‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

34 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleriSIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MSORUD‹KKATSIRA S‹ZDERedüksiyon: ‹laç molekülünün NADPH, FAD ve di¤er flavinlerin yard›m›yla indirgenmesiolay›d›r. Aldehitlerin alkollere, azo grubunun aminlere, nitro grubununamin ya da hidroksilamine dönüflümü ilaç metabolizmas› s›ras›nda görülen bafll›caindirgenme reaksiyonlar›d›r.Kopma: Ad›ndan da anlafl›laca¤› üzere ilaç molekülünden bir grubun kopar›lmas›ya da molekülün daha küçük moleküllere ayr›lmas› olay›d›r. ‹laç moleküllerindekiester ba¤lar›n› k›ran esteraz enzimleri, karboksil grubu içeren ilaçlardan bugrubun kopar›lmas›n› sa¤layan dekarboksilaz enzimleri, glikozitleri hidrolize edenbeta-glikozidaz enzimleri kopma reaksiyonlar›nda rol oynayan enzimlere örnekolarak verilebilir.Konjugasyon: Bir ilac›n ya da metabolitinin molekülüne, bir radikalin veya endojenbir maddenin SIRA S‹ZDEmolekülünün kovalent ba¤ ile ba¤lanmas› olay›d›r. Dolay›s›ylakonjugasyon olay› asl›nda bir sentez reaksiyonudur. ‹laç molekülleri, gluküronikasit, metil, asetil, sülfat, glutatyon, amino asit gibi çeflitli gruplar ile konjugeDÜfiÜNEL‹Medilerek metabolize edilirler. Gluküronik asit ile konjugasyon, mikrozomal bir enzimolan UDP-gluküronozil transferaz enzimi arac›l›¤› ile gerçeklefltirilir. Di¤erkonjugasyonlarda SORUrol oynayan enzimler mikrozomal enzim de¤ildirler.Baz› ilaçlar yaln›zca D‹KKATfaz I ya da yaln›zca faz II reaksiyonlar› ile metabolize edilebilirler.Ancak, ilaçlar›n büyük bölümü önce faz I, sonra faz II reaksiyonlar›na u¤rarlar. Bu flekildemetabolitin polaritesi daha da art›r›l›r.SIRA S‹ZDEBiyotransformasyon H›z›n› Etkileyen EtkenlerMikrozomal enzimler, karaci¤er baflta olmak üzere çeflitli organ ve dokular›n hücrelerindegranülsüz endoplazmik retikuluma (ER) yerleflmifllerdir. Karaci¤er dokusuhomojenize edildi¤inde, ER membran› parçalanarak mikroskobik küreciklereyani mikrozomlara K ‹ T A Pdönüflür. Bu enzimler, mikrozomlara ba¤l› bulunduklar›ndan“mikrozomal enzim” ad› ile an›l›rlar.Bir maddenin, substrat› oldu¤u mikrozomal enzimin sentezini art›rmas›na ya day›k›m›n› yavafllat›lmas›na TELEV‹ZYON ve dolay›s› ile dokudaki miktar›n› ve etkinli¤ini art›rmas›namikrozamal enzim indüksiyonu denir. Örne¤in, sigara duman›nda bulunanpolisiklik aromatik hidrokarbonlar veya kömürde piflirilmifl etlerde kömürdengeçen benzo(a)piren gibi ksenobiyotikler ve barbituratlar, karbamazepin, fenitoin‹NTERNETgibi ilaçlar, baz› sitokrom-P450 enzimlerini indüklerler. ‹ndüksiyon sonucundamikrozomal enzimin dokudaki miktar› ve etkinli¤i artar. Bu olay, bu enzimler taraf›ndaninaktive edilen ilaçlar›n y›k›mlar›n›n artmas›na ve etkinliklerinin azalmas›naneden olur. Karbamazepin gibi baz› ilaçlar kendilerini y›kan enzimleri indükleyerekkendi inaktivasyonlar›n›n h›zlanmas›na ve etkinliklerinin azalmas›na nedenolabilirler. Bu olaya ise otoindüksiyon ad› verilir.Mikrozomal enzimlerin ifllevlerinin çeflitli ilaçlar ya da ksenobiyotikler taraf›ndanengellenmesine ise mikrozomal enzim inhibisyonu denir. Mikrozomal enziminhibe edildi¤inde, o enzim ile metabolize edilen ilaçlar›n y›k›m› yavafllar. Buolay, ilaçlar›n kan konsantrasyonlar›n›n artmas›na, etkilerinin güçlenmesine vehatta ciddi toksik etkilere neden olabilir. Sitokrom-P450 enzimleri çeflitli ilaçlar vedi¤er ksenobiyotikler taraf›ndan inhibe edilebilen enzimlerdir. Örne¤in, greyfurtsuyu, k›rm›z› flarap gibi içecekler ve fluvoksamin, etinil estradiol, ketokonazol, simetidingibi ilaçlar çeflitli sitokrom-P450 enzimlerini inhibe ederler.AMAÇLARIMIZ AMAÇLARIMIZK ‹ T A PTELEV‹ZYON‹NTERNET