‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

3. Ünite - ‹laç Etken Maddeleri55cak, d›flar›dan ilaç olarak kullan›m› mümkün de¤ildir. Zira vücuda verilme yollar›ndakendini hidroliz eden asetilkolin esteraz enziminin yayg›n olarak bulunmas›ndandolay›, hemen parçalanarak etkisiz hale getirilir. Asetilin metil grubununelektron verici etkisi nedeniyle, molekül hidrolize karfl› oldukça dayan›ks›zd›r. Metilgrubu yerine elektron çeken bir sübstitüent olarak amino grubunun getirilmesiylehidrolizin gecikmesi sa¤lan›r. Benzer flekilde, ara zincirde ester fonksiyonunaba¤l› metil grubu da sterik olarak hidrolizi engeller. Bu iki sübstitüsyonun yer ald›¤›bileflikler asetilkolin yetersizli¤i durumlar›nda ilaç olarak kullan›labilen türevleriverirler.R R 1 Tablo 3.8Betanekol -NH 2 -CH 3Asetilkolin -CH 3 -HAninoalkol türevikolinerjiklerMetakolin -CH 3 -CH 3Karbakol -NH 2 -HAsetilkolin molekülü çok basit bir molekül olmas› nedeniyle, türevlerinin haz›rlanmas›çok kolayd›r. Esteri oluflturan asetik asit kal›nt›s›n›n büyük gruplarla yerde¤ifltirilmesiyle antikolinerjik bileflikler elde edilmifltir. Antikolinerjik bileflikleriçin model madde atropindir. Yap›n›n sadelefltirilmesiyle say›s›z bileflik sentezlenerektedavide kullan›lm›flt›r. Antikolinerjik bileflikler için belirlenen farmakoforik yap›dakiA ve B gruplar› aril veya sikloalkil grubu olabilir. C ile gösterilen grup, hidroksil,ester, amit veya siyanür grubu olabilir. Azotlu grup ise dialkil amin kal›nt›-s› olabildi¤i gibi azotun halka içine al›nd›¤› gruplar da olabilir.fiekil 3.2Atropin vefarmakoforik yap›AtropinAntikolinerjik maddeler için farmakoforik yap›Bileflik Formül Tablo 3.9Aminoalkol esteriyap›s› tafl›yan baz›moleküller