â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
20 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekillerifiekil 2.1‹laçlar hangiamaçlarlakullan›l›rlar?önleme(profilaksi)teflhis (tan›)‹laçtedavi(terapi)Hastal›k nedeninin tamamen ortadan kald›r›ld›¤›ve tam bir iyileflmenin sa¤land›¤› tedaviyeradikal tedavi ad› verilir. Çeflitli enfeksiyonhastal›klar›nda uygun kemoterapötik ilaçkullan›m› ile hastan›n eski sa¤l›¤›na tekrar kavufltu¤utedaviler radikal tedaviye örnek olarakverilebilir. Di¤er yandan, tüm hastal›klariçin radikal tedavi mümkün de¤ildir. ‹laçlarbazen yaln›zca hastal›¤›n semptomlar›n› azaltarak,hastan›n hastal›¤› daha hafif geçirmesinisa¤lamak amac› ile kullan›l›rlar. Örne¤in, nezleolan bir hastaya verilen dekonjestan ilaç,nezleye neden olan etkeni ortadan kald›rmaz ama burun mukozas›ndaki damarlardakan miktar›n›n artmas› sonucu oluflan fliflkinli¤i ve t›kan›kl›¤› azaltarak hastay›rahatlat›r. ‹laçlar bazen hastal›¤›n ilerlemesini yavafllatmak için de kullan›labilirler.Örne¤in, radikal tedavinin mümkün olmad›¤› kanser hastalar›nda, hastal›¤›n ilerlemesiniyavafllatmak ve hastan›n yaflam süresini art›rmak amac› ile ilaç kullan›labilir.Bu tedavilere ise palyatif ya da semptomatik tedavi ad› verilir. ‹laçlar kontrasepsiyon(gebeli¤i önlemek) gibi amaçlar ile de kullan›labilirler.Seçicilik, geçici etki ve dozaba¤›ml›l›k ilaç etkisinin üçtemel özelli¤idir.‹LAÇ ETK‹S‹N‹N ÖZELL‹KLER‹‹laç etkisinin üç temel özelli¤i seçicilik, geçici etki ve doza ba¤›ml›l›kt›r. Seçicilik,ilaçlar›n vücutta yaln›zca hedeflenen etki yörelerini seçici biçimde etkilemeleri anlam›nagelir. Ancak, ilaçlar›n önemli bir k›sm› hedeflenenden baflka etki yörelerinide etkiler ve istenmeyen etkilere neden olurlar.‹laç etkisinin di¤er bir özelli¤i de geçici olmas›d›r. ‹laç etkisinin geçici olmas›,ilac›n uygulamas› kesildi¤inde etkisinin k›sa bir süre sonra ortadan kalkmas›demektir.Doza ba¤›ml›l›k ise, etkinin uygulanan ilaç miktar›na ba¤›ml› olmas› anlam›nagelmektedir. Hastaya bir kerede verilen ilaç miktar›na ‘doz’ denir.‹LAÇLARIN SINIFLANDIRILMASI‹laçlar› kimyasal yap›lar›ndaki benzerli¤e, etki yörelerine ya da kullan›m amaçlar›-na göre s›n›fland›rabiliriz. Örne¤in, yap›lar›nda benzodiazepin halka sistemi tafl›-yan ilaçlar›, ortak kimyasal yap›lar› ile iliflkili olarak “benzodiazepinler” ad› alt›ndas›n›fland›r›r›z. Etkilerini endokrin sisteme ait çeflitli yap›lar› etkileyerek gösterenilaçlara “endokrin sistem ilaçlar›” diyerek onlar› etki yerlerine göre s›n›fland›rabiliriz.Yükselmifl olan vücut s›cakl›¤›n› düflürmek için kullan›lan ilaçlara “antipiretikilaçlar” dersek s›n›fland›rmay› kullan›m amaçlar›na göre yapm›fl oluruz.Organizman›n ilaca neyapt›¤› farmakokineti¤in,ilac›n organizmaya neyapt›¤› isefarmakodinamininkonusudur.‹LACIN VÜCUTTAK‹ SERÜVEN‹‹laçlar vücuda çeflitli uygulama yollar› ile al›n›rlar. Al›nan ilac›n, kan dolafl›m›nageçmesi (absorbsiyon), etki yerlerine ulaflmas› (da¤›l›m), kimyasal de¤iflikliklereu¤ramas› (biyotransformasyon) ve vücuttan at›lmas› (at›l›m, itrah) gibi olaylar o ilac›nfarmakokinetik özelliklerini; organizmada neden oldu¤u etkiler ise farmakodinamiközelliklerini belirler.
SORUS ORUD ‹KKATD‹KKAT2. SIRA Ünite S‹ZDE - Genel ‹laç BilgisiSIRA S‹ZDE 21‹LAÇ UYGULAMA YOLLARIAMAÇLARIMIZ‹laç uygulama yollar›n› lokal ve sistemik yollar olmak üzere ikiye ay›rabiliriz. AMAÇLARIMIZKitab›n 8. Ünitesi “‹laç dozaj flekilleri” bölümünde konu ile ilgili tamamlay›c› K ‹ T A P bilgi edinebilirsiniz.Lokal ‹laç Uygulama Yollar›TELEV‹ZYON‹lac›n, bölgesel etki elde etmek amac› ile do¤rudan vücut yüzeyine ya da enjektöri¤nesi ile ulafl›labilecek derinlikte bir alana uygulanmas›na lokal uygulama ad› verilir.Lokal yol ile uygulanan bir ilac›n, emilerek kan dolafl›m›na geçmeden, yaln›zcauyguland›¤› bölgede etki göstermesi‹NTERNETbeklenir.K ‹ T A PTELEV‹ZYON‹NTERNETBafll›ca lokal ilaç uygulama yollar› flunlard›r:Epidermal (Perkütan, Cilt Üzerine) Uygulama:‹laçlar›n, cildin yüzeyinde bulunan sorunlu (lezyonlu/hastal›kl›) bölgenin üzerinedo¤rudan uygulanmas›d›r. Krem, merhem, losyon, pudra gibi ilaç flekilleri lokal etkielde etmek amac› ile bu yolla uygulanabilirler.‹ntrakütan (Cilt ‹çine) Uygulama:‹lac›n, cildin içine enjektör yard›m› ile uygulanmas›d›r. Uygulanacak ilac›n hacmi0.1 mL’den fazla olmamal›d›r.Lezyon ‹çine Uygulama:‹ltihapl› ya da tümöral özellikte yüzeyel lezyonlar›n içine ilaç enjeksiyonudur.Bukkal Uygulama:A¤›z mukozas›n›n ve difletlerinin yüzeyel iltihaplar›nda; pastil, gargara, a¤›z suyugibi ilaç flekillerinin a¤›z içine lokal olarak uygulanmas›d›r. Ancak, bukkal uygulama,bazen ilac›n a¤›z mukozas›ndan emilerek sistemik etki göstermesini sa¤lamakamac› ile de kullan›labilir.‹ntranazal Uygulama:‹laçlar›n, burun mukozas› ya da sinüs hastal›klar›n›n bölgesel tedavisi için burunmukozas›na uygulamas›d›r. Ancak, burun içine uygulanan ilaçlar burun mukozas›ndanemilerek kan dolafl›m›na geçerlerse sistemik etki gösterirler.Konjonktiva Üzerine Uygulama:Enfeksiyon, glokom gibi çeflitli göz hastal›klar›n›n tedavileri için, ilac›n gözünkonjonktivas›n›n üzerine uygulanmas›d›r. Konjonktivaya uygulanan ilaçlar sterilolmal›d›rlar.‹ntravajinal Uygulama:Vajinal enfeksiyon hastal›klar›n›n tedavisi, kontrasepsiyon gibi çeflitli amaçlarlaovül, vajinal krem, jel gibi ilaç flekillerinin vajen içine uygulanmas›d›r.
- Page 1 and 2: ‹çindekileriii‹çindekilerÖns
- Page 3 and 4: ‹çindekilervK‹NOLON GRUBU ANT
- Page 5 and 6: ‹çindekilerviiKendimizi S›naya
- Page 7 and 8: ‹çindekilerixÖzet .............
- Page 9 and 10: ‹çindekilerxiParçalanm›fl vey
- Page 11 and 12: ÖnsözxiiiBu kitab›n haz›rlama
- Page 13 and 14: ‹lac›n Keflfi ve Tarihçesi‹L
- Page 15 and 16: 1. Ünite - ‹lac›n Keflfi ve Ta
- Page 17 and 18: 71. Ünite - ‹lac›n Keflfi ve T
- Page 19 and 20: 1. Ünite - ‹lac›n Keflfi ve Ta
- Page 21 and 22: 1. Ünite - ‹lac›n Keflfi ve Ta
- Page 23 and 24: 1. Ünite - ‹lac›n Keflfi ve Ta
- Page 25 and 26: 1. Ünite - ‹lac›n Keflfi ve Ta
- Page 27 and 28: 1. Ünite - ‹lac›n Keflfi ve Ta
- Page 29: Genel ‹laç BilgisiG‹R‹fiBu
- Page 33 and 34: 2. Ünite - Genel ‹laç Bilgisi23
- Page 35 and 36: 2. Ünite - Genel ‹laç Bilgisi25
- Page 37 and 38: 2. Ünite - Genel ‹laç Bilgisi27
- Page 39 and 40: 2. Ünite - Genel ‹laç Bilgisiru
- Page 41 and 42: SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL
- Page 43 and 44: 2. Ünite - Genel ‹laç BilgisiBi
- Page 45 and 46: 2. Ünite - Genel ‹laç Bilgisi35
- Page 47 and 48: 2. Ünite - Genel ‹laç Bilgisi37
- Page 49 and 50: 2. Ünite - Genel ‹laç Bilgisi39
- Page 51 and 52: 2. Ünite - Genel ‹laç Bilgisi41
- Page 53 and 54: 2. Ünite - Genel ‹laç Bilgisi43
- Page 55 and 56: 2. Ünite - Genel ‹laç Bilgisi45
- Page 57 and 58: 2. Ünite - Genel ‹laç Bilgisi47
- Page 59 and 60: ‹laç Etken MaddeleriG‹R‹fi
- Page 61 and 62: 3. Ünite - ‹laç Etken Maddeleri
- Page 63 and 64: 3. Ünite - ‹laç Etken Maddeleri
- Page 65 and 66: 3. Ünite - ‹laç Etken Maddeleri
- Page 67 and 68: 3. Ünite - ‹laç Etken Maddeleri
- Page 69 and 70: 3. Ünite - ‹laç Etken Maddeleri
- Page 71 and 72: 3. Ünite - ‹laç Etken Maddeleri
- Page 73 and 74: 3. Ünite - ‹laç Etken Maddeleri
- Page 75 and 76: 3. Ünite - ‹laç Etken Maddeleri
- Page 77 and 78: 3. Ünite - ‹laç Etken Maddeleri
- Page 79 and 80: 3. Ünite - ‹laç Etken Maddeleri
SORUS ORUD ‹KKATD‹KKAT2. SIRA Ünite S‹ZDE - Genel ‹laç BilgisiSIRA S‹ZDE 21‹LAÇ UYGULAMA YOLLARIAMAÇLARIMIZ‹laç uygulama yollar›n› lokal ve sistemik yollar olmak üzere ikiye ay›rabiliriz. AMAÇLARIMIZKitab›n 8. Ünitesi “‹laç dozaj flekilleri” bölümünde konu ile ilgili tamamlay›c› K ‹ T A P bilgi edinebilirsiniz.Lokal ‹laç Uygulama Yollar›TELEV‹ZYON‹lac›n, bölgesel etki elde etmek amac› ile do¤rudan vücut yüzeyine ya da enjektöri¤nesi ile ulafl›labilecek derinlikte bir alana uygulanmas›na lokal uygulama ad› verilir.Lokal yol ile uygulanan bir ilac›n, emilerek kan dolafl›m›na geçmeden, yaln›zcauyguland›¤› bölgede etki göstermesi‹NTERNETbeklenir.K ‹ T A PTELEV‹ZYON‹NTERNETBafll›ca lokal ilaç uygulama yollar› flunlard›r:Epidermal (Perkütan, Cilt Üzerine) Uygulama:‹laçlar›n, cildin yüzeyinde bulunan sorunlu (lezyonlu/hastal›kl›) bölgenin üzerinedo¤rudan uygulanmas›d›r. Krem, merhem, losyon, pudra gibi ilaç flekilleri lokal etkielde etmek amac› ile bu yolla uygulanabilirler.‹ntrakütan (Cilt ‹çine) Uygulama:‹lac›n, cildin içine enjektör yard›m› ile uygulanmas›d›r. Uygulanacak ilac›n hacmi0.1 mL’den fazla olmamal›d›r.Lezyon ‹çine Uygulama:‹ltihapl› ya da tümöral özellikte yüzeyel lezyonlar›n içine ilaç enjeksiyonudur.Bukkal Uygulama:A¤›z mukozas›n›n ve difletlerinin yüzeyel iltihaplar›nda; pastil, gargara, a¤›z suyugibi ilaç flekillerinin a¤›z içine lokal olarak uygulanmas›d›r. Ancak, bukkal uygulama,bazen ilac›n a¤›z mukozas›ndan emilerek sistemik etki göstermesini sa¤lamakamac› ile de kullan›labilir.‹ntranazal Uygulama:‹laçlar›n, burun mukozas› ya da sinüs hastal›klar›n›n bölgesel tedavisi için burunmukozas›na uygulamas›d›r. Ancak, burun içine uygulanan ilaçlar burun mukozas›ndanemilerek kan dolafl›m›na geçerlerse sistemik etki gösterirler.Konjonktiva Üzerine Uygulama:Enfeksiyon, glokom gibi çeflitli göz hastal›klar›n›n tedavileri için, ilac›n gözünkonjonktivas›n›n üzerine uygulanmas›d›r. Konjonktivaya uygulanan ilaçlar sterilolmal›d›rlar.‹ntravajinal Uygulama:Vajinal enfeksiyon hastal›klar›n›n tedavisi, kontrasepsiyon gibi çeflitli amaçlarlaovül, vajinal krem, jel gibi ilaç flekillerinin vajen içine uygulanmas›d›r.
Change language