â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
300 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleriBitkisel preparatlar kontaminasyon ve di¤er maddelerden etkilenmemesi amac›ylanem ve havaya karfl› ek korumal› kaplarda, s›k›ca kapat›lm›fl olarak saklanmal›d›r.Baz› bitkisel ürünleri korumak için saklama kab› içine uygun bir nem çekicimadde (örn. silika) konulmal›d›r. Nem çekici madde kullan›lacaksa numunelerinsaklanmas›nda düz tabanl› kaplar tercih edilir ve tabana nem çekici silika koyulur,delikli bir levha üzerine ince bir tabaka yay›l›p bitkisel materyal onun üzerineyerlefltirilir. Bir di¤er yol ise, silikan›n bez torba içerisinde bitkisel ürünlerinkab›na uygun bir flekilde yerlefltirilmesidir.Bitkisel preparatlar›n saklanmas›nda dikkat edilmesi gereken bir di¤er konu isehaflerelere karfl› korunmad›r. Bu amaçla numune uygun bir çözücü veya kimyasal(örn. kloroform) ile fumige edilir, iyice havaland›r›ld›ktan sonra saklan›r. Klorluçözücülerin kullan›lmas› sa¤l›k aç›s›ndan çok uygun olmasa da alternatifi olmamas›nedeniyle kullan›lmaktad›r.Genel olarak bitkisel preparatlar› saklamak için, a¤z› s›k›ca kapat›labilen tenekekutular kullan›l›r. Uçucu ya¤ içermeyen, az miktardaki droglar, plastik kaplar›nyan›s›ra ahflap veya mukavva kutularda saklanabilir. Uçucu ya¤ içeren numunelerdenmiktarlar› az olanlar, kahverengi (amber) cam veya poliamit fliflelerde saklanmas›uygundur. Ancak polietilen, polipropilen veya polivinilklorür kaplar, bitkiselmateryal veya etraf›ndaki hava bofllu¤undan uçucu ya¤› absorbe ettiklerinden dolay›saklama için uygun de¤ildir. Di¤er bir alternatif ise küçük alüminyum, paslanmazçelik veya renkli cam kapakl› fliflelerde a¤z›na kadar doldurulmufl ve s›k›cakapat›lm›fl halde, düflük s›cakl›kta ve inert azot gaz› alt›nda saklamakt›r. Çok tercihedilmese de antioksidan maddelerin kullan›m› ile bozunma önlenebilmektedir.Ambalaj ve EtiketlemeSaklama kadar bitkisel preparatlar›n uygun bir flekilde ambalajlanmas› ve içeri¤i ileilgili etiketlenmesi de büyük önem tafl›r. Bitkisel droglar›n etiketleme bilgileri ilgilifarmarkopelerde ve genel monograflarda yer al›r. Bitkisel preparatlarda daha detayl›bilgilere rastlamak mümkündür. ‹lgili bakanl›klar›n (Sa¤l›k Bakanl›¤› veya Tar›mBakanl›¤›) ürünle ilgili ruhsatland›rma kriterlerine göre farkl›lar gösterir.K›saca üretim tarihi ya da son kullanma tarihi gibi bilgiler etikette yer al›r. Etiketsadece do¤ru bilgileri içermekle kalmamal›, ayn› zamanda etkileyici bir görünümede sahip olmal›d›r.B‹TK‹SEL PREPARATLARIN KAL‹TE, GÜVEN‹L‹RL‹K VEETK‹NL‹KLER‹Bitkisel kökenli ilaçlar›n haz›rlanmas› konvansiyonel ilaçlar›n haz›rlanmas›ndanfarkl›l›k içermez. Hatta genelde daha zor ve karmafl›k koflullar içinde üretilirler.Aktif bileflen olarak kullan›lan bitkisel drog veya preparatlar Farmakope monograflar›namutlaka uymal›d›r, ayr›ca etkinlikleri ve güvenilirlikleri güncel bilimselverilerle desteklenerek ispatlanmal›d›r. T›bbi bitkilerin geleneksel kullan›mlar›önemli bir avantaj teflkil ederken, olas› bitki-bitki, bitki-ilaç, bitki-g›da etkileflimlerive kiflisel faktörler (cinsiyet, yafl, kronik hastal›klar, süre gelen tedaviler vb.) dedikkate al›nmal›d›r.Daha önce de bahsedildi¤i gibi, bitki türlerine has karmafl›k biyolojik ve fitokimyasalyap›lar› ile ilgili kalite kontrollerinde zorluklar› da beraberinde getirmektedir.T›bbi amaçla kullan›lacak bitkisel ürünlerin tohum aflamas›ndan bafllayan kalite kriterleri,etken madde profili aç›s›ndan uygun tür veya ›rklar›n seçimi, tar›m›, üretimi,hasat›, nakliyesi, depolanmas› ve ambalajlanmas› iyi ziraat ve toplama uygulamala-
12. Ünite - Do¤al Ürünler - Bitkisel Preparatlarr›, iyi üretim uygulamalar› vb. faktörleri bünyesinde bar›nd›rmaktad›r. Bitkisel ürünveya bitkisel preparatlar›n bafllang›ç ve / veya bitmifl ürünlerine yap›lan kalite kontrolyöntemleri k›saca; fizikokimyasal analizler, kalitatif ve kantitatif testler, gerekirseilaç formlar›n›n veya standardize ekstrelerinin miktar tayinleri, bunlar›n dissolüsyonlar›,yard›mc› maddelerinin kontrolü, stabilite kontrolleri fleklinde SIRA S‹ZDE s›ralanabilir.Etkinlik için ise klinik çal›flmalar, fitoeflde¤erlilik çal›flmalar› gerekmektedir. Son y›llardabitkisel ürün ve preparatlarda istenmeyen etkiler ayr›ca çeflitli etkileflimler ileDÜfiÜNEL‹Milgili bulgular ve durumlar bilimsel kaynaklarda yer almaktad›r.Sonuç olarak bitkisel preparatlar kullanmadan önce mutlaka eczac› gibi konunungerçek uzmanlar› taraf›ndan bilgi al›nmas› büyük önem tafl›maktad›r.SORUBitkisel ürünlerden haz›rlanan ilaçlar›n konvansiyonel ilaçlardan kalite, D‹KKAT etkinlik ve güvenilirlikaç›s›ndan hiç bir fark olmamas› beklenir.SIRA S‹ZDE301SIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MSORUD‹KKATSIRA S‹ZDEAMAÇLARIMIZ AMAÇLARIMIZK ‹ T A PK ‹ T A PTELEV‹ZYONTELEV‹ZYON‹NTERNET‹NTERNET
- Page 259 and 260: D‹KKATD‹KKATSIRA S‹ZDESIRA S
- Page 261 and 262: 10. Ünite - Pratik Müstahzar Bilg
- Page 263 and 264: 10. Ünite - Pratik Müstahzar Bilg
- Page 265 and 266: 10. Ünite - Pratik Müstahzar Bilg
- Page 267 and 268: DÜfiÜNEL‹MDÜfiÜNEL‹MSORUS O
- Page 269 and 270: 10. Ünite - Pratik Müstahzar Bilg
- Page 271 and 272: 10. Ünite - Pratik Müstahzar Bilg
- Page 273 and 274: ‹laç D›fl› ÜrünlerG‹R‹
- Page 275 and 276: SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDE11. Ünite
- Page 277 and 278: 11. Ünite - ‹laç D›fl› Ür
- Page 279 and 280: 11. Ünite - ‹laç D›fl› Ür
- Page 281 and 282: 11. Ünite - ‹laç D›fl› Ür
- Page 283 and 284: S ORUSORUD‹KKAT11. Ünite - ‹la
- Page 285 and 286: 11. Ünite - ‹laç D›fl› Ür
- Page 287 and 288: 11. Ünite - ‹laç D›fl› Ür
- Page 289 and 290: 11. Ünite - ‹laç D›fl› Ür
- Page 291 and 292: 11. Ünite - ‹laç D›fl› Ür
- Page 294 and 295: PRAT‹K ‹LAÇ B‹LG‹S‹, ‹
- Page 296 and 297: 286 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 298 and 299: 288 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 300 and 301: SIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MSIRA S‹
- Page 302 and 303: 292 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 304 and 305: 294 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 306 and 307: 296 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 308 and 309: 298 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 312 and 313: 302 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 314 and 315: 304 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 316 and 317: 306 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 318 and 319: 308 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 320 and 321: 310 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 322 and 323: 312 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
12. Ünite - Do¤al Ürünler - Bitkisel Preparatlarr›, iyi üretim uygulamalar› vb. faktörleri bünyesinde bar›nd›rmaktad›r. Bitkisel ürünveya bitkisel preparatlar›n bafllang›ç ve / veya bitmifl ürünlerine yap›lan kalite kontrolyöntemleri k›saca; fizikokimyasal analizler, kalitatif ve kantitatif testler, gerekirseilaç formlar›n›n veya standardize ekstrelerinin miktar tayinleri, bunlar›n dissolüsyonlar›,yard›mc› maddelerinin kontrolü, stabilite kontrolleri fleklinde SIRA S‹ZDE s›ralanabilir.Etkinlik için ise klinik çal›flmalar, fitoeflde¤erlilik çal›flmalar› gerekmektedir. Son y›llardabitkisel ürün ve preparatlarda istenmeyen etkiler ayr›ca çeflitli etkileflimler ileDÜfiÜNEL‹Milgili bulgular ve durumlar bilimsel kaynaklarda yer almaktad›r.Sonuç olarak bitkisel preparatlar kullanmadan önce mutlaka eczac› gibi konunungerçek uzmanlar› taraf›ndan bilgi al›nmas› büyük önem tafl›maktad›r.SORUBitkisel ürünlerden haz›rlanan ilaçlar›n konvansiyonel ilaçlardan kalite, D‹KKAT etkinlik ve güvenilirlikaç›s›ndan hiç bir fark olmamas› beklenir.SIRA S‹ZDE301SIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MSORUD‹KKATSIRA S‹ZDEAMAÇLARIMIZ AMAÇLARIMIZK ‹ T A PK ‹ T A PTELEV‹ZYONTELEV‹ZYON‹NTERNET‹NTERNET