Download (1138Kb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

94bulunur. 350 Cemaatle kılınan namazlar, zekat ve sadakalar gibi mali ibadetler ve hacibadeti bu birleĢme ve bütünleĢmenin canlı tablolarıdır.Yusuf Akçura, toplumsal bütünleĢme ve kaynaĢmayı sağlama noktasındaĠslam‟ın güçlü bir unsur olduğunu ifade etmiĢtir. Akçura, “Hâlâ her Müslüman, Türkveya Ġranîyim demeden evvel, „Elhamdü-lillah Müslümanım…‟ diyor… Hâlâ bütünMüslümanlar, günde beĢ defa Mükerrem Mekke‟ye yüz çeviriyor ve Kâbe‟ye yüzsürüp Hacer-i Esved‟i öpmek için büyük bir heyecan ile kürenin (yeryüzünün) hertarafından muhtelif sıkıntıya katlanarak koĢuyorlar” diyerek Ġslam‟ın bu noktadagüçlü olduğunu belirtmiĢtir. 351Osmanlı Devleti‟nin yükselme dönemindeki toplumsal bütünleĢme, manaetrafından birleĢmenin mükemmel bir örneğini teĢkil eder. Fakat yükselme devrindeböyle mükemmel bir bütünleĢmeye imkan veren bu pekiĢtirici öz maalesef sonrakidevrede kaybedilmiĢtir.Yusuf Akçura, dinin toplumsal bütünleĢmede önemli bir faktör olduğununidrakinde olup, Osmanlı aydınlarının dini konulardaki ilgisizliğini gördüğünde çokĢaĢırmıĢ ve üzülmüĢtür. Ona göre, Osmanlı aydınları dini tören ve bayramlara hiçsaygı göstermiyorlardı. Akçura bundan yakınmıĢ ve “bayramlar, cemiyetmakinesinin yağı gibidir” diye yazmıĢtır. Ve dinin modern uygarlıkla hiçbir zamançatıĢma yaratmayacağını kanıtlamaya çalıĢmıĢ, Avrupa‟nın en ileri uygarlıkları olanAnglosakson ve Germen uygarlıklarının aynı zamanda dinin en köklü biçimdeyaĢandığı uygarlıklar olduğuna dikkat çekmiĢtir. Akçura, “Dinde laubalizannettiğimiz Avrupalıların pek parlak bayramları vardır. Bir Avrupalı, dininikaybetmiĢ olsa bile içtimaen dinli kalmıĢtır…” “ġimal Türkleri de bayramlarınıĠstanbul‟dan çok canlı ve Ģen geçirmektedirler… Birbirlerini mutlaka ziyaret ederler,büyüklerini de unutmazlar… Bayram namazlarını asla terk etmezler…” demiĢtir.Bayram ziyaretlerinin içtimai bir vazife olduğunu dile getiren Akçura, memleketininparçalanmasını istemeyenlerin bayramlara iĢtirak etmesi gerektiğini söylemiĢtir. 352350 Joachim WACH, Din Sosyolojisi, Çev.: Ünver Günay, M.Ü. Ġlahiyat Fak. Yayınları, Ġstanbul,1995, s. 72351 AKÇURA, Üç Tarz-ı Siyaset, s. 58352 AKÇURA, “Bayram Ġhtiyacı”, Türk Yurdu, s. 953-955