â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
22 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleri‹ntrauterin Uygulama:‹laçlar›n do¤umun bafllang›c›nda serviksi olgunlaflt›rmak, sezaryen do¤umdansonra uterusun büzülmesini kolaylaflt›rmak ve kanamay› azaltmak; terapötik abortusgibi amaçlarla uterusun içine uygulamas›d›r. Kontrasepsiyon amac› ile uterusbofllu¤una yerlefltirilen rahim içi araçlar (RIA) da intrauterin uygulamaya örnektir.Rektum ve Kolon ‹çine Uygulama:Merhem, supozituvar, enema, lavman gibi ilaç flekillerinin lokal etki amac› ile rektumuniçine uygulanmas›d›r (intrarektal uygulama). ‹laçlar hemoroid, anal fissür,polip gibi anüs ve rektum hastal›klar›n›n; Crohn hastal›¤›, ülseratif kolit gibi çeflitlikolon hastal›klar›n›n tedavileri ve ba¤›rsaklar›n boflalt›lmas› gibi amaçlar için rektalyoldan uygulanabilirler.‹ntraplevral Uygulama:‹ltihap, tümör gibi çeflitli hastal›klar›n tedavileri için plevral bofllu¤un içine ilaçuygulanmas›d›r.‹ntraperitonal Uygulama:‹ltihap, tümör gibi çeflitli hastal›klar›n tedavileri için periton bofllu¤unun içine ilaçuygulanmas›d›r.‹ntrakardiyak Uygulama:Kalbin h›zla uyar›lmas›n›n gerekti¤i acil durumlarda ilac›n miyokard içine ya dakalp boflluklar›ndan birine uygulanmas›d›r.SIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MSORUD‹KKAT‹ntraartiküler Uygulama:Baz› eklem SIRA iltihaplar›nda S‹ZDE ilaçlar›n do¤rudan eklemin içine enjekte edilmesidir.‹ntratekal Uygulama:DÜfiÜNEL‹M‹lac›n, beyin zarlar› ya da omurilikte bulunan sinir kökleri üzerinde lokal etki eldeetmek amac› ile subaraknoid aral›¤a enjekte edildi¤i uygulama yoludur. ‹ntratekalyolla uygulanacak SORUilaçlar›n steril olmalar› gerekir.Lokal yol ile D‹KKAT uygulanan ilaçlar›n, uygulama yerlerinden emilerek kan dolafl›ma geçmelerihalinde çeflitli sistemik yan etkilere neden olabilecekleri unutulmamal›d›r.SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDESistemik ‹laç Uygulama Yollar›Tüm vücutta genel bir etki hedefleniyorsa ya da bölgesel etki hedeflendi¤i haldeAMAÇLARIMIZ lokal ilaç uygulamas› olas› de¤ilse, ilaç sistemik yol ile uygulan›r. Sistemik uygulaman›nen önemli özelli¤i, ilac›n kan dolafl›m›na geçerek tüm vücuda yay›lmas› ve AMAÇLARIMIZetki yerinde yeterli konsantrasyona ulaflmas›d›r. Di¤er yandan, sistemik yol ile uygulananilaç K vücudun ‹ T A P her yerine ulaflabildi¤inden, hedeflenen etki yerinin d›fl›nda-K ‹ T A Pki bölgelerde baz› istenmeyen etkilere de neden olabilir. ‹laçlar sistemik etki eldeetmek üzere vücuda enteral, parenteral, transdermal yollar ile ya da inhalasyon yoluile uygulan›rlar TELEV‹ZYON (fiekil TELEV‹ZYON2.2).‹NTERNET‹NTERNET
2. Ünite - Genel ‹laç Bilgisi23Enteral Yol ‹le ‹laç Uygulama‹lac›n sindirim kanal› içine uygulanmas›na enteral uygulama ad› verilir. Enteral yolile al›nan ilaç sindirim kanal› mukozalar›ndan emilerek, kan dolafl›m›na geçer(absorbsiyon). ‹laçlar sindirim kanal›na oral, sublingual/bukkal ya da rektal yollarile uygulanabilir.En s›k kullan›lan ilaç uygulama yolu olan oral uygulama, hastan›n tablet, draje,kapsül, flurup, eliksir, posyon ve emülsiyon gibi ilaç flekillerini yutarak almas›demektir. Pratik ve ekonomik olmas› ve kiflinin kendi kendine uygulayabilmesioral uygulaman›n üstünlükleridir. Di¤er yandan mide-ba¤›rsak kanal›n› tahrifl edenya da bu kanaldaki fizyolojik s›v›lar taraf›ndan parçalanan ilaçlar›n oral yol ile uygulamas›tercih edilmez. Bilinci aç›k olmayan ya da bulant›s› ve kusmas› olan hastalardailaç oral yolla verilmez.Oral uygulama sistemik bir ilaç uygulama yolu olmakla birlikte, baz› ilaçlar mide-ba¤›rsakkanal›nda lokal etki elde etmek amac› ile de oral yoldan uygulanabilirler.Örne¤in, peptik ülser tedavisinde kullan›lan ve oral yolla al›nan ilaçlar olanantiasitler mide-ba¤›rsak kanal›ndan absorbe olmazlar; burada kalarak kanaldakiasit fazlal›¤›n› nötralize ederler.Oral yol ile uygulanan ancak lokal etki gösteren baflka ilaçlar düflününüz. SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDE1‹laçlar›n a¤›z içine yerlefltirilerek uygulanmas›na bukkal uygulama; dilalt›naDÜfiÜNEL‹MDÜfiÜNEL‹Myerlefltirilerek oradaki kapiler damarlar taraf›ndan absorbsiyona b›rak›lmas›na sublingualuygulama ad› verilir. Bukkal uygulamada, a¤›z mukozas› üzerinde bölgeselbir etki hedefleniyorsa lokal bir uygulama söz konusu demektir. SORUAncak, ilaçlarSORUbazen sistemik etki elde etmek amac› ile de a¤›z içine yerlefltirilebilirler. ‹zosorbiddinirat, nikotin, buprenorfin gibi baz› ilaçlar sistemik etki elde etmek amac› ileD‹KKATD‹KKATsublingual ya da bukkal yoldan uygulanabilen ilaçlard›r.Lokal ilaç uygulama yollar› bölümünde de söz edildi¤i gibi, ilaçlar›n rektum içineyerlefltirilerek uygulanmas›na rektal uygulama ad› verilir.SIRARektumdaS‹ZDEya daSIRA S‹ZDEanüste bölgesel etki elde etmek amac› ile yap›lan uygulama lokal uygulamad›r.Ancak, baz› ilaçlar rektuma uygulan›p, buradaki mukozalardan absorbe edilerekAMAÇLARIMIZkendilerine özgü sistemik etkilerini olufltururlar. Rektal uygulama; bebeklerde, bulant›s›/kusmas›olan hastalarda ya da mideyi tahrifl eden ilaçlar›n verilmesi gerek-AMAÇLARIMIZti¤inde, oral yoldan ilaç uygulamas›na iyi bir alternatif olabilir. K Trimetobenzamid,‹ T A PK ‹ T A Pparasetamol, ketoprofen, indometazin gibi ilaçlar, sistemik etki elde etmek amac›ile rektal yoldan uygulanan ilaçlara örnek olarak verilebilir.TELEV‹ZYONParenteral Yol ‹le ‹laç Uygulama‹lac›n steril enjektör yard›m› ile damar ya da doku içine uygulanmas›na parenteraluygulama ad› verilir. Parenteral yol ile uygulanacak ilaçlar genellikle solüsyon, bazende süspansiyon ya da emülsiyon fleklinde haz›rlan›r. Parenteral ‹NTERNET ilaç preparatlar›steril olmal› ve vücut pH’s› olan 7.4 de¤erine eflit ya da bu de¤ere yak›n haz›rlanmal›d›r.Bu preparatlar›n izotonik ve apirojen olmalar› tercih edilir.Bulant›, kusma ve diyare gibi mide-ba¤›rsak sistemi problemleri olan ya da bilinciaç›k olmayan hastalara ilaç vermeye uygun bir yöntem olmas› ve verilen ilac›netkisinin h›zl› bafllamas› parenteral uygulaman›n üstünlükleridir. Di¤er yandan,alerji ve yan etki geliflme riskinin di¤er ilaç uygulamalar›na göre daha yüksek olmas›,hastada gerginli¤e neden olan a¤r›l› bir uygulama yolu olmas›, genellikle en-TELEV‹ZYON‹NTERNET
- Page 1 and 2: ‹çindekileriii‹çindekilerÖns
- Page 3 and 4: ‹çindekilervK‹NOLON GRUBU ANT
- Page 5 and 6: ‹çindekilerviiKendimizi S›naya
- Page 7 and 8: ‹çindekilerixÖzet .............
- Page 9 and 10: ‹çindekilerxiParçalanm›fl vey
- Page 11 and 12: ÖnsözxiiiBu kitab›n haz›rlama
- Page 13 and 14: ‹lac›n Keflfi ve Tarihçesi‹L
- Page 15 and 16: 1. Ünite - ‹lac›n Keflfi ve Ta
- Page 17 and 18: 71. Ünite - ‹lac›n Keflfi ve T
- Page 19 and 20: 1. Ünite - ‹lac›n Keflfi ve Ta
- Page 21 and 22: 1. Ünite - ‹lac›n Keflfi ve Ta
- Page 23 and 24: 1. Ünite - ‹lac›n Keflfi ve Ta
- Page 25 and 26: 1. Ünite - ‹lac›n Keflfi ve Ta
- Page 27 and 28: 1. Ünite - ‹lac›n Keflfi ve Ta
- Page 29 and 30: Genel ‹laç BilgisiG‹R‹fiBu
- Page 31: SORUS ORUD ‹KKATD‹KKAT2. SIRA
- Page 35 and 36: 2. Ünite - Genel ‹laç Bilgisi25
- Page 37 and 38: 2. Ünite - Genel ‹laç Bilgisi27
- Page 39 and 40: 2. Ünite - Genel ‹laç Bilgisiru
- Page 41 and 42: SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL
- Page 43 and 44: 2. Ünite - Genel ‹laç BilgisiBi
- Page 45 and 46: 2. Ünite - Genel ‹laç Bilgisi35
- Page 47 and 48: 2. Ünite - Genel ‹laç Bilgisi37
- Page 49 and 50: 2. Ünite - Genel ‹laç Bilgisi39
- Page 51 and 52: 2. Ünite - Genel ‹laç Bilgisi41
- Page 53 and 54: 2. Ünite - Genel ‹laç Bilgisi43
- Page 55 and 56: 2. Ünite - Genel ‹laç Bilgisi45
- Page 57 and 58: 2. Ünite - Genel ‹laç Bilgisi47
- Page 59 and 60: ‹laç Etken MaddeleriG‹R‹fi
- Page 61 and 62: 3. Ünite - ‹laç Etken Maddeleri
- Page 63 and 64: 3. Ünite - ‹laç Etken Maddeleri
- Page 65 and 66: 3. Ünite - ‹laç Etken Maddeleri
- Page 67 and 68: 3. Ünite - ‹laç Etken Maddeleri
- Page 69 and 70: 3. Ünite - ‹laç Etken Maddeleri
- Page 71 and 72: 3. Ünite - ‹laç Etken Maddeleri
- Page 73 and 74: 3. Ünite - ‹laç Etken Maddeleri
- Page 75 and 76: 3. Ünite - ‹laç Etken Maddeleri
- Page 77 and 78: 3. Ünite - ‹laç Etken Maddeleri
- Page 79 and 80: 3. Ünite - ‹laç Etken Maddeleri
- Page 81 and 82: 3. Ünite - ‹laç Etken Maddeleri
22 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleri‹ntrauterin Uygulama:‹laçlar›n do¤umun bafllang›c›nda serviksi olgunlaflt›rmak, sezaryen do¤umdansonra uterusun büzülmesini kolaylaflt›rmak ve kanamay› azaltmak; terapötik abortusgibi amaçlarla uterusun içine uygulamas›d›r. Kontrasepsiyon amac› ile uterusbofllu¤una yerlefltirilen rahim içi araçlar (RIA) da intrauterin uygulamaya örnektir.Rektum ve Kolon ‹çine Uygulama:Merhem, supozituvar, enema, lavman gibi ilaç flekillerinin lokal etki amac› ile rektumuniçine uygulanmas›d›r (intrarektal uygulama). ‹laçlar hemoroid, anal fissür,polip gibi anüs ve rektum hastal›klar›n›n; Crohn hastal›¤›, ülseratif kolit gibi çeflitlikolon hastal›klar›n›n tedavileri ve ba¤›rsaklar›n boflalt›lmas› gibi amaçlar için rektalyoldan uygulanabilirler.‹ntraplevral Uygulama:‹ltihap, tümör gibi çeflitli hastal›klar›n tedavileri için plevral bofllu¤un içine ilaçuygulanmas›d›r.‹ntraperitonal Uygulama:‹ltihap, tümör gibi çeflitli hastal›klar›n tedavileri için periton bofllu¤unun içine ilaçuygulanmas›d›r.‹ntrakardiyak Uygulama:Kalbin h›zla uyar›lmas›n›n gerekti¤i acil durumlarda ilac›n miyokard içine ya dakalp boflluklar›ndan birine uygulanmas›d›r.SIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MSORUD‹KKAT‹ntraartiküler Uygulama:Baz› eklem SIRA iltihaplar›nda S‹ZDE ilaçlar›n do¤rudan eklemin içine enjekte edilmesidir.‹ntratekal Uygulama:DÜfiÜNEL‹M‹lac›n, beyin zarlar› ya da omurilikte bulunan sinir kökleri üzerinde lokal etki eldeetmek amac› ile subaraknoid aral›¤a enjekte edildi¤i uygulama yoludur. ‹ntratekalyolla uygulanacak SORUilaçlar›n steril olmalar› gerekir.Lokal yol ile D‹KKAT uygulanan ilaçlar›n, uygulama yerlerinden emilerek kan dolafl›ma geçmelerihalinde çeflitli sistemik yan etkilere neden olabilecekleri unutulmamal›d›r.SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDESistemik ‹laç Uygulama Yollar›Tüm vücutta genel bir etki hedefleniyorsa ya da bölgesel etki hedeflendi¤i haldeAMAÇLARIMIZ lokal ilaç uygulamas› olas› de¤ilse, ilaç sistemik yol ile uygulan›r. Sistemik uygulaman›nen önemli özelli¤i, ilac›n kan dolafl›m›na geçerek tüm vücuda yay›lmas› ve AMAÇLARIMIZetki yerinde yeterli konsantrasyona ulaflmas›d›r. Di¤er yandan, sistemik yol ile uygulananilaç K vücudun ‹ T A P her yerine ulaflabildi¤inden, hedeflenen etki yerinin d›fl›nda-K ‹ T A Pki bölgelerde baz› istenmeyen etkilere de neden olabilir. ‹laçlar sistemik etki eldeetmek üzere vücuda enteral, parenteral, transdermal yollar ile ya da inhalasyon yoluile uygulan›rlar TELEV‹ZYON (fiekil TELEV‹ZYON2.2).‹NTERNET‹NTERNET
Change language