĠR, a.g.e., s. 4043 YÜCE, a.g.m., s. 22844 Hilmi Ziya ÜLKEN, Türkiye’de ÇağdaĢ DüĢünce Tarihi, Ülken Yayınları, 8. Baskı, 2005, s. 38845 TOGAY, a.g.e., s. 66-6846 TEMĠR, a.g.e., s. 63-64
13yer almıĢtır. Cumhuriyet Halk Fırkası‟na girmiĢ, Türkiye Büyük Millet Meclisi‟neseçilmiĢtir. DıĢ politikanın belirlenmesinde katkıları olmuĢtur. Akçura, Jön Türkiktidarı döneminde bağımsız kalmıĢtı. Bağımsız fikirleri nedeniyle Akçura‟ya büyükdeğer veren Mustafa Kemal, kültürel sorunlarda onu bir danıĢman olarakdeğerlendirmiĢtir. 47Cumhuriyet döneminin temel taĢlarından olan „Milliyetçilik‟ ve „Halkçılık‟fikrinin oluĢmasında ve bu fikirlerin olgunlaĢmasında Akçura‟nın büyük katkısıolmuĢtur. Akçura, tam bağımsız bir devlet olabilmenin yolunun ekonomik güçtengeçtiğini ifade etmiĢ, ülke ekonomisinin geliĢmesi için yapılması gerekenlerhakkında yazılar yayınlamıĢ ve önerilerde bulunmuĢtur. 48Akçura, Cumhuriyet Halk Fırkası‟nın milliyetçilik ve halkçılık gibi iki temelilkesini benimseyerek halk fırkasına girmiĢ olmakla birlikte onun halkçılık anlayıĢıCumhuriyet Halk Fırkası ile aynı değildir. Onun savunduğu düĢünce, MustafaKemal‟in BMM‟de ifade ettiği halk egemenliği fikridir. Fakat halk=milletdenklemini reddetmiĢtir. Akçura‟nın halkçılıktan söz ettiğinde bunu Fransızca‟daki„populisme‟ değil, „democratisme‟ anlamında kullanıyor olması da manidardır. 491925‟ten sonra Akçura, hocalık, tarihçilik çalıĢmalarına, milletvekilliğigörevine ve Türk Ocaklarındaki faaliyetlerine devam etmiĢtir. 1931‟de Türk TarihTetkik Cemiyeti (Türk Tarih Kurumu)‟nun kuruluĢuna katılmıĢ ve ertesi yıl kurumunbaĢkanlığına getirilmiĢtir. 1932‟de toplanan ilk Türk Tarih Kongresi‟ne baĢkanlıketmiĢtir. 50Akçura‟nın iki çocuğu olmuĢtur. 1924 doğumlu kızı Ülken ve 1927 doğumluoğlu Tuğrul. 51 Akçura 11 Mart 1935 Pazartesi günü vefat etmiĢtir. Cenaze töreni 13Mart ÇarĢamba günü yapılmıĢ, Edirnekapı kabristanlığına defnedilmiĢtir. Kabrininüzerinde Kazan Hanlığı devrinden kalan son abide ve milli heyecan timsali olan“Süyüm Bike” kulesinin maketi bulunmaktadır. 5247 TEMĠR, a.g.e., s. 6548 ÇAKMAK- YÜCEL, a.g.e., s. 3649 GEORGEON, a.g.e, s. 13250 GEORGEON, a.g.e., s. 127-12851 TEMĠR, a.g.e., s. 7252 TEMĠR, a.g.e., s. 76-77
- Page 7 and 8: viiII. BÖLÜMYUSUF AKÇURA VE DÖN
- Page 9: 1GĠRĠġA. AraĢtırmanın Konusu
- Page 13 and 14: 5Sosyal olayların araĢtırılmas
- Page 15 and 16: 7kumaĢ fabrikası miras olarak kal
- Page 17 and 18: 9dönemin tanınmıĢ hocaların de
- Page 22 and 23: 142. EserleriTürk dilinin bütün
- Page 24 and 25: 16ve yararları üzerinde durmuĢ,
- Page 26 and 27: 18B. Yusuf Akçura’nın KiĢiliğ
- Page 28 and 29: 20Sadri Maksudi Arsal‟a göre Ak
- Page 30 and 31: 22alındığı anlaĢılmaktadır.
- Page 32 and 33: 24“19. Yüzyılda dünya medeniye
- Page 34 and 35: 26Türkçülüğün teĢkilatlanmas
- Page 36 and 37: 28Türk Yurdu Cemiyeti murahhaslı
- Page 38 and 39: 30kültürle yoğrulmuĢ Türklerin
- Page 40 and 41: 32duran Osmanlı Devleti‟ni milli
- Page 42 and 43: 34tıpkı Avrupa‟da olduğu gibi
- Page 44 and 45: 36Tanzimat fikri, çağdaĢ eğitim
- Page 46 and 47: 38bulunmasına bağlı idi. Binaena
- Page 48 and 49: 40belirmeye baĢlamıĢtır. 154Osm
- Page 51: 43Avrupa‟da beliren Pan ideolojil
- Page 54 and 55: 46C. Türkçülük ve Yusuf Akçura
- Page 56 and 57: 48Ģanlı medeniyetlerin kurucusu o
- Page 58 and 59: 507. Tüm Türkleri bir araya topla
- Page 60 and 61: 52“Ben Müslüman ve Türküm”
- Page 63 and 64: 55derler, fakat biz öyle bir milli
- Page 65 and 66: 57kısmı Batı‟ya duydukları ha
- Page 67 and 68: 59Yusuf Akçura, BatılılaĢma faa
- Page 69 and 70:
61Gökalp‟e göre her millet kend
- Page 71 and 72:
63elli sahifesinden ancak birkaç s
- Page 73 and 74:
65III. BÖLÜMYUSUF AKÇURA’NIN T
- Page 75 and 76:
67Bu düĢünce daha sonra milliyet
- Page 77:
69zamanla yeni rejimin anlayıĢı
- Page 80 and 81:
72destekçilerden bir tanesi de yap
- Page 82 and 83:
74ebediyenin burada öğrenildiğin
- Page 84 and 85:
76bağnazlaĢması, Müslüman din
- Page 86 and 87:
784. EkonomiOsmanlı Devleti‟nin
- Page 88 and 89:
80doğru gidiyoruz. Alınacak olan
- Page 90 and 91:
82pazarlarının Avrupa sanayi mall
- Page 92 and 93:
84Akçura, “tarih, tarih içindir
- Page 94 and 95:
86Akçura‟nın bu taksiminde Ġsl
- Page 96 and 97:
88a. Din ve Sosyal DeğiĢmeHer top
- Page 98 and 99:
90Akçura, Türk toplumunun değiĢ
- Page 100 and 101:
92Akçura, Osmanlı toplumunda son
- Page 102 and 103:
94bulunur. 350 Cemaatle kılınan n
- Page 104 and 105:
96Din, özellikle de Ġslam dini, m
- Page 106 and 107:
98ayırmaya çalıĢıyor. Bu mükr
- Page 108 and 109:
100dini, devlet ile ayrıĢtırmı
- Page 110 and 111:
102Akçura‟nın öne sürdüğü
- Page 112 and 113:
104KAYNAKÇAAKÇURA, Y., Hatıralar
- Page 114 and 115:
106_____, “Kader”, ġura-yı Ü
- Page 116 and 117:
108_____, “Unutulan Adam”, Sosy
- Page 118 and 119:
110KUR’AN-I KERĠM, Diyanet ĠĢl
- Page 120:
112ÖZGEÇMĠġKiĢisel Bilgiler:Ad