Download (1138Kb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

95Akçura aynı zamanda, Avrupa‟dan hızla yayılan milliyetçilik hareketlerininetkisi altında ve milli bir devlet kurma hayalindeki Ġmparatorluğun farklı unsurlarıarasında dinin bu gücünü gösteremeyeceğine ve toplumsal birlikteliği tek baĢınasağlayamayacağına inanmaktadır. O, her konuda olduğu gibi din konusunda darasyonel davranmıĢ, dinin bu dönemde birleĢtirici olamayacağını, yıkılmakta olanOsmanlının sığınacak tek kapısının Türkçülüğe dayalı milliyetçilik olduğu fikrinibenimsemiĢtir. Ancak Rusya‟da olduğu dönemde ise birleĢtirici unsur olarak dinigörmüĢ ve bu Ģemsiye altında teĢkilatçılık yapmıĢtır. Bu sayede Rusya MüslümanHareketini kısmen de olsa baĢarılı kılabilmiĢtir. Rusya‟da yapılan bütün umumitoplantılar da „Türk Kurultayı‟ adına değil, „Müslümanlık‟ adına yapılmıĢtır. ÇünküAkçura‟nın da tespit ettiği gibi Rusya Türklerini bir çatı altında birleĢtiren en büyükgüç „Müslümanlık duygusu‟ idi. 353 Bu durum ilk bakıĢta bir ikilem gibi görünse de,aslında Akçura‟nın toplumların durumlarına ve konumlarına göre çeĢitli çözümlerürettiği, değiĢik ilkeler ve görüĢler benimseyip takip ettiği anlaĢılmaktadır.Akçura‟ya göre, Ġslam dini büyük Türk milliyetinin teĢekkülünde mühim birunsur olabilir ve son zamanlarda Hıristiyanlıkta olduğu gibi Ġslamiyet de içindemilliyetlerin doğmasını kabul edecek Ģekilde değiĢmelidir. Bu değiĢmeyi mecburiolarak gören Akçura, “Zamanımızın tarihinde görülen umumi cereyan ırklardadır.Dinler, din olmak bakımından gittikçe siyasi ehemmiyetlerini, kuvvetlerinikaybediyorlar, içtimai olmaktan ziyade ĢahsileĢiyorlar. Cemiyetlerde vicdanserbestliği, din birliğinin yerini alıyor… Dinler ancak ırklarla birleĢerek, ırklarayardımcı ve hatta hizmet edici olarak, siyasi ve içtimai ehemmiyetlerini muhafazaedebiliyorlar.” demektedir. 354Akçura, dinle milliyetin birbirini desteklemesi gerektiği ve toplumda ancakbu Ģekilde en güçlü sosyal bütünleĢmenin sağlanabileceği kanaatindedir. Akçura,Osmanlı Devleti‟nde Ġslam‟ın desteklediği bir Türkçülük siyasetinin uygulamayakonmasıyla “Osmanlı ülkesindeki Türklerin hem dini hem ırkî bağlar ile pek sıkı” 355bir birliktelik meydana getireceğine inanmaktadır.353 DEVLET, a.g.e., s. 271354 AKÇURA, Üç Taz-ı Siyaset, s. 60355 AKÇURA, Türkçülük-Türkçülüğün Tarihi GeliĢimi, s. 172