‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

12. Ünite - Do¤al Ürünler - Bitkisel Preparatlar299den haz›rlanan ekstre çözeltisinde ince tabaka kromatografisi ve yüksekperformansl› ince tabaka kromatografisi sonuçlar› verilmektedir.• S›n›r testleri: Toplam kül miktar tayini, hidroklorik asitte çözünmeyen külmiktar tayini,yabanc› madde miktar›, kurutmada kay›p, uçucu ya¤ tafl›yan droglar için su miktartayini uygulan›r. Yan› s›ra hidrokolloit içeren droglara fliflme indisi, ac› maddetafl›yan droglara ise ac›l›k de¤eri testleri uygulan›r. Bu testlere ait s›n›r de¤erlerimonograflarda yer almaktad›r.• Miktar tayini: Etkiden sorumlu madde ya da maddelerin miktar tayinindeeskiden kimyasal ve spektroskopik miktar tayini yöntemleri kullan›l›rken,günümüzde geliflmifl kromatografik teknikler kullan›lmaktad›r. Bitkisel üründeetkiden sorumlu maddenin bilinmedi¤i ya da etkiden bir kimyasal maddegrubunun sorumlu oldu¤u hallerde, ilgili grup maddelerin spektrofotometrikveya kromatografik miktar tayinleri yap›lmaktad›r. Genelde en fazlayüksek bas›nçl› s›v› kromatografisi yöntemi tercih edilmektedir, ancak gazkromatografisi ayr›ca ince tabaka kromatografisi de yayg›n olarak kullan›lanyöntemler aras›ndad›r.B‹TK‹SEL PREPARATLARIN SAKLAMA KOfiULLARIBitkisel ürünlerin depolama, paketleme ve saklama flartlar›na dikkat edilmelidir.Droglar›n depolanmas› ve saklanmas› s›ras›nda bozulmaya neden olabilecek bafll›caetkenler flunlard›r:• Ifl›k,• Is›,• Nem,• Ö¤ütme derecesi.Genel olarak bütün bitkisel materyaller ve preparatlar›n ›fl›ktan korunmas› gerekmektedir.Özellikle yaprak, çiçek ve herba droglar›n›n renkleri ›fl›k etkisiyle aç›-l›r ve droglar›n genel görünümleri bozulur. Di¤er taraftan, ›fl›k, do¤al ürünlerdekimyasal reaksiyonlara neden olarak numunenin kimyasal bileflimini bozar.Is›, bitkisel preparatlarda bozulmaya neden olan, dolay›s›yla kalitesini etkileyenönemli bir faktördür. Özellikle uçucu ya¤ tafl›yan droglarda s›cakl›¤›n artmas› uçucubilefliklerin kayb›na, dolay›s›yla uçucu ya¤ miktar›n›n azalmas›na neden olur.Bu nedenle, bitkisel ürünler ve preparatlar›n mümkün olan en düflük s›cakl›ktasaklanmas›na dikkat edilmelidir.Bitkisel ürünlerin bulundu¤u ortamda nem oran›n›n yüksek olmas›, bu ürünlerdekibaz› enzimleri aktif hale geçirir ve yap›s›ndaki bilefliklerin bozulmas›na nedenolur. Ayr›ca yüksek orandaki nem, üründeki küf ve mikroorganizmalar›n geiflimiiçin uygun bir ortam oluflturur. Bu da yine bitkisel preparatlar›n h›zl› bir fleklidebozulmas›na yol açar. Bu nedenlerden dolay›, bu tip ürünler kuru ortamlarda depolan›p,saklanmal›d›r.Bitkisel ürünlerin bozulmas›nda etkili olan di¤er bir etken, materyalin ö¤ütmederecesidir. Çok ince ö¤ütülmüfl materyalde yüzey alan› artt›¤›ndan istenmeyenfaktörler daha fazla ifllev yapar. Bu nedenle ö¤ütülerek saklanan bitkisel ürünlerdeve preparatlarda bozulma bütün örneklere oranla daha hz›l› gerçekleflir. Bu durum,özellikle, uçucu ya¤, tanen ve ac› madde içeren bitkisel preparatlar için dahada önem tafl›maktad›r. Özellikle bu etken maddeleri tafl›yan materyallerin toz edilmedensaklanmalar› gerekmektedir.