100dini, devlet ile ayrıĢtırmıĢ ve devletin demokratik olmasını, dinin ise bireyselolmasını tercih etmiĢtir. 368Üç Tarz-ı Siyaset makalesinde devletin Panislamizmüzerine politika üretmesinin hem iç, hem de dıĢ nedenler dolayısıyla doğru birhareket tarzı olarak görmemesi, olaylara yaklaĢımda dinî bakıĢ açısından sıyrıldığınıgöstermektedir. 369Yusuf Akçura‟nın siyasal meselelerin aksine, sosyo-kültürelmeselelerde Ġslâm dininin ana kaynaklarına baĢvurduğunu görüyoruz. Örneğin,Türkiye‟de kız mekteplerinin açılıp Müslümanların kendi eğitim kurumlarındaeğitilmesini, toplumun ilerlemesi yolunda önemli bir yol olarak gören YusufAkçura‟ya göre, Hz Peygamber‟in kadın-erkek bütün Müslümanlara ilmin farzoluĢuna dair hadisi, Müslümanlar tarafından göz ardı edilmektedir. 370 O, dinin sosyalbütünlüğü sağlamada temel rol oynadığı bir toplumda, dinî bayramlara önemverilmemesini endiĢe verici bir durum olarak görmektedir. Ona göre bayramlartoplum içerisinde bir dinamizmin ve ataletten kurtulmanın sembolüdür. Bayramlaradeta cemiyet makinesinin yağı gibidir. 371 Osmanlı Devleti‟nin dağılma sebepleriarasına Müslümanların yanlıĢ kader anlayıĢlarını da koyan 372 Yusuf Akçura, dini,toplumun düzeni ve dinamiğinin sağlanması için gerekli görmektedir.Kuzey Türklerindeki cedidcilik ( yenilikçilik) hareketinin etkilerini taĢıyanAkçura, Ġslamiyet‟i Türklüğün ayrılmaz bir parçası olarak kabul etmekle birliktelaiklik prensibine de gittikçe ağırlık vermiĢtir. Akçura, TBMM‟de milletvekilliğiyaptığı Cumhuriyet‟in ilk yıllarında, laik sisteme geçiĢ aĢamasında büyük bir engelteĢkil eden halifeliğin kaldırılması konusunda, yaptığı konuĢmalar ve yazdığıyazılarla, meclisteki en büyük destekçilerden biri olmuĢtur. 373368 ÇAKMAK- YÜCEL, a.g.e., s. 50-51369 AKÇURA, Üç Tarz-ı Siyaset, s.33370 AKÇURA, “Kız Sultani Mektebi”, Sırat-ı Müstakim, s. 267-268371 AKÇURA, “Bayram Ġhtiyacı”, Türk Yurdu, s. 953-955372 AKÇURA, “Kader”, ġura-yı Ümmet, s. 2373 KAT, a.g.e., s. 55
101SONUÇTürk fikir tarihine Pantürkizmin babası olarak geçen Yusuf Akçura, Türktoplumunun yaĢam felsefesinin belirlenmesinde, özellikle de TürkiyeCumhuriyeti‟nin kuruluĢu ve milli devlet anlayıĢının oluĢmasında önemli fikrikatkılar yapan bir Türk aydınıdır. O, Türk milletinin içinde bulunduğu durumdaOsmanlı Devleti‟ni son kale, Türkçülüğü de tek çıkar yol olarak görmüĢ ve yaĢamıboyunca bu yolda mücadelesini vermiĢ büyük bir Türk düĢünürüdür.Yusuf Akçura, Tanzimat dönemi sonrası ortaya çıkan Osmanlıcılık veĠslamcılık gibi fikir akımlarının yanında ilk kez Türkçülük akımından bahsetmiĢ veTürkçülük fikrinin ilk defa siyasi sahada düĢünülmesini sağlamıĢtır. Akçura, hayatınımilliyetçilik ve halkçılığa adamıĢ ve bunlarla asıl gaye olan milli egemenliğeulaĢmak istemiĢtir. Yusuf Akçura, milli mücadele devresinde de önemli görevlerüstlenmiĢ, Türkiye Cumhuriyeti‟nin kurulması ve yapılanması aĢamasındaAtatürk‟ün hemen yanı baĢında mücadele etmiĢtir. Kurulan yeni TürkiyeCumhuriyeti, Türkçülük idealinin gerçekleĢmesi demekti ve Akçura‟nın fikrininisabetli olduğunun da bir göstergesiydi.Akçura‟nın öne sürdüğü ve Osmanlının öze dönüĢü olarak kabul edilebilecekolan milliyetçilik anlayıĢı, dinden uzak bir anlama sahip değildir. Tam aksine dini,milli duyguları pekiĢtirici ve buna hizmet eden bir araç olarak görmektedir.Akçura‟ya göre, Ġslam dini, büyük Türk milletinin teĢekkülünde mühim bir unsurolabilir. Son zamanlarda Hıristiyanlıkta olduğu gibi Ġslamiyet de içinde milliyetlerindoğmasını kabul edecek Ģekilde değiĢmelidir ve bu değiĢme mecburidir. Akçura,Osmanlı Devleti‟nde Türkçülük siyasetinin uygulamaya konularak Osmanlıülkesindeki Türklerin hem dini hem ırkî bağlar ile pek sıkı bir birliktelik meydanagetireceğine inanmaktadır. O, dinle milliyetin birbirini desteklemesi gerektiği vetoplumda ancak bu Ģekilde en güçlü sosyal bütünleĢmenin sağlanabileceğikanaatindedir.
- Page 7 and 8:
viiII. BÖLÜMYUSUF AKÇURA VE DÖN
- Page 9:
1GĠRĠġA. AraĢtırmanın Konusu
- Page 13 and 14:
5Sosyal olayların araĢtırılmas
- Page 15 and 16:
7kumaĢ fabrikası miras olarak kal
- Page 17 and 18:
9dönemin tanınmıĢ hocaların de
- Page 20 and 21:
12yöneltti; öyle ki, cemiyetin ü
- Page 22 and 23:
142. EserleriTürk dilinin bütün
- Page 24 and 25:
16ve yararları üzerinde durmuĢ,
- Page 26 and 27:
18B. Yusuf Akçura’nın KiĢiliğ
- Page 28 and 29:
20Sadri Maksudi Arsal‟a göre Ak
- Page 30 and 31:
22alındığı anlaĢılmaktadır.
- Page 32 and 33:
24“19. Yüzyılda dünya medeniye
- Page 34 and 35:
26Türkçülüğün teĢkilatlanmas
- Page 36 and 37:
28Türk Yurdu Cemiyeti murahhaslı
- Page 38 and 39:
30kültürle yoğrulmuĢ Türklerin
- Page 40 and 41:
32duran Osmanlı Devleti‟ni milli
- Page 42 and 43:
34tıpkı Avrupa‟da olduğu gibi
- Page 44 and 45:
36Tanzimat fikri, çağdaĢ eğitim
- Page 46 and 47:
38bulunmasına bağlı idi. Binaena
- Page 48 and 49:
40belirmeye baĢlamıĢtır. 154Osm
- Page 51:
43Avrupa‟da beliren Pan ideolojil
- Page 54 and 55:
46C. Türkçülük ve Yusuf Akçura
- Page 56 and 57:
48Ģanlı medeniyetlerin kurucusu o
- Page 58 and 59: 507. Tüm Türkleri bir araya topla
- Page 60 and 61: 52“Ben Müslüman ve Türküm”
- Page 63 and 64: 55derler, fakat biz öyle bir milli
- Page 65 and 66: 57kısmı Batı‟ya duydukları ha
- Page 67 and 68: 59Yusuf Akçura, BatılılaĢma faa
- Page 69 and 70: 61Gökalp‟e göre her millet kend
- Page 71 and 72: 63elli sahifesinden ancak birkaç s
- Page 73 and 74: 65III. BÖLÜMYUSUF AKÇURA’NIN T
- Page 75 and 76: 67Bu düĢünce daha sonra milliyet
- Page 77: 69zamanla yeni rejimin anlayıĢı
- Page 80 and 81: 72destekçilerden bir tanesi de yap
- Page 82 and 83: 74ebediyenin burada öğrenildiğin
- Page 84 and 85: 76bağnazlaĢması, Müslüman din
- Page 86 and 87: 784. EkonomiOsmanlı Devleti‟nin
- Page 88 and 89: 80doğru gidiyoruz. Alınacak olan
- Page 90 and 91: 82pazarlarının Avrupa sanayi mall
- Page 92 and 93: 84Akçura, “tarih, tarih içindir
- Page 94 and 95: 86Akçura‟nın bu taksiminde Ġsl
- Page 96 and 97: 88a. Din ve Sosyal DeğiĢmeHer top
- Page 98 and 99: 90Akçura, Türk toplumunun değiĢ
- Page 100 and 101: 92Akçura, Osmanlı toplumunda son
- Page 102 and 103: 94bulunur. 350 Cemaatle kılınan n
- Page 104 and 105: 96Din, özellikle de Ġslam dini, m
- Page 106 and 107: 98ayırmaya çalıĢıyor. Bu mükr
- Page 110 and 111: 102Akçura‟nın öne sürdüğü
- Page 112 and 113: 104KAYNAKÇAAKÇURA, Y., Hatıralar
- Page 114 and 115: 106_____, “Kader”, ġura-yı Ü
- Page 116 and 117: 108_____, “Unutulan Adam”, Sosy
- Page 118 and 119: 110KUR’AN-I KERĠM, Diyanet ĠĢl
- Page 120: 112ÖZGEÇMĠġKiĢisel Bilgiler:Ad