Hv.K.K.lığı Lojistik Kabiliyetler Tanıtım Kataloğu - Hava Lojistik ...

TÜRK HAVA KUVVETLER‹ TAR‹HÇES‹Türk ordusu havac›l›kla ilgili ilk çal›flmalara 1909 y›l›nda bafllam›flt›r. 1911 y›l›nda Türk Askeri Havac›l›k Teflkilat›,dünya havac›l›k teflkilatlar›n›n ilk s›ralar›nda yerini alm›fl ve 1912 y›l› bafllar›nda Türk Ordusu ilk pilotlar›na ve ilk uçaklar›nakavuflmufltur. Uçufl okulunun 03 Temmuz 1912 y›l›nda Yeflilköy’de aç›lmas›yla da, ilk uçucu subaylar›n›ülkesinde yetifltirmeye bafllam›flt›r.1925 y›l›nda Eskiflehir’de Hava Okulu yeniden kurulmufl ve ayn› y›l ilk mezunlar›n› vermifltir. 1932 y›l›nda yürürlü¤egiren bir kanunla havac› personel, ayr› bir muharip s›n›f olarak kabul edilmifl ve 1933 y›l›ndan itibaren isehavac›l›¤›n sembolü olan mavi renkli üniformay› giymeye bafllam›fllard›r. 1937 y›l›nda Hava Harp Akademisi aç›lm›fl,1939 tarihinde de Hava Tugaylar› kurulmufltur.1940 y›l›nda envanterindeki uçak say›s› yaklafl›k 500 civar›na ulaflan Hava Kuvvetleri, Balkanlarda en güçlü HavaKuvveti haline gelmifltir.Hava birliklerinin tek bir komuta alt›nda toplanmas›na karar verilerek, 31 Ocak 1944 tarihinde Hava KuvvetleriKomutanl›¤› kurulmufltur. Hava Kuvvetleri Komutanl›¤› ismini ald›ktan sonra komutanl›¤›na da ilk olarak KorgeneralZeki DO⁄AN atanm›flt›r.1950’de Hava Kuvvetleri Komutanl›¤›nda üs ve filo kurulufluna geçilmeye bafllanm›fl ve Bal›kesir’de kurulan 9’uncuJet üs Komutanl›¤›, Türk Hava Kuvvetlerinin ilk Jet Üssü, 191’inci, 192’nci ve 193’üncü filolar da ilk Jet Filolar› olmufllard›r.Hava Kuvvetleri komutanl›¤›, Türk Vatan›na ve Türk Milletine havadan gelebilecek tehditlerin önlenmesi vemuhtemel bir savaflta Kara ve Deniz Kuvvetlerinin görevlerini daha kolay baflarabilmesi amac›yla kurulmufltur. TürkHava Kuvvetlerinin Karargah› Ankara’dad›r.Hava Kuvvetleri Komutanl›¤›, personelini, muvazzaf ve yedek personel olmak üzere iki ana grup alt›nda;subay, astsubay, askeri ö¤renci, sivil memur, erbafl ve erler oluflturmaktad›r.Hava Kuvvetleri Komutanl›¤› teflkilat›nda kolordu seviyesinde birer Komutanl›k olan1’inci Hava Kuvveti Komutanl›¤›n›n Karargah› Eskiflehir’de, 2’nci Hava KuvvetiKomutanl›¤›n›n Karargah› Diyarbak›r’da, Hava E¤itim Komutanl›¤›n›n Karargah›‹zmir’de, Hava Lojistik Komutanl›¤›n›n Karargah› ise Etimesgut (Ankara)’tad›r.Hava Kuvvetleri Komutanl›¤›na direkt ba¤l› birlikler ise 10’uncu Tanker ÜsKomutanl›¤›, 11’inci ve 12’nci Hava Ulaflt›rma Ana Üs Komutanl›klar›d›r.Türk Hava Kuvvetlerinin envanterinde bulunan muharip, e¤itim veulaflt›rma uçaklar› F-5, F-4, F-16, SF-260, T-41, T-37, T-38, C-160,C-130, CN-235, CIT-II, CIT-VII, GOLF-IV, KC-135, UH-IH,COUGAR (AS-532)’d›r.Kuruldu¤u tarihten günümüze kadar geçen her dönemdemodern ve güçlü bir yap› içerisinde olan Türk HavaKuvvetleri bugün; sahip oldu¤u uçak, silah sistemleri,e¤itimli ve tecrübeli personeli ile günümüz hava kuvvetleriaras›nda, seçkin bir yeri olan, sadece içinde bulundu¤ubölgede de¤il, okyanus afl›r›, dünyan›n hemen her bölgesindeetkin varl›¤›n› gösterebilen, bu yap›s›yladüflman› sald›rgan niyetinden cayd›rmas›n›n yan›nda,bölgesinde ve dünyan›n her yerinde bar›fl›n en büyükteminat› olarak her türlü görevi baflar›yla yerine getirmeimkan ve kabiliyetine sahip bir kuvvettir.1

HAVA LOJ‹ST‹K KOMUTANLI⁄ITAR‹HÇEHv.K.K.l›¤›ndaki lojistik hizmet ve faaliyetler; 1955 y›l›na kadar Hv.K.Loj.Bflk.l›¤› ile Hv.K.‹nflaat Grubuad›yla faaliyet gösteren iki ayr› ünite taraf›ndan müfltereken yürütülmüfltür. 15 Kas›m 1955 tarihinde buünitelerin görevlerini yerine getirecek flekilde Hava ‹kmal ve Malzeme Kolordu Komutanl›¤› ad›yla birKomutanl›k ve Hv.K.K.l›¤› Karargah›nda Lojistik fiube Müdürlü¤ü ad›yla bir flube kurulmufltur.Hava ‹kmal ve Malzeme Kolordu Komutanl›¤› 17 Temmuz 1961 y›l›na kadar faaliyetine devam etmifl ve butarihten itibaren Hv.K.Loj Baflkanl›¤›, la¤vedilen Hava ‹kmal ve Malzeme Komutanl›¤› faaliyetlerini de içerecekflekilde yeniden faaliyete geçirilmifltir.05 Ocak 1982 y›l›nda Hv.K.K.l›¤› Lojisti¤ini bilgisayarl› otomasyona kavuflturmak ve fabrika otomasyonunugelifltirmek amac›yla Lojistik Baflkanl›¤› bünyesinde LOGB‹ fi.Md.lü¤ü (Lojistik Gelifltirme ve Bilgisayar fiubesi)kurulmufltur.Bu çal›flmalar sonucu ‹htiyaçlar Da¤›t›m Sistemi (‹DS) oluflturulmufltur. Müteakip y›ldada ‹DS’nin ihtiyaç duydu¤u Silah Sistem Sorumlulu¤u kapsam›nda malzeme, fonve sistem yöneticisi ile kataloglama ihtisaslar›nda personelin e¤itimine bafllanm›flt›r.Teknik yönetim konular›ndaki faaliyetler de art›r›lm›flt›r.1985 y›l›nda Hv.K.K.l›¤› bünyesinde oluflturulan “Yeniden Lojistik TeflkilatlanmaÇal›flma Grubu” ileride kurulacak olan Hava LojistikKomutanl›¤›n›n nüvesini oluflturmak üzere “Merkezi MalzemeYönetim Komutanl›¤›n›n” teflkilat ve kadrosunu haz›rlam›flt›r.Daha sonra Merkezi Malzeme Yönetim Komutanl›¤› ismi, HavaMalzeme Yönetim Komutanl›¤› olarak de¤ifltirilmifl; 21 Temmuz1986 tarihinde Hava Kuvvetleri Komutanl›¤› Lojistik Baflkanl›¤›naba¤l› olarak Etimesgut-Ankara’da fiilen göreve bafllam›flt›r. An›lanKomutanl›k, yaklafl›k üç y›l faaliyet gösterdikten sonra la¤vedilmifl,03 Nisan 1989 tarihinde ayn› garnizonda Hava Kuvvetleri Komutanl›¤›n›nana ba¤l›s› olarak Hava Lojistik Komutanl›¤› fiilen faaliyetegeçmifltir. Hv.Loj.K.l›¤› kuruluflundan bugüne kadar Hv.K.K.l›¤›Standartlar Yönergesinde belirtilen sistem faaliyet yüzdelerini standartlar›nüzerinde gerçeklefltirerek Hv.K.K.l›¤› lojistik faaliyetlerinin etkin,ekonomik ve emniyetli bir flekilde yürütülmesine katk› sa¤lamaktad›r.V‹ZYONHava Kuvvetleri Komutanl›¤›n›n mevcut ve öngörülen kuvvet yap›s›nda yeralan sistemler, tesisler ve hizmetlerin ömür devri boyunca deste¤i için taktik veteknik seviyede lojistik fonksiyonlar› etkinlikle, emniyetli ve ekonomik olarak yönetmek,bunu yaparken; mümkün oldu¤unca milli savunma sanayine dayanan, bilgi sistemlerininsa¤lad›¤› imkanlardan azami yararlanan, modern yönetim tekniklerini benimsemifl,alan›nda öncü bir kurum olmakt›r.2

GÖREVMevcut silah ve destek sistemleri ile envantere yeni girecek olanlar›n harekat etkinli¤ini emniyetli ve ekonomikolarak en üst düzeyde idame ettirmek ve gelifltirmek amac›yla;• Silah destek ve altyap› sistemlerinin idame ve iflletme ihtiyaçlar›n›n hesaplanmas›, temini, da¤›t›m› veidamesini sa¤lamak üzere sistem, malzeme, teknik ve fon yönetimini gerçeklefltirmek,• Envantere yeni girecek silah ve destek sistem ihtiyaçlar›n›n saptanmas›, seçimi, tedarik ve entegrasyonu ilehizmet ömrü sonunda envanterden ç›kar›lmas› konular›nda dan›flmanl›k yapmak,• Birliklerin lojistik faaliyetlerini, bilgi iflletim sistemleri vas›tas›yla takip etmek,• Envanterdeki sistemlerin kullan›m ömürlerini uzatmak için gerekli modifikasyon ve modernizasyonlar›gelifltirmek ve uygulamakt›r.ORGAN‹ZASYONHv.K.K.l›¤›n›n lojistik icra faaliyetlerinin yönetim merkezi olan Hava Lojistik Komutanl›¤› Karargah› Ankara’da konufllanm›flt›r.Karargah faaliyetleri Kurmay Baflkan›na ba¤l› Baflkanl›k, Daire Baflkanl›klar› taraf›ndan yürütülmektedir.Hava Lojistik Komutanl›¤›n›n ba¤l› birlik komutanl›klar›; 1’inci Hava ‹kmal Bak›m Merkezi Komutanl›¤›(Eskiflehir), 2’nci Hava ‹kmal Bak›m Merkezi Komutanl›¤› (Kayseri), 3’üncü Hava ‹kmal Bak›m Merkezi Komutanl›¤›(Etimesgut/Ankara), Hava Malzeme Transit Komutanl›¤› (Haydarpafla/‹stanbul)’d›r.KAL‹TE POL‹T‹KASIa. Hv.K.K.l›¤›n›n, etkin hava gücünün tesisi, muhafazas› ve gelifltirilmesinde Lojistik deste¤i sa¤layanHv.Loj.K.l›¤› ve ba¤l› alt birimleri (H‹BM K.l›klar› vb.); Dünyan›n önde gelen ve en iyilerinden birisi olmak içintüm faaliyetlerinde beklentiye uygun kaliteyi temin etmeyi temel ilke olarak benimser.b. Lojistik çevrimin her aflamas›nda kendisinden beklenen iflleri hatas›z yaparak, kalitesi teminat alt›na al›nm›flve sürekli iyilefltirilen ürünlerini (malzeme ve hizmeti) zaman›nda kullan›ma sunmak ve her an haz›r haldebekletmek Hv.Loj.K.l›¤› kalite anlay›fl›n›n hayati esas›n› teflkil eder.c. Lojistikte etkinlik, emniyetlilik ve ekonomiklik alan›ndaki üstünlük, vazifenin icabettirdi¤i ifllerin en kalitelisiyle,bunu sa¤laman›n ise ifl mükemmelli¤i ile mümkün olaca¤›ndan; ifl mükemmelli¤i için Hv.Loj.K.l›¤› ve ba¤l›alt komutanl›klar›n her kademesindeki çal›flmalar›nda ça¤dafl kalite yönetim ve sistem anlay›fl›n›n tesisini, muhafazas›n›ve gelifltirilmesini amaçlayan gerekli faaliyetler bafllat›l›r ve sürdürülür, bu faaliyetler için üst yönetimtaraf›ndan her türlü destek sa¤lan›r. Bu faaliyetlerde insan faktörü ön planda tutulur ve insan›n en önemli yat›-r›m oldu¤u ilkesi daima göz önünde bulundurulur.ç. Yönetim sisteminde kalite ve verimlili¤i temel slogan olarak benimser, kalite ve verimlilikte sürekli iyilefltirmeninsa¤lanmas› için, tüm faaliyetlerde Toplam Kalite Yönetimi disiplininin sistematik bir flekilde uygulanmas›naönem verir.Yukar›da belirtilen Kalite Politikas› kapsam›nda ba¤l›s› birlik Komutanl›klar› vas›tas›yla icra faaliyetleriniNATO AQAP-2110, AQAP 160, TS EN–ISO 9001:2000, TS-EN ISO 14001, TS 18001, TS EN ISO/IEC17025:2005, JAR-145, AFMETCAL belgeleri ile sürdürmektedir.ÜRÜN/H‹ZMET YELPAZES‹Hv.Loj.K.l›¤› ba¤l› birlik komutanl›klar› vas›tas›yla uçak ve yer destek sistemlerinin;• Fabrika seviyesi bak›m, onar›m, kalibrelerini yapmak/yapt›rmak, sistem, ünite ve yedek malzemelerini imaletmek/ettirmek,• Kullan›m ömürlerini uzatmak için yap›sal yenileme, sistem gelifltirme ve bütünleme, yaz›l›m haz›rlama vegelifltirme gibi çal›flmalar› içeren modernizasyon faaliyetlerini uygulamak,• Araflt›rma-gelifltirme, test ve de¤erlendirme ile kalite güvence teminine yönelik mühendislik deste¤i vermek,• Yurt içi ve yurt d›fl›ndan tedarik edilen ikmal malzemelerini depolamak, korumak ve da¤›t›m›n› yapmak,• Sahip oldu¤u imkan ve kabiliyetleri kapsam›nda Türk Silahl› Kuvvetlerine mal ve hizmet deste¤inde bulunmakt›r.3

1’‹NCi HAV A‹K M AL1926BAKIMK O MUTANLI⁄IM ER K E Z‹1’‹NC‹ HAVA ‹KMAL BAKIM MERKEZ‹ KOMUTANLI⁄IFABR‹KA SEV‹YES‹ BAKIM VE TAD‹LAT (FASBAT) FAAL‹YETLER‹1’inci Hava ‹kmal Bak›m Merkezi sorumlulu¤undaki uçaklar›n, hidrolik, pnömatik, mekanik, elektrik ve aviyoniksistemlerinin bak›m› / testi, tadilat ve modernizasyonu ile yap›sal parça onar›m ve de¤iflim hizmetlerini kapsamaktad›r.ÜRÜN YELPAZES‹• F-16• F-4E, F-4E/2020, RF-4E• F-5A/B, NF-5A/B, F-5/2000• T-37B/C• T-38ATEKNOLOJ‹K UYGULAMALAR• Tahribats›z Kontrol(X-Ray, Real Time X-Ray, FPI, MPI, ECI, Ultrasonik Kontrol)• Honeycomb Malzeme ‹malat›/Onar›m›• Kablo Donan›m ‹malat› ve Testi• Boya Sökümü (Kimyasal, Bead-Blasting)• Boyama• Kanopi/Siperlik Revizyonu• Pilot Kurtarma Sistemi Revizyonu• Makineli Top (M61-A2/M39) Bak›m›• Harici Yak›t Tank› Bak›m›4

1’‹NCi HAV A‹K M AL1926BAKIMK O MUTANLI⁄IM ER K E Z‹UÇAK MOTOR FABR‹KA SEV‹YES‹ BAKIMIÜRÜN YELPAZES‹Turbofan Motorlar•F110-GE-100/100B/100C•F110-GE-129•TF33-PW-100ATurbojet Motorlar•J79-GE-17C•J85-GE-5H•J85-GE-13•J85-CAN-15N•J69-T25ATurboprop Motorlar•TYNE-MK-22•T56-A-15LFE•CT7-9CTurboflaft Motorlar•T700-701A/C•T700-401A/CUçak Çal›flt›r›c› Motorlar•JFS•GTC 85-70/71•GTCP 85-160A/180/184TEKNOLOJ‹K UYGULAMALARÖlçme•Koordinat Ölçüm (CMM)•Electronic Read OutMeasurement (EROM)•Video Boroskop•Floresan Penetrant Kontrol(FPI)•Manyetik Parçac›k Kontrolü(MPI)•Eddy Ak›m› Kontrolü (ECII)•Ultrasonik Kontrol (UI)Temizleme/Soyma•Mekanik Temizleme/Kumlama•Kimyasal TemizlemeBoyama•Dry Film Kaplama•Gliptal•SermetalBalans•Statik•DinamikKlasik Onar›mlar•TIG Kayna¤›•Dabber TIG Kayna¤›•CNC Tornalama•CNC Frezeleme•Elektrokimyasal Tafllama•Tafllama•Tesviye•Lapping•EDMFonksiyonel Kontrol•Turbojet Bremzesi•Turboprop Bremzesi•JFS Bremzesi•GTC BremzesiYüksek Teknolojik Onar›mlar•Plazma Sprey•Alev Sprey•Vakum Is›l ‹fllem•Braze•ADH•Elektron Ifl›n Kayna¤›•SWET Kayna¤›•Lazer•CODEP Kaplama•Florür ‹yon Temizleme•Bilyal› Dövme•‹ndiksüyon Braze5

1’‹NCi HAV A‹K M AL1926BAKIMK O MUTANLI⁄IM ER K E Z‹1’‹NC‹ HAVA ‹KMAL BAKIM MERKEZ‹ KOMUTANLI⁄IAKSESUAR REV‹ZYON FAAL‹YETLER‹Teknolojik Onar›m Merkezi (TOM) 1’inci Hava‹kmal Bak›m Merkezi Komutanl›¤› olarak belirlenmiflolan uçak, uçak motoru ve yer destek teçhizatlar›naait ünitelerin bak›m, onar›m, yenileme (revizyon) vetadilatlar› ile fonksiyonel testleri yap›lmaktad›r.ÜRÜN YELPAZES‹Hidrolik ve ‹nifl Tak›m› Sistemi Elemanlar›• Pompa ve Motorlar• Servo ve Solenoid Valfler• Silindirler• Servo Akçuatörler• Depolar• Filtreler• Damperler• Aküler• Fren elemanlar›• Jantlar• Dikmeler/SilindirlerElektrik Güç Sistemi Elemanlar›• AC/DC Jeneratörler• Kontrol Panelleri• Ayd›nlatma Elemanlar›• Regülatörler• Lineer ve Rotary Akçuatörler• Pilot Kontrol Elemanlar› (Gaz/Kumanda Kollar›)• StarterlerPnömatik Sistem Elemanlar›• So¤utma Türbinleri• Kabin Bas›nç Regülatörleri ve Emniyet Valfleri• Is› De¤ifltiricileri/Seperatörler• Buz Önleyici Valfler• Oksijen Regülatörler/KonvertörlerMotor Yak›t/Ya¤ Sistem Elemanlar›• Yak›t Kontrol Üniteleri• Pompalar• Valfler• Akçuatörler• Yak›t Püskürtme Elemanlar›• So¤utucular• Diflli Kutular›/Devir SabitleyicilerTEKNOLOJ‹K UYGULAMALAR• Bilyal› Yatak Kontrol ve Onar›m›• Plastik Parçac›kla Boya Sökümü• Tahribats›z Kontroller• Bilgisayar Kontrollü Ölçme Cihazlar›(Yüzey düzgünlü¤ü/Profil Kontrolü)6

1’‹NCi HAV A‹K M AL1926BAKIMK O MUTANLI⁄IM ER K E Z‹AV‹YON‹K FABR‹KA SEV‹YES‹ BAKIMI1’inci Hava ‹kmal Bak›m Merkezi sorumlulu¤undakihava araçlar› ile bunlar›n güç gruplar›na ait aviyoniklerinbak›m, onar›m, tadilat/modernizasyonlar› ile fonksiyoneltestlerini kapsamaktad›r.ÜRÜN YELPAZES‹GöstergelerUçufl Kumanda ve Kontrol Sistem Elemanlar›• SAS Computer• AOA Transmitter• Sensor• CAD ComputerAt›fl Kontrol Sistem Elemanlar›• Anten• Transmitter• Control UnitSeyrüsefer/‹letiflim Sistem Elemanlar›Uçak Motor Elektronik Sistem Elemanlar›Optik Sistem Elemanlar›Bask›l› Devre Elemanlar›TEKNOLOJ‹K UYGULAMALARTest Program Yaz›l›m›• Haz›rlama/Kontrol• TPS/ATE EntegrasyonuHassas LehimlemeOtomatik TestAnalog/Digital fiase Testi7

1’‹NCi HAV A‹K M AL1926BAKIMK O MUTANLI⁄IM ER K E Z‹1’‹NC‹ HAVA ‹KMAL BAKIM MERKEZ‹ KOMUTANLI⁄IHASSAS ÖLÇÜ ALETLER‹ KAL‹BRES‹1’inci Hava ‹kmal Bak›m Merkezi sorumlulu¤undakihassas ölçü aletlerinin belirlenmifl standartlara göreuluslararas› izlenebilirli¤e sahip olarak kalibresi, kontrolü,bak›m› ve onar›mlar›n› kapsamaktad›r.ÜRÜN YELPAZES‹Mekanik Kalibre• Boyut• Bas›nç• Tork• A盕 Ak›fl• Titreflim• Optik• A¤›rl›k/Kuvvet• S›cakl›kElektronik Kalibre• Gerilim/Ak›m• Frekans/Zaman• Mikrodalga• RF Sinyal• OsiloskopYerinde Kalibre• Uçak Motor Test Ölçüm Sistemleri• Fonksiyonel Kontrol/Test Tezgahlar›• Hidrolik/Ya¤ Analiz Cihazlar›8

1’‹NCi HAV A‹K M AL1926BAKIMK O MUTANLI⁄IM ER K E Z‹‹MALAT FAAL‹YETLER‹1’inci Hava ‹kmal Bak›m Merkezi Komutanl›¤› sorumlulu¤undakiuçak, helikopter, havac›l›k ve yer sistemleriile bunlar›n güç gruplar›, ünite ve aksesuarlar›-na ait yap›sal parça, yedek parça ve özel tak›mlar›n›nimalat, onar›m ve kontrollerini kapsayan alanda hizmetvermektedir.TEKNOLOJ‹K UYGULAMALARBilgisayar Destekli Tasar›m (CAD)Bilgisayar Destekli ‹malat (CAM)Saç ‹flleme / fiekillendirme / Delme / BükmeBoru ‹malat› / Bükme / ‹flleme / Test ifllemleriHortum Asamblesi ‹malat› / Test ifllemleriKablo S›vama / TestCNC Tel Erezyon / Dalma EDMPlastik fiekillendirmeNDI (MPI / FPI)Kuma DökümKaynakKaynak• Nokta• TIG• OtomatikTalafll› ‹malat• 5 Eksenli ‹flleme• C-Y Eksen Tornalama/Frezeleme• Tesviye• Tafllama/Elektrokimyasal TafllamaUçak Yak›t Depolar›n›n Onar›m›/TestiCMM (Koordinat Ölçme Cihaz›)Boyama• Poliüretan• SelülozikDövme(1000 Ton, Alüminyum 1-1,5 kg.l›k Parçalar)Is›l ‹fllem• Normalizasyon• Gerilim Giderme• Sertlefltirme• Temperleme• Solüsyon Alma• Yaflland›rma• Sementasyon• TavlamaKaplama• Borazon• Sert Krom• Ak›ms›z Nikel• Nikel Sülfamat• Kromik Asit Anodize• Siyah Oksit• Fosfat• Bak›r• Kadmiyum• Gümüfl• Sülfürük Asit Anodize• Kimyasal Afl›nd›rma• Sert Anodize9

1’‹NCi HAV A‹K M AL1926BAKIMK O MUTANLI⁄IM ER K E Z‹1’‹NC‹ HAVA ‹KMAL BAKIM MERKEZ‹ KOMUTANLI⁄IKAL‹TE FAAL‹YETLER‹Tüm faaliyetlerinde müflteri memnuniyetini ön plandatutan 1’inci Hava ‹kmal Bak›m Merkezi Komutanl›¤›;• NATO-AQAP-2110, (Endüstriyel Kalite Güvence)• NATO-AQAP-160, (Yaz›l›m ‹çin Kalite Güvence)• TS-EN-ISO-9001, (Kalite Yönetim Sistemi)• TS-EN-ISO-14001, (Çevre Yönetim Sistemi)• AFMETCAL Kalibre Laboratuvar› Yeterlilik,• GE Firmas› Kalite Uygunluk,• IAI Firmas› Kalite Uygunluk,• TAI Firmas› Kalite Uygunluk,• THY Firmas› Kalite Uygunluk,• JOAP TSC Ya¤ Analiz Laboratuvar› Yeterlilik,• ABO Oksijen Azot Analiz Laboratuvar› Yeterlilik,• TS 18001 (‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i) belgelerinesahiptir.Çevre Laboratuvar›• At›k su Test/Analizleri• Baca gaz› Analiz/Ölçümleri• Gürültü ÖlçümleriKAL‹TE LABORATUVAR FAAL‹YETLER‹Kimya Laboratuvar›• Uçak Ak›flkanlar› Test/AnalizYa¤, Yak›t, Hidrolik, Oksijen, Nitrojen• Metal Analiz ICP-OES, AAS, Karbon-Kükürt cihaz›• Raf Ömürlü Malzeme KontrolleriFT-IR Spektrometre• Proses Kontrolleri• Girdi Kontrolleri• Ya¤ ve Oksijen Analizleri Kapsam›nda Uluslararas›Korelasyon Programlar›na Üyelik (JOAP-TSC ve ABO)• Fuel Sniffer Cihaz› ile Uçak Motor Ya¤lar›ndaYak›t Seyrelmesi ÖlçümüMetalurji Laboratuvar›• Hasar Mekanizmalar›n›n Tespiti• Proses Kontrol Testleri• Sörtifiye Testleri• Metalurjik ‹ncelemeler• Taramal› Elektron Mikroskobu ‹ncelemeleri• Hasarl› malzemelerin k›r›k kesit yüzeylerininçeflitli büyütmelerde görüntü analizlerininyap›lmas› ve yap›daki hasar mekanizmalar›n›nb›rakt›¤› izlerden yola ç›k›larak hasarlanmasebebinin bulunmas›10

1’‹NCi HAV A‹K M AL1926BAKIMK O MUTANLI⁄IM ER K E Z‹TEKNOLOJ‹ VE S‹LAH S‹STEM GEL‹fiT‹RME FAAL‹YETLER‹• Hava araçlar›n›n uçufl emniyetini, ekonomik kullan›-m›n› ve harekat etkinli¤ini artt›rmak için ihtiyaç duyulangelifltirme ve yenilefltirme projelerinin gerçeklefltirilmesi• Yap›lacak olan de¤ifliklik ve yenilikleri tasarlama,prototipini imal etme, entegrasyon faaliyetlerini gerçeklefltirme,belgelendirme, seri uygulamaya yönelikdokümanlar› düzenleme faaliyetlerinin yürütülmesi• F-4E/2020, F-5/2000 Sistem EntegrasyonLaboratuvar›• F-4E/2020 Radar Yaz›l›m Gelifltirme Laboratuvar›• F-4E/2020 ve F-5 Yaz›l›m Gelifltirme Merkezi• F-16 Blok 40/50 Yaz›l›m Gelifltirme Merkezi• Aviyonik ve silah sistem/yaz›l›m entegrasyonu• Uçufl harekat yaz›l›m› gelifltirilmesi• Pilot uçak arayüz tasar›m›• Kablo donan›m tasar›m›• Do¤rusal statik/dinamik yap›sal analizler• Hesaplamal› ak›flkanlar dinami¤i (CFD)• Harici yük sertifikasyonu sonlu eleman analizine yönelikkat› modelleme• Muharip uçak modernizasyonlar›• Uçak yap›sal yenileme• Grup-A kiti mekanik tasar›m›• Gerçek zamanl› uçufl test veri iflleme ve de¤erlendirme• Ayn› anda 1500 parametreye kadar ölçüm kabiliyeti• Mobil Telemetri Sistemi ile gerçek zamanl› uçufl testlerinde10 Mb/h›z›nda veri aktar›m›• Uçak üzeri h›zl› kamera uygulamalar›• Her türlü askeri/sivil hava arac› uçufl testlerineuygunluk• Harici yük sertifikasyon testleri• Uçak üzeri yaz›l›m (Harekat Uçufl Yaz›l›m›) uçufltestleri• Sistem entegrasyon ve performans testleri11

2’NC‹ HAVA‹KMAL1926BAKIMK O MUTANLI⁄IM E R K E Z ‹2’NC‹ HAVA ‹KMAL BAKIM MERKEZ‹ KOMUTANLI⁄IFABR‹KA SEV‹YES‹ UÇAK BAKIM ONARIM (FASBAT) FAAL‹YETLER‹UÇAK DEPO SEV‹YES‹ BAKIM ONARIM FAAL‹YETLER‹20.000 metrekare kapal› alana 30.000 metrekare aç›k alana sahip olan uçak FASBAT (Fabrika SeviyesiBak›m Tadilat) atölyeleri 4 hangardan oluflmaktad›r. KC-135R, C-130, C-160, CN-235 nakliye uçaklar› ileSF-260D ve T-41D e¤itim uçaklar›n›n bak›m tadilat ifllemlerinin yap›ld›¤› atölyelerde; pervaneli yolcu uçaklar›ile helikopterlerin, Türk Hava Kurumu, Anadolu Üniversitesi, Zirai ilaçlama ve özel firmalara ait küçük uçaklar›nda fabrika seviyesi bak›m, onar›m ve tadilat ifllemleri yap›lmaktad›r.Uçaklar›n planl› bak›m dokümanlar› referans al›narak FASBAT kapsam›nda uygulanmas› gereken tümoperasyonlar detayl› olarak planlanm›fl ve ifl planlar› bilgisayar ortam›nda haz›rlanm›flt›r. KC-135R tanker uça¤›,C-130B/E ve C-160 orta s›n›f nakliye uçaklar› ile SF-260D ve T-41D pilot bafllang›ç e¤itimi uçaklar›n›n;• S›cak keflif,• Stokajlama,• Yak›t boflaltma,• Boya söküm/y›kama,• Girifl fonksiyon kontrolleri,• Doka alma,• Söküm/so¤uk keflif,• Bak›m/onar›m/tadilat,• Montaj,• Fonksiyon kontrolleri,• Boya,• Yer ve uçufl tecrübeleri,yap›lmaktad›r.Uçak hangarlar›nda yang›n alg›lama sistemi, söndürme sistemi ve hareketli kamera kontrol sistemibulunmaktad›r.12

2’NC‹ HAVA‹KMAL1926BAKIMK O MUTANLI⁄IM E R K E Z ‹UÇAK BOYA VE KOROZYON ATÖLYES‹ FAAL‹YETLER‹Her türlü uça¤a ait;• Boya sökümünün,• Uçak y›kama ve korozyon giderme ifllemlerinin,• Yeniden boyanmas›n›n,yap›ld›¤› Türkiye’nin en büyük uçak boya ve korozyon önleme atölyelerinden biri olan tesiste; poliüretan, su vesolvent bazl› boyama ile, f›r›nl› boya teknikleri ile çal›fl›lmaktad›r.Kontrollü ortam flartlar›na sahip olan uçak boya ve korozyon önleme atölyesinde;• Saatte 8.4 defa hava de¤iflimi sa¤lanabilmekte,• S›cakl›k 10 °C ile 28 °C aras›nda de¤ifltirilebilmekte,• Nem oran› % 30 ila % 70 aras›nda ayarlanabilmektedir.Hangar yüksekli¤i 14 m, kullan›labilir kapal› alan› 2034 m 2 ’dir. Sürgülü kap› yüksekli¤i 7.90 m kap›geniflli¤i ise 41.60 m 2 ’dir. KC-135R, C-130, C-160, CN-235 nakliye uçaklar›, T-41D ve SF-260D e¤itimuçaklar› ve sivil uçaklar›n boya ifllemleri yap›lmaktad›r.13

2’NC‹ HAVA‹KMALBAKIM1926K O MUTANLI⁄IM E R K E Z ‹2’NC‹ HAVA ‹KMAL BAKIM MERKEZ‹ KOMUTANLI⁄IUÇAK MOTORLARI FAAL‹YETLER‹Pistonlu uçak motorlar›n›n ve aksesuarlar›n›n fabrikaseviyesi bak›m ve onar›mlar›n›n yap›ld›¤› motorrevizyon atölyesi 3000 m 2 kapal› alana sahiptir. Motorrevizyon atölyesinde; SF-260D uçaklar›nda kullan›lanAEIO-540D4A5 motorlar›n›n, T-41D uçaklar›ndakullan›lan IO-360D motorlar›n›n ve TB-20 uçaklar›ndakullan›lan 245 HP gücünde 6 silindirli LYCO-MING IO-540-C4D5D motorlar›n›n revizyon ve bak›mifllemleri yap›lmaktad›r.Ayr›ca 450 HP beygir gücüne kadar olan pistonluuçak motorlar›n›n revizyon ve yetki sertifikas›na sahipuçak revizyon atölyesi, LYCOMING ve CONDINEN-TAL motor serisinin tamam›n›n revizyon kabiliyetinesahiptir.Uçak ve motor parçalar›n›n üç boyutlu ortamda.0005 inch hacimsel hassasiyetli dokunmatik ölçümkabiliyeti ile uçak, uçak motoru ve aksesuarlar›na aitparçalar›n hatas›z olarak hassas bir flekilde;• ‹ki nokta aras› mesafe,• Eksenler aras› mesafe,• ‹ki düzlem aras› mesafe,• Koordinat• ‹ç/d›fl çap,• Ovallik,• E¤im,• Diklik,• Aç›,ölçümleri yap›labilmektedir.Mekanik ve kimyasal temizleme bölümünde uça-¤a ve motora ait parçalar›n temizli¤i;• Kumlama,• Cam tozu,• Plastik medya,• Ultrasonik yöntemler,kullan›larak yap›lmaktad›r.750 SHP gücüne kadar olan pistonlu uçak motorlar›n›nbremze kabiliyetine sahip olan motor bremzeatölyesinde bremze ifllemleri bilgisayarl› ortamda yap›lmaktad›r.Bilgisayar kontrollü motor bremzesindeSF260D uçak motorlar›n›n;• Ya¤ tazyiki,• Yak›t tazyiki,• Manifold tazyiki,• Silindir bafl› harareti,• Ya¤ harareti,• Yak›t harareti,• Motor devri,• Kompresyon kaçak kontrolü,• Manyeto devir düflürme,• Harici kaçak kontrolleri yap›lmaktad›r.Uçak motor atölyesinde bulunan Hoffman Yatay vedikey balans cihazlar› ile hassas (bilgisayar kontrollü)balanslama ifllemleri yap›lmaktad›r. Dikey balans cihaz›nda153 cm çap, 113.4 kg a¤›rl›¤a kadar, yataybalans cihaz›nda ise 2.5 m uzunluk ve 135 kg a¤›rl›-¤›na kadar olan malzemelerin balans ifllemleri yap›labilmektedir.14

AV‹YON‹K S‹STEMLER2’NC‹ HAVA‹KMALBAKIM1926K O MUTANLI⁄IM E R K E Z ‹Muharip, nakliye ve e¤itim uçaklar›na ait uçuflgöstergeleri, otopilot üniteleri, seyrüsefer göstergeleri,uçak motor göstergeleri ve genel durum göstergelerininbak›m, test ve onar›m ifllemleri yap›lmaktad›r.700 m 2 300.000 s›n›f› kontrollü ortam flartlar›-na sahip olan uçufl göstergeleri atölyelerinde;• C-130, C-160 uçaklar›n›n; A/P (Autopilot Computers& Access)• KC-135 uça¤›n›n; F/D (Flight Director Roll &Pitch Computers)• C-130, C-160, F-16 ve F-4 uçaklar›n›n;HSI (Horizontal Situation Indicator)ADI (Attitude Direction Indicator)• CN-235, C-130, C-160, KC-135 uçaklar›n›n;IAS (Indicated Airspeed)TAS (True Air Speed)RPM (Revolutions Per Minute)FTIT (Fan Turbine Inlet Temperature)ACC (Accelerometer)AOA (Angle Of Attack)RMI (Radio Magnetic Indicator)ALT (Altimeter)PRESS (Indicators, transmitters,)CLK (Clock)FQTY (Fuel Quantity Indicators & Control Amplifiers)• CN-235 uça¤›n›n; Servoed EncodingAltimeter, CACP (Cabin Area Control Panel)• F-16, F-4, KC-135 uçaklar›n›n; SALT(Servoed Altitude Indicator)• CN-235, C-130, C-160 uçaklar›n›n; ENCALT(Encoding Altitude Indicator)bak›m ve onar›m ifllemleri yap›lmaktad›r.Türkiyedeki tek GYRO onar›m merkezi olan GYROatölyesinde her türlü “Non-inertial gyrolar›n” “VerticalGyro, Rate Gyro, Platform Gyro ve DirectionalGyro”lar›n onar›mlar› yap›lmaktad›r. Topaç balanskabiliyetleri kapsam›nda 25.000 devire kadar olantopaçlar›n balans› yap›lmaktad›r. 100.000 s›n›f›200 m 2 temiz ortam flartlar›na sahip olan GYRO atölyesinde;CN-235, C-130, C-160, KC-135, F-4, F-5,SF-260 uçaklar›n›n; DG (Directional Gyro)• CN-235, C-130, C-160, KC-135, F-4, F-5,SF-260 uçaklar›n›n; VG (Vertical Gyro)• F-4, F-5 ve T-38 uçaklar›n›n; RATE Gyrolar›nonar›m ifllemleri yap›lmaktad›r.15

2’NC‹ HAVA‹KMAL1926BAKIMK O MUTANLI⁄IM E R K E Z ‹2’NC‹ HAVA ‹KMAL BAKIM MERKEZ‹ KOMUTANLI⁄IELEKTRON‹K S‹STEMLERUçaklar›n di¤er uçaklarla ve kuleyle haberleflmesini ve havadaki seyrini sa¤layan sistemlerinin onar›m›nyap›ld›¤› 300.000 s›n›f› kontrollü ortam flartlar›na sahip elektronik sistemler atölyelerinde;Haberleflme (Telsiz) Sistemlerinden:• C-130, C-160, UH-1H uçaklar›n›n; HF (High Frequency),• C-160, SF-260 uçaklar›n›n; VHF (Very High Frequency),• C-130, C-160, KC-135, F-4, F-5 uçaklar›n›n; UHF(Ultra High Frequency)Al›c›-Verici kumanda kutular›n›n test, ar›za giderme ve onar›m ifllemleriRadar Sistemlerinden:• C-130, C-160, CN-235 uçaklar›n›n; Hava Radar üniteleri ve aksesuarlar›,• C-130, C-160 uçaklar›n›n; Doppler Radar üniteleri ve aksesuarlar›,• F-16, F-4, C-130 uçaklar›n›n; Altimeter Radar üniteleri ve aksesuarlar›n›n test, ar›za giderme ve onar›mifllemleriSeyrüsefer Sistemlerinden:• C-130, KC-135, F-16, F-5 uçaklar›n›n; TACAN (Tactical Air Navigations),• CN-235, SF-260 uçaklar›n›n; DME (Distance Measuring Equipment),• CN-235,SF-260,C-130,T-41 uçaklar›n›n; ADF (Automatic Direction Finder),• CN-235, SF-260, C-130, C-160 uçaklar›n›n; VOR (VHF Omni-Range) ünitelerinin test, ar›za giderme veonar›m ifllemleri yap›lmaktad›r.16

RADOM ONARIM VE TEST LABORATUVARI2’NC‹ HAVA‹KMAL1926BAKIMK O MUTANLI⁄IM E R K E Z ‹Kendi alan›nda ülkemizdeki tek tesis olan Uçak Radom Test Laboratuvar› test program› yaz›l›m› gibi çokyüksek bir teknolojiyi güncel olarak takip edebilmektedir. Radom test tesislerinde uçak burun radomlar›n›nelektromanyetik geçirgenlik testleri yap›lmaktad›r. Mikrodalga teknolojisinin kullan›ld›¤› sistem bir bilgisayartaraf›ndan kontrol ve kumanda edilmekte ve test edilen radomun radar dalgalar›nda meydana getirdi¤i k›r›lmaaç›lar› ölçülebilmektedir. Sistem al›c› ünitelerin, radom ba¤lant› donan›m›, kumanda konsolu, sistembilgisayar›n›n bulundu¤u ana bina ve X bant verici, kontrol konsolunun bulundu¤u verici kuleden oluflmaktad›r.KC-135R, CN-235, RF-4E, F-4E 2020, F-16C/D, C-130B/E, C-160 uçaklar›na ait radomlar ve bunlara ilaveolarak sivil uçaklar›n da radomlar›n›n onar›m ve test ifllemleri yap›lmaktad›r.Onar›m ifllemi tamamlanan F-4E 2020 radomunun;• Mono Pulse köprü ile RFO ayar›,• Radomsuz test ifllemi,• Radomla birlikte test ifllemi,• Ölçüm sonuçlar›n›n de¤erlendirilmesi,bilgisayar kontrollü ortamda yap›lmaktad›r.PERVANE BAKIM ONARIM VE REV‹ZYONUTürkiye ve Orta Do¤uda tek olan, iki adet ba¤›ms›zve her biri 420 m 2kapal› alana sahip olan pervanebak›m onar›m merkezinde, pistonlu ve turbopropmotorlu uçaklar›n pervanelerinin bak›m ve revizyonifllemleri yap›lmaktad›r. Pervane atölyesinde; C-130,C-160, SF-260, T-41 uçaklar› pervaneleri ile siviluçak ve helikopterlere ait pervanelerinin,• Bak›m ve revizyon ifllemleri,• Aç› kontrolü,• ‹rtifa kontrolü ,• Balans kontrolü,• Parçalar›n ölçüm kontrolü,• Ayar ifllemleri,• Korozyon giderme,• Pervane anti-ice sistemlerinin kontrolü veyenilenmesi yap›lmaktad›r.Hidrolik fonksiyon test tezgah›nda C-160pervanesinin;• Aç› uyum testleri,• Feder aç›s›n›n kontrolü,• Küçük hatve aç›s›n›n kontrolü,• Fren (Reverse) aç›s›n›n kontrolü,• Hidrolik Pitchlock kontrolü,• Mekanik Pitchlock kontrolü,• Dahili ve harici ya¤ kaçak kontrolü,• Art›k ya¤ miktarlar›n›n kontrolü yap›lmaktad›r.Ayr›ca C-130 uçak pervane palelerinin MWM(Meandering Winding Magnetometri) ile malzemedoku yap›s› ve yorgunlu¤u ile Cougar helikopterlerininSleve and Spindle revizyon ifllemleri yap›lmaktad›r.17

2’NC‹ HAVA‹KMAL1926BAKIMK O MUTANLI⁄IM E R K E Z ‹2’NC‹ HAVA ‹KMAL BAKIM MERKEZ‹ KOMUTANLI⁄IUÇAK YA⁄ YAKIT AKSESUARLARI REV‹ZYONUYa¤-yak›t atölyesinde; piston motorlu uçaklar›n yak›t enjektörlerinin, yak›t depolar›n›n, yak›t filtrelerinin, ya¤pompalar›n›n, ya¤ so¤utucu radyatörlerinin bak›m, onar›m ve revizyon ifllemleri ile Turboprop motorlar›n ya¤so¤utucu radyatörlerinin, yak›t seviye valflerinin, ya¤ ve yak›t kesme valflerinin, yak›t filtrelerinin yak›t tanklar›n›nbak›m revizyon ve onar›m ifllemleri yap›lmaktad›r.Ya¤–yak›t atölyesinde;• C-130, KC-135, SF-260, T-41 uçaklar›n›n yak›t tanklar›• C-130, SF-260, CN-235, F4E, UH-1H, T-41 uçaklar›n›n yak›t pompalar›• C-130, CN-235, KC-135, SF-260, T-41, F-16, F-5, F-4 uçaklar›n›n yak›t kapama valfleri• C-130, CN-235, KC-135, F-5, F-4 uçaklar›n›n kontrol valfleri,• F-16 uça¤›n›n; Yak›t Transmitter’lerinin, yak›t ak›fl Proportioner’›• SF-260, TB-20 uçaklar›n›n yak›t enjektörü,• C-130, CN-235, TB-20, SF-260, T-41 uçaklar›n›n ya¤ radyatörlerinin onar›m ifllemleri yap›lmaktad›r.Yak›t ak›fl test tezgah› 100.000 PPH’a kadar ak›fl verebilecek sistemde, % ± 2.5 do¤rulukta 0-120 PSIbas›nç ± 0.05º ölçme imkan›na sahip yüksek debili yak›t ak›fl tezgah›nda, yak›t trasmitterlerinin, kontrolvalflerinin, kapama valfleri ve yak›t pompalar›n›n test ifllemleri yap›lmaktad›r.18

H‹DROL‹K S‹STEMLER2’NC‹ HAVA‹KMAL1926BAKIMK O MUTANLI⁄IM E R K E Z ‹TYS (Teknik Yönetim Sorumlusu) ve TOM (Teknik Onar›m Merkezi) olunan uçaklara ait;• Frenlerin,• ‹nifl tak›mlar›n›n,• Akümülatörlerin,• Valflerin,• Governörlerin,• Hidrolik pompalar›n,• Jantlar›n,• Tazyik regülatörlerinin,• Amörtisörlerin,• So¤utma fanlar›n›n ve• Ak›fl regülatörlerinin bak›m, onar›m, revizyon ve test ifllemleri yap›lmaktad›r.19

2’NC‹ HAVA‹KMALBAKIM1926K O MUTANLI⁄IM E R K E Z ‹2’NC‹ HAVA ‹KMAL BAKIM MERKEZ‹ KOMUTANLI⁄IELEKTR‹K S‹STEMLER REV‹ZYONUElektrik atölyesinde; uçak jeneratörlerinin, voltajregülatörlerinin, kontrol panellerinin, ikaz panellerinin,alternatörlerinin, marfl motorlar›n›n, bujilerin,kablo donan›mlar›n›n, elektromekanik güç dönüfltürücülerin,senkronize alternatörlerin, manyetolar›n, DCve AC motorlar›n, voltaj/ frekans dönüfltürücülerin,farlar›n, vinçlerin ve starter jeneratörlerin bak›m,onar›m ve test ifllemleri yap›lmaktad›r. Elektrikatölyesinde;Uçak jeneratörlerinin;• ‹zolasyon• Devir kontrol ak›m›• Voltaj testleriAyr›ca F-16 uçaklar›n›n BLOK-40’dan BLOK-50’yedönüflüm projesi kapsam›nda, sisteme ait tüm kablosistemleri bu bölümde imal edilmektedir.Jeneratör kontrol ünitesinin;• Düflük voltaj• Yüksek voltaj• Frekans• K›sa devre testleriManyetolar›n;• ‹zolasyon• Buji ateflleme• Devir kontrol testleri yap›lmaktad›r.Kablo Donan›mKablo donan›m bölümünde; uçak kablodonan›mlar›n›n imalat› ve uçak üzerindekitadilatlar gerçeklefltirilmektedir. KC-135R"REWIRING" projesinde, KC-135R'lere aittüm kablo demetleri sökülmüfl, yeniden imaledilmifl ve uçak üzerine baflar›yla tak›lm›flt›r.Ayr›ca C-130, CN-235 ve F-16 uçaklar› içinde kablo demetleri haz›rlanarak, uçaklardamuhtelif tadilatlar yap›lmaktad›r.20

UÇAK LAST‹K/PLAST‹K VE KOMPOZ‹T S‹STEMLER‹2’NC‹ HAVA‹KMALBAKIM1926K O MUTANLI⁄IM E R K E Z ‹Uçak lastik/plastik ve kompozit teknolojide önemli bir merkez olan atölyede;• Pervane ›s›t›c› botlar› revizyonu,• Pervane spinerleri ve yar›m aylar›,• Uçak burun radomlar›,• Can kurtarma botlar› ve yelekleri,• Uçak tekerlerinin bak›m ve onar›m ifllemleri yap›lmaktad›r.Ayr›ca, kanopi (siperlik) montaj›, gövde üzerinde bas›nçlanmaya karfl› macunlama ifllemleri yap›lan atölyedefiberglas parçalar›n da onar›mlar› yap›lmaktad›r.Maksimum 210 °C s›cakl›¤a ulaflabilen flartland›rma f›r›n›nda; radomlar›n ve lastik/plastik malzemelerin nemalma piflirme ifllemleri, fiberglas parçalar›n tamirleri ve spinerlerin revizyon ifllemleri yap›lmaktad›r.Maksimum 350 mlbar bas›nçla kullan›lan dingi test cihaz›nda C-130 uçak dingilerinin test ve onar›mifllemleri yap›lmaktad›r.UÇAK YALITIM VE DÖfiEMEHer tipte uçak ve helikopterlerin ses battaniyelerini,pilot koltuklar›n›, minderlerini ve pilot yataklar›n›n imaledildi¤i bez deri atölyesinde emniyet kemerlerininimalat›n› ve tamirini yapma kabiliyeti bulunmaktad›r.Ayr›ca paraflüt yolcu koltuklar› imalat› ile VIP koltuklar›n›nonar›m ve tadilat› yap›lmaktad›r.21

2’NC‹ HAVA‹KMAL1926BAKIMK O MUTANLI⁄IM E R K E Z ‹2’NC‹ HAVA ‹KMAL BAKIM MERKEZ‹ KOMUTANLI⁄IKAL‹BREKalibrasyon laboratuvar›nda, Amerikan Hava Kuvvetlerinin kalibrasyon program› olan AFMETCAL program›uygulanmakta olup, kalibrasyon ifllemleri sürekli güncellenen teknik dokümanlara göre yap›lmaktad›r. 482 m 2 likkapal› alana sahip laboratuvar; 365 gün - 24 saat, s›cakl›k - nem kontrollü ve toz kontrollü (60 m 2 si 100.000s›n›f›, 256 m 2 si 300.000 s›n›f›) ortam özelliklerine sahiptir. AFMETCAL üstün baflar› belgesine sahip laboratuvardamekanik ve elektronik kalibrasyon ifllemleri yap›lmaktad›r.Mekanik Kalibre Laboratuvar›nda;• Mikrometrelerin,• Kumpaslar›n,• Komparatörlerin,• Dijital ve analog terazilerin,• A¤›rl›klar›n,• S›cakl›k ve nem ölçerlerin,• Termokupullar›n• RPM göstergelerinin,• Hassas yüzeylerin,• Ölçüm mastarlar›n›n,• Test adaptörlerinin,• Torkmetrelerinkalibrasyonu yap›lmaktad›r.Elektronik Kalibre Laboratuvar›nda;• Analog ve dijital multimetrelerin,• Mikro dalga ölçüm cihazlar›n›n,• AC/DC güç kaynaklar›n›n,• Elektronik say›c›lar›n,• Faz metrelerin,• Sinyal üreteçlerinin,• Panelmetrelerin,• Osiloskoplar›n,• LCR metrelerin,• Özel test sistemlerin kalibrasyon ifllemleriyap›lmaktad›r.Mekanik Kalibrasyon Laboratuvar› KabiliyetleriC‹HAZGAGE BLOCKLARM‹KROMETRELERKUMPASLARKOMPARATÖRLERBASINÇGÖSTERGELER‹TORKMETRELERISI VE NEMÖLÇERLERTHERMOCOUPLERÖLÇÜMBÜYÜKLÜ⁄ÜAKIMGER‹L‹MD‹RENÇÖLÇÜM ARALI⁄I0.1001” - 20”1x 10 -61” - 20”1x 10 -45” - 40”1x 10 -41 mm - 75 mm1x 10 -30.5 - 500 PSI ±%0.018-15000 PSI(Ya¤l› Sistem)0-10000 PSI(Oksijen Sistem)1-30000 Lb. INCH(-22) - (+572) O F(100 - 600) O F(600 - 1200) O F(-30) - (+2400) O FÖLÇÜM ARALI⁄I1 μA -100 A (AC-DC)1 μV -1100 V (AC-DC)10 mΩ - 110 mΩHASSAS‹YET±%0.0066(8-15000 PSI)±% 0.023(60-15000 PSI)±%0.1±%0.25±0.036 O F±0.1 O F±%0.2±0.1 O FElektronik Kalibrasyon Laboratuvar› KabiliyetleriHASSAS‹YET± 0.03 %± 0.02 %± 50 PPMKAPAS‹TE 100 pF-1 μF ± 0.1 %ENDÜKTANS 100 mH ± 0.1 %FREKANS SAYICILARI 18 GHz 5 x 10 -10OS‹LOSKOPLAR DC -1 GHz -22

NDI (TAHR‹BATSIZ MUAYENE)2’NC‹ HAVA‹KMAL1926BAKIMK O MUTANLI⁄IM E R K E Z ‹Atölyede NDI (Tahribats›z Muayene) kontrolü uluslararas› LEVEL II sertifikal› personeller taraf›ndanyürütülmekte olup, ayr›ca LEVEL III seviye mühendislik hizmeti verilmektedir.NDI Merkezinde Befl Ayr› Yöntemle Tahribats›z Muayene Yap›lmaktad›r.• Fluorescent Penetrant (s›v› girinim) Kontrolü (MIL-SDT-6866)• Manyetik Parçac›k Kontrolü (ASTM-E-1444)• Eddy Current Testi (Girdap ak›mlar›) (ASTM-E-703 & ASTM-E-566)• Ultrasonic Kontrol (ASTM-E-428)• Radiografik (X-Ray) Kontrol (MIL-STD-453)Bu Yöntemlerle;• Uçaklar›n yap›sal parçalar›n›n,• Motor ve aksesuarlar›n›n,• Pervane ve ünitelerinin,• Hidrolik aksesuarlar›n›n,• Uçak aksesuar ünite ve parçalar›n›n kontrolleri yap›lmaktad›r.Kontroller S›ras›nda ‹se;• Çatlak ve katlanmalar,• Dahili iç boflluklar,• Tüm kaynak kontrolleri (nüfusiyet eksikli¤i),• Korozyon,• So¤uk dövme ve döküm hatalar›,• Dövme katmanlar›,• Y›rt›lmalar, çekme, büzülme ve di¤er çizgisel hatalar,ham malzeme ve imalat safhas›ndaki tüm hatalar›ntespiti yap›labilmektedir.23

2’NC‹ HAVA‹KMALBAKIM1926K O MUTANLI⁄IM E R K E Z ‹2’NC‹ HAVA ‹KMAL BAKIM MERKEZ‹ KOMUTANLI⁄I‹MALAT TEKNOLOJ‹LER‹Talafll› ‹malat Teknolojisi• Freze• Elektro erezyon• CNC tel erezyon tezgah›• Tafllama• Tornalama• Bilgisayar Destekli Tasar›m ve ‹malat(CAD/CAM)Kompozit Teknolojisi• Yer sistemleri için radom üretimi• Uçak cam› üretimi• Uçak yap›sal elemanlar› üretimi• Pilot, paraflütçü ve tank mürettebat› kasklar›Sac fiekillendirme Teknolojisi• “Rubber pad”• “Pot die”• “Punch pres”• “Router”• “Form pres”• Gerdirme büzme tezgah›Balistik Koruyucu YelekUçak Yap›sal Elemanlar› ‹malat›• Radom imalat›24Lastik TeknolojisiO-ring, V-ring, X-ring, T-ring, körük, salmastra,diyafram vb.Kullan›m Alan›• Muharebe alan›nda• Silahl› sald›r› arz eden kritik durumlardaTeknik ÖzelliklerCeket Alt› Yelek Er Yele¤iA¤›rl›k 3.000 gr 6.900 grKorumaSeviyesi(NIJ 0101.04)IIIIIKoruyucuMalzemelerPerformansKorumaSilahlarTravmaDerinli¤iUHMVV-PEKumaflTabancaMk.TabancaMP-5 Mk.TabancaSten Mk.TabancaEn çok 30 mmUHMVV-PE Kumafl+UHMVV-PE Plaka+Kask KoruyucuTabancaMk.TabancaTüfeklerEn çok 30 mm

2’NC‹ HAVA‹KMAL1926BAKIMK O MUTANLI⁄IM E R K E Z ‹Balistik Koruyucu Mi¤ferKullan›m Alan›Balistik koruyucu piyade savafl mi¤feriTeknik ÖzellikleriYap›: KompozitFiber Malzeme: UHMW-PEMatriks Malzeme: Fenolik ReçineToplam Kask A¤›rl›¤› : 1.5 kgOrtalama Kask Kal›nl›¤› : 9-10 mmSüspansiyon Sistemi : fiok EmiciPerformansSilahlara Karfl› Dayan›m› : Tabanca ve El Bombas›Balistik Performans : 550-620 m/snTravma Derinli¤i: 25 mmKoruyucu Uçufl Kask›Kullan›m Alan›Jet uçaklar› ve helikopter pilotlar› için koruyucu uçufl kask›Teknik ÖzelliklerKoruyucu malzeme : Epoksi/cam elyaf takviyeli plastikA¤›rl›k: 1.050-1.100 grMuhabere sistemi mevcutTak›labilir gece görüfl gözlü¤ü sistemi,Oksijen maskesi tak›labilir,Siyah ve fleffaf vizörü mevcutDarbe dayan›m›: fiok emici poliüretan pedlerS›cak ‹fller Teknolojisi• Dövme• Döküm• Kaynak• Is›l ifllemYüzey ‹flleme Teknolojisi• Kaplama• Boyama25

2’NC‹ HAVA‹KMAL1926BAKIMK O MUTANLI⁄IM E R K E Z ‹2’NC‹ HAVA ‹KMAL BAKIM MERKEZ‹ KOMUTANLI⁄IBoru Hortum ‹malat›1. C-130, C-160, CN-235,SF-260D ve T-41D uçaklar›naait.2. Alçak bas›nçl›, ortabas›nçl› ve yüksek bas›nçl›hortum imalat ve testifllemleri yap›lmaktad›r.Askeri Tekstil Ürünleri ‹malat›ParaflütlerTeknik Özellikler1. Birlik ‹ndirme Paraflütleri :1.1. T-10B ve T-16 :Kapasite: 136 kgfiemsiye fiekli: ParabolikKullan›m Süresi: 13 y›l1.2. T-10R Yedek Paraflütü :Kapasite: 136 kgfiemsiye fiekli: Düz, daireselAçma Mekanizmas›: Elle çekilen deklanflörKullan›m Süresi: 13 y›l2. Pilot Paraflütleri :Pilotun uça¤› terk etmek zorunda kald›¤› acil durumlarda,emniyetli flekilde yere inifli sa¤lar2.1. F-16 :Kapasite: 90 kgfiemsiye fiekli: Düz, daireselAçma Mekanizmas›: Uça¤›n f›rlatma sistemi ileKullan›m Süresi: 13 y›l2.2. F-4 :Kapasite: 90 kgfiemsiye fiekli: Düz, daireselAçma Mekanizmas›: Uça¤›n f›rlatma sistemi ileKullan›m Süresi: 10 y›l2.3. GAF F-4 :Kapasite: 90 kgfiemsiye fiekli: Düz, daireselAçma Mekanizmas›: Uça¤›n f›rlatma sistemi ileKullan›m Süresi: 10 y›l2.4. BA-22 :Kapasite: 90 kgfiemsiye fiekli: Düz, daireselAçma Mekanizmas›: Uça¤›n f›rlatma sistemi ilemekanikKullan›m Süresi: 10 y›l2.5. SF-260 :Kapasite: 90 kgfiemsiye fiekli: Düz, daireselAçma Mekanizmas›: Otomatik ve mekanikKullan›m Süresi: 10 y›l3. Sandalye Paraflütleri :Pilotun uça¤› terk etti¤i durumda pilota çarpmamas›için sandalyeyi kontrol eder.3.1. T-38 Sandalye Paraflütü :Açma Mekanizmas›: Otomatik f›rlatma sistemi3.2. F-4 Sandalye Paraflütü :Açma Mekanizmas›: Otomatik f›rlatma sistemi3.3. F-16 Sandalye Paraflütü :Açma Mekanizmas›: Otomatik f›rlatma sistemi4. H›z Azaltma Paraflütleri :‹nifl esnas›nda uça¤›n fren sistemine takviye sa¤lar.4.1. F-16 Fren Paraflütü :Aç›lma H›z›: 90-170 knotfiemsiye fiekli: Düz, daireselAçma Mekanizmas›: Mekanik4.2. F-5 Fren Paraflütü :Aç›lma H›z›: 165 knotfiemsiye fiekli: HalkaAçma Mekanizmas›: Mekanik4.3. F-4 Fren Paraflütü :Aç›lma H›z›: 215 knotfiemsiye fiekli: HalkaAçma Mekanizmas›: Mekanik5. Yük Paraflütleri :Malzeme ve tesisat indirmeyi sa¤lar.5.1. G-12D :Kapasite: 341 kg-1590 kg5.2. 28 Feet’lik Yük Paraflütü :Tek, çift veya üçü bir arada kullan›labilir.Kapasite: 3035 kg-19026 kg (6700-42000 lb)5.3. 15 Feet’lik Yük ParaflütüKapasite: 341 kg-1590 kg26

YER DESTEK TEÇH‹ZATI ARAÇ VE ‹fi MAK‹NELER‹ BAKIM-ONARIMI2’NC‹ HAVA‹KMAL1926BAKIMK O MUTANLI⁄IM E R K E Z ‹Silah ve Mühimmat SistemleriMJ-1B Bomba Yükleme Arac›:1960 model 4 silindirli, benzinle çal›flan ve demodeolan MJ-1 bomba yükleme araçlar›na, s›k s›k ar›zavermesi, yedek parçalar›n›n temininde problemleryaflanmas› gibi nedenlerden dolay› 2 silindirli, dizel veyürüyüfl sistemi tamamen hidrolik sistem olacak flekildetadilat uygulanm›fl olup teknik özellikleri flu flekildedir;MJ-1TR BOMBA YÜKLEME C‹HAZI TEKN‹K ÖZELL‹KLER‹KALDIRMA KAPAS‹TES‹3000 POUND/1359 KGEN‹132 CMBOY370 CMYÜKSEKL‹K105 CMÖN VE ARKA TEKER ARASI MESAFE170 CMÖN TEKERLER ARASI MESAFE71 CMARKA TEKERLER ARASI MESAFE106 CMA⁄IRLI⁄I3800 POUND / 1740 KGMOTOR28 HP GÜCÜNDE, 2 S‹L‹ND‹RL‹ HAVA SO⁄UTMALI D‹ZELHIZI15 KM/SAATD‹REKS‹YONH‹DROL‹K ARKA TEKERE ETK‹L‹TAM YÜKTE KALDIRMA ZAMANI9 SNKoca Yusuf BYA-1750 Bomba Yükleme Arac›Koca Yusuf Bomba Yükleme Arac› k›sa mesafelerde tafl›ma, bomba, füze ve buna benzer mühimmatlar›, yak›ttanklar›n›, paylonlar› ve 1750 kg’a kadar olan hava yüklerini muharip uçaklar›n kanat ve gövde altlar›ndakiistasyonlara yüklenmesi ve irtibatland›r›lmas› amac›yla kullan›l›r.Genel ÖzellikleriYükleyebilece¤i Maksimum Mühimmat Çap› : 100 cmYükleyebilece¤i Maksimum Mühimmat Uzunlu¤u : 400 cmKapasiteTablada: 1750 kgÇatalda: 1295 kgPerformansKald›rmaTablada Minimum: 15.8 cmTablada Maksimum: 220 cmÇatalda Minimum: 2.5 cmÇatalda Maksimum: 208 cmÜst Seviyeden Alt Seviyeye ‹nme Zaman›: 9 snAlt Seviyeden Üst Seviyeye Yükselme Zaman› : 9 snMobiliteYüklü Halde Maksimum H›z: 25 km/hYüklü Halde Fren Mesafesi: 15 mYüksüz Halde Fren Mesafesi: 7.5 mDönme Yar› Çap›: 61 mNato Stok Numaras›: 173027HB57381• Hidrolik Test Cihazlar›• Seyyar ve Sabit Bariyer Sistemleri27

2’NC‹ HAVA‹KMAL1926BAKIMK O MUTANLI⁄IM E R K E Z ‹2’NC‹ HAVA ‹KMAL BAKIM MERKEZ‹ KOMUTANLI⁄IF-16 Motor Tafl›ma Sehpas›:Amac›:CN-235(T) uça¤› ile F-16 motoru tafl›nmas›ndakullan›lmas› amac›yla üretilmifltir.Teknik Özellikler:Platform Geniflli¤iPlatform Uzunlu¤uTafl›ma KapasitesiBofl A¤›rl›k: 2.135 mm: 3.290 mm: 2.000 kg: 1.190 kgDi¤er Bak›m Onar›m Faaliyetleri• Klima, havaland›rma ve yang›n söndürme sistemleri bak›m onar›m›• Yang›n minimakslar›n›n ve ünitelerinin bak›m onar›m› ve dolumu• Mekanik ve elektronik tezgah ve teçhizatlar›n›n bak›m onar›m›• S›v› oksijen nitrojen imalat›, dolumu ve test ifllemleri• Oksijen ve nitrojen üretim cihaz› bak›m onar›m›• Uçak durdurucu Hook, A¤ ve Mobil Bariyer sistemleri bak›m ve onar›m›• Uçak çal›flt›r›c›lar• Ayd›nlatma cihazlar›• Jeneratörler• Kompresörler• G-3 Makineli Tüfek• MG-3 Makineli Tüfek• Hafif Silahlar• Su Topu28

2’NC‹ HAVA‹KMAL1926BAKIMK O MUTANLI⁄IM E R K E Z ‹Motorlu Araçlar, ‹fl Makineleri• Uçak akaryak›t ikmal tankeri• Uçak çekerler• Uçak kar-buz önleme araçlar›• Kar üstü personel tafl›y›c›lar›• Yang›n söndürme araçlar›• Pist süpürgeleri• Kar temizleme araçlar›• Vinçler29

2’NC‹ HAVA‹KMAL1926BAKIMK O MUTANLI⁄IM E R K E Z ‹2’NC‹ HAVA ‹KMAL BAKIM MERKEZ‹ KOMUTANLI⁄IRAHVAN UÇAK ÇEKER ‹MALATIHv.K.K.l›¤›n›n, Uçak Çeker envanterinde uçak yer hizmetlerini karfl›lamaya yönelik hizmet veren araçlar›nhepsinin yurt d›fl› menfleli olmas› ve buna ba¤l› olarak malzeme tedarikinde s›k›nt›lar yaflanmas› ve araçlar›nfaaliyet yüzdelerinin çok düflük olmas› nedeniyle;• ‹dame ve iflletme aç›s›ndan ekonomik olan,• Yedek parças› yayg›n/mahalli piyasadan tedarik edilebilen,• Birliklerde kullan›m kolayl›¤› olan ve standardize bir yap›y› sa¤layabilen,• Uluslararas› standartlara uygun üretilen,• Ar›za yapt›¤›nda k›sa sürede faal edilebilen bir uçak çekere ihtiyaç oldu¤u de¤erlendirilmifltir.Bu kapsamda, 2’nci H‹BM K.l›¤› taraf›ndan Uçak Çekerler konusunda yaflanan idame, iflletme ve tekniksorunlara kal›c› çözüm getirmek ve uçak çeker ihtiyac›n› milli imkanlar dahilinde karfl›lamak amac›yla projebafllat›lm›flt›r. ‹lk prototip imalat 05 May›s 2010 tarihinde tamamlanm›fl olup, yap›lan gerçek görev flartlar›ndabirlik kullan›m testleri ise baflar›yla sonuçlanm›flt›r.TEKN‹K ÖZELL‹KLERMOTORTÜMOSAN 4DT39 TURBO-D‹ZELGÜÇ110 HP @2500 RPMMAX. TORK333 NM @1500 RPMfiANZIMANPOWERSHIFT, TAM OTOMAT‹KFREN5 PLAKALI YA⁄ BANYOLU H‹DROL‹KD‹REKS‹YONBA⁄IMSIZ H‹DROL‹K POMPALIÇEK‹fi S‹STEM‹4 WDMANEVRA4 WSDÖNÜfi YARIÇAPI4400 MMHIZMAX. 32 KM/H (‹LER‹/GER‹)A⁄IRLIK5250 KGUZUNLUK4000 MMGEN‹fiL‹K2400 MMYÜKSEKL‹K2440 MMYERDEN YÜKSEKL‹K330 MMYAKLAfiMA AÇISI 41ºAYRILMA AÇISI 28ºPERSONEL KAPAS‹TES‹ 2 + 4Geri Görüfl Kamera Sistemi, Otomatik Klima, Direksiyon Kontrollü, Arka Diferansiyel (Yengeç, KoordineMenevralar), Standart Kapal› Kabin, 12 Römork Ç›k›fl›, Kabin ‹çi Kontrollü Avc› Lamba, Kavramal› Park Freni.30

3’ÜNCÜ HAVA ‹KMAL BAKIM MERKEZ‹ KOMUTANLI⁄IELEKTR‹KBAKIM/ONARIM FAAL‹YETLER‹• Çeflitli frekans de¤erlerindeki dinamik ve statik tipteki konvertörler• Dinamik tip invertörler• Statik tip kesintisiz güç kaynaklar›• A.G. ve O.G. da¤›t›m panolar›• A.G., O.G. ve meydan ayd›nlatma, yeralt› enerji kablolar›n›n ar›zalar›• Kesici ve ay›r›c›lar• Çeflitli tip ve güçteki elektrik motorlar›• Redresörler• Voltaj regülatörleri• A.G. ve O.G. trafolar› ile her çeflit özel tip trafolar›n bak›m/onar›m› yap›lmaktad›r.31

3’ÜNCÜ HAVA ‹KMAL BAKIM MERKEZ‹ KOMUTANLI⁄I‹MALAT KAB‹L‹YETLER‹• A.G. ve O.G. da¤›t›m panolar›, kompanzasyon panolar›,ayd›nlatma ve özel tip panolar• Çeflitli tip ve güçte genel ve özel maksat trafolar›• Meydan ayd›nlatma sistemi ünitelerine ait kartlar• Meydan ayd›nlatma uzaktan kumanda masas› imalat›yap›lmaktad›r.FABR‹KA SEV‹YES‹ BAKIM ONARIM(FASBAT) FAAL‹YETLER‹Trafo, ay›r›c› ve kesicilere FASBAT yap›lmaktad›r.32

MEKAN‹KD‹K ‹fiLEME TEZGAHI(3 Eksenli, Tezsan MCV 700)430 x 700 mm ebad›nda pirinç, alüminyum,çelik v.b. malzemeler % 1 hassasiyetinde standartve seri flekilde ifllenebilmektedir.PLAST‹K ENJEKS‹YON TEZGAHI225 Grama kadar her türlü plastik/termo plastikmalzeme seri flekilde bas›labilmektedir.PLAZMA VE OKS‹-ASET‹LENL‹ OPT‹K KES‹C‹30 mm kal›nl›¤›na kadar demir, çelik, pirinç,alüminyum, krom-nikel malzemeler 0.5 mmhassasiyetinde istenilen dizayna uygun flekildekesilebilmektedir. 150 mm kal›nl›¤›na kadar demirve çelik alafl›m› malzemeler 1 mm hassasiyetindeistenilen dizayna uygun flekilde ayn› anda üç kesicimeme kullan›larak kesilebilmektedir.MÜH‹MMATTASARIMI VE ‹MALATI YAPILAN S‹LAH S‹STEM‹ONUR-1 MOD1 VE ONUR-1 MOD3 TAPALARIBAKIM ONARIMI YAPILAN S‹LAH S‹STEMLER‹• D-VII, D-VII B, L-70 Uçaksavar A‹RC (At›fl ‹dareRadar Cihaz›)• D-IX Oerlikon Uçaksavar A‹RC (At›fl ‹dare RadarCihaz›)• Rapier Alçak ‹rtifa Hava Savunma Sistemi, ‹zlemeRadar›• AIM-9P3 Sidewinder Hava Hava Füze SistemiGüdüm ve Kontrol K›sm›• GBU-8 (EOCB) Hava Yer Elektro Optik GüdümlüBomba Güdümlü Bomba Kiti Güdüm ve Kontrol Ünitesi• GBU-10, GBU-12 (LGB) Hava Yer Lazer GüdümlüBomba Kiti, Kompüter Kontrol Grubu• Rapier Alçak ‹rtifa Hava Savunma Sistemi,2’nci Hat Seviyesi LRU3’üncü Hat Seviyesi SRU Bak›m ve Onar›m›ARA SEV‹YE BAKIM ONARIMI YAPILANS‹LAH S‹STEMLER‹• Hawk Orta Menzilli Hava Savunma Sistemi• AIM-120B Amraam Hava Hava Füze Sistemi• KMS Z›pk›n Kaideye Monteli Stinger Hava SavunmaSistemi• KMS Z›pk›n Kaideye Monteli Stinger Hava SavunmaSistemi ‹BS Bak›m Araçlar›33

3’ÜNCÜ HAVA ‹KMAL BAKIM MERKEZ‹ KOMUTANLI⁄IKAL‹BRASYON3’üncü H‹BM K.l›¤› Ölçü Aletleri Müdürlü¤ünde;• S›cakl›k, nem, ›fl›k, pozitif bas›nç ve titreflimde¤erlerinin kontrol alt›nda tutuldu¤u ve izlendi¤i1000 m 2 ‘lik alanda kalibrasyon hizmetiverilmektedir.• Ayr›ca 4 adet Yerinde Kalibre Modülü olarakadland›r›lan özel tasar›m Otobüs/Panelvan türüaraçlar ile sabit ve yerinde kalibre edilmesigereken cihazlara kalibre hizmeti verilmektedir.• Konusunda uzman 70 teknik personel ile laboratuvarve yerinde kalibre modülleri ile y›lda16500 adet cihaz›n kalibrasyon ifllemiyap›labilecek kapasite mevcuttur.• Standart cihazlar›n izlenebilirli¤i UME/Türkiyeve NIST/USA’dan sa¤lanmaktad›r.• Amerikan Hava Kuvvetleri Metroloji veKalibrasyon Program› (AFMETCAL) kriterlerininyer ald›¤› T.O.00 20-14 doküman›na uygunolarak kalite ve yönetim sistemi uygulanmaktad›r.Söz konusu faaliyet, AFMETCALtaraf›ndan iki y›ll›k periyotlar ile 1987 y›l›ndanitibaren de¤erlendirilmekte ve belgelendirilmektedir.• Ayr›ca, Bütünleflik Yönetim Sistemi Belgeleriolan TS EN ISO 9001:2008, TS EN ISO14001 ve TS 18001 ile NATO Kalite SistemBelgesi olan AQAP 2110 belgesine sahiptir.• Özel firmalara veya kamu kurulufllar›na DönerSermaye kanal›yla;NIST/ABDUME/TÜRK‹YEAFMETCAL(AFPSL)3’ÜNCÜ H‹BM K.LI⁄I(Kalibrasyon Laboratuvar›)KULLANICI34

3 Kalibrasyon hizmetleri, T.O.00 20-14 doküman›nauygun olarak AFMETCAL sistemi ilesa¤lanmaktad›r. Ayr›ca, Boyut (Kumpas-Mikrometre), Bas›nç ve Elektriksel kalibrasyonalanlar›nda TS EN ISO/IEC 17025'e uygunolarak TÜRKAK akrediteli kalibrasyon hizmetiverilmektedir.Kalibrasyon laboratuvar›n›n oluflturulmas›,cihaz ihtiyaçlar›n›n tespit edilmesi ve e¤itimkonular›nda dan›flmanl›k hizmeti verilmektedir.KAL‹BRASYON KAB‹L‹YETLER‹M‹ZMEKAN‹K KAL‹BRASYON ALANINDA• Bas›nç Kalibrasyonu• Boyut Kalibrasyonu• Otokolimatörler, Teodoliteler• Lazer/Planekator ile Granit Masa Kalibrasyonu• Yüzey Düzgünlü¤ü, Yuvarlakl›k• Paralellik, Diklik• Optik Cam Yüzey Düzgünlü¤ü• S›cakl›k Kalibrasyonu• Kuvvet Kalibrasyonu• Kütle ve Terazi Kalibrasyonu• Tork KalibrasyonuELEKTRON‹K KAL‹BRASYON ALANINDA• AC/DC Gerilim Kalibrasyonu• AC/DC Ak›m Kalibrasyonu• Direnç Kalibrasyonu• ‹ndüktans Kalibrasyonu• Kapasitans Kalibrasyonu• Faz Kalibrasyonu• Zay›flat›c› Kalibrasyonu• Düflük/Yüksek Seviye Güç Ölçerler• Frekans Cihazlar› Kalibrasyonu• Analog/Say›sal Osiloskop Kalibrasyonu• Mikrodalga Cihazlar› Kalibrasyonu35

3’ÜNCÜ HAVA ‹KMAL BAKIM MERKEZ‹ KOMUTANLI⁄IAV‹YON‹KHv.K.K.l›¤› envanterindeki tüm uçak ve helikopterlere ait;• Her türlü telsiz ve dahili haberleflme,• Dost-düflman tan›ma (IFF),• Atalet seyrüsefer (INS),• Taktik hava seyrüsefer (TACAN),• Oto pilot,• Hava manevralar› gösterim podu (ACMI),• Elektronik harp podu,• Radar ikaz al›c› gibi ünite ve sistemlerin, fabrika seviyesi bak›m, onar›m, tadilat ve yenileme ifllemleri ile,• Pilot gece görüfl gözlüklerinin bak›m onar›mlar› yap›lmaktad›r.Ayr›ca aviyonik sistemlere ait elektronik kartlar›n›n otomatik test istasyonlar› kullan›larak test, onar›m veyenileme ifllemleri gerçeklefltirilmektedir.36

RADAR VE SEYRÜSEFER• Hava savunmas›n›n en önemli unsuru olan sabit ve mobil RADAR’lar›n al›c›-verici kademeleri,• Bilgi teflhir cihazlar›,• Bask›l› devre kartlar›,• Her türlü hava flartlar›nda uçaklara yön tayin eden yer taktik hava seyrüsefer (TACAN, ILS) ünitelerinin,• Uçaklar›n piste kontrollü ve hassas iniflini sa¤layan RADAR kontrollü yaklaflma RAPCON-GCA sistemlerinin,• Dost düflman tan›ma sistemlerinin, IFF bak›m, onar›m ve yenilefltirmesi,Ayr›ca oluflturulan ekipler ile birliklerde bu sistemlerin yerinde ar›za giderme ve bak›m ifllemleri yap›lmaktad›r.37

3’ÜNCÜ HAVA ‹KMAL BAKIM MERKEZ‹ KOMUTANLI⁄IHABERLEfiME• Yer-Yer, Yer-Hava, HF, UHF, VHF,Have Quick telsizlerinin,• Fiziki korumal› muhabere cihazlar›n›n,• Dahili haberleflmeye iliflkin analog/digitalsantral, telefon, telem ve ses kay›tcihazlar›n›n,• Hava-Hava, Hava-Yer hedef alg›lamasistemlerinin, bak›m, onar›m, tadilat veyenilefltirme ifllemleri,Ayr›ca çeflitli tipte elektronik kart›imalat›, hedef alg›lama sistemleri imalat›yap›lmaktad›r.38

ELEKTRON‹K GÜÇ KAYNAKLARIHava ve yer sistemlerine ait her türlü güç kayna¤›n›n oluflturulan yeni yaz›l›mlar ve üretilen test cihazlar› iletest ve tamir ifllemleri yap›lmaktad›r.Dünyada sadece birkaç merkezde olan bu kabiliyetler ile NATO ülkelerinin taleplerine de hizmet verilmektedir.39

HAVA LEVAZIM ANA DEPO VE D‹K‹MEV‹ MÜDÜRLÜ⁄Ü1941 y›l›nda K.K.K.l›¤›na mensup personeltaraf›ndan dikimevi faaliyetlerine bafllanm›flt›r.Hv.Lv.A.Dp. ve Dikimevi Müdürlü¤ü, Gnkur.Bflk.l›¤›n›n1986 tarihli onay emri ile Dikimevi Müdürlü¤ü veLevaz›m Ana Depolar›n›n birleflmesiyle kurulmufltur.1989 tarihli Hv.K.K.l›¤› emriyle Hava LojistikKomutanl›¤› teflkiline girmifltir.Faaliyetleri Hv.Lv.A.Dp.ve Dikimevi Md.lü¤üHv.K.K.l›¤› personelinin ihtiyac› olan;• 1 No.lu üniforma ve flapkalar›,• Pardesü ve Lacivert mont,• Uçucu k›yafetleri ve aksesuarlar›,• Her türlü e¤itim k›yafetleri,• Bando k›yafetleri,• Merasim k›yafetleri,• Sivil memur ve iflçi k›yafetleri,• Bilumum ifl k›yafetleri,• Çad›r ve merasim teçhizat› ile,• Di¤er kuvvetlerin uçufl k›yafetlerini,• TBMM, An›tkabir ve Cumhurbaflkanl›¤› Muhaf›zAlay›n›n onur merasim elbiselerini üretmek, kalitekontrolünü yapmak, depolamak, depo bak›m›n› veda¤›t›m›n› yapmakt›r.HAVA BASIMEV‹ VE NEfiR‹YAT MÜDÜRLÜ⁄ÜHava Bas›mevi ve Neflriyat Müdürlü¤ü, 1927y›l›nda Hava Bas›mevi Müdürlü¤ü ad› alt›ndaEskiflehir’de kurulmufltur. Müdürlük, 1967y›l›nda Ankara/Etimesgut ilçesinde bulunan3’üncü H‹BM. Komutanl›¤› içerisinde bulunantesise nakledilmifltir.Hava Lojistik Komutanl›¤›n›n kuruluflunamüteakip Nisan 1989 ay›nda Hv.Loj.Komutanl›-¤›na ba¤lanm›fl; Hava Bas›mevi ve NeflriyatMüdürlü¤ü unvan›nda Hv.Loj.Komutanl›¤›bünyesinde faaliyetini sürdürmektedir.40FaaliyetleriHava Kuvvetleri Komutanl›¤›n›n;• Her türlü Resmi Askeri Yay›n (RAY) basmak,ço¤altmak,• Resmi Olmayan Askeri Yay›n (ROAY)basmak, ço¤altmak,• Bas›l› Form (HKF),• Teknik Neflriyat ihtiyac›n› karfl›lamak,• Bask›/ço¤altma ifllemini gerçeklefltirmektir.