‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

12. Ünite - Do¤al Ürünler - Bitkisel Preparatlarba¤›l yo¤unluk, etanol içeri¤i, metanol ve 2-propanol miktar› ve kuru art›k miktar›gibi testler uygulan›r. Elde edilen de¤erler ilgili drog için monograflarda belirtilende¤erler içinde olmal›d›r. Ifl›ktan korunarak saklanmal›d›r.S›v› ekstre fleklinde haz›rlanan preparatlar›n etiketlerinde flu bilgilerin bulunmas›gerekmektedir:• Kullan›lan dro¤un ad›,• Kullan›lan dro¤un taze ya da kuru halde oldu¤u,• Kullan›lan çözücünün ad› ve yüzde hacim/hacim (h/h) cinsinden etanolmiktar›,• Etken bilefli¤in miktar›,• Bafllang›çtaki drog miktar›n›n son s›v› ekstreye oran›,• Antimikrobiyal özellikte koruyucu ilave edilmifl ise ad› ve miktar› belirtilmelidir.Yumuflak ekstreler; s›v› ve kat› ekstre aras›nda bir k›vama sahip preparatlard›r.Ekstraksiyon iflleminde kullan›lan çözücünün k›smen buharlaflt›r›lmas› sonucuelde edilirler. Yumuflak ekstreler sadece uygun deriflimde etanol veya su kullan›-larak haz›rlan›rlar. Yumuflak ekstrelerin kuru bakiye miktar›, genellikle, kütlesinin% 70’inden az de¤ildir. Antimikrobiyal özellikte bir koruyucu madde içerebilirler.Kuru art›k miktar› o drog için monografta belirtilen s›n›rlar içinde olmal›d›r. Kuruart›k tayininde; düz tabanl› bir kapsüle 2.0 g veya 2.0 mL ekstre konularak tam tart›m›yap›l›r. Daha sonra su banyosunda kurulu¤a kadar uçurulur ve 100-105°C’liketüvde 3 saat süreyle kurutulur. Desikatörde so¤utulur ve tekrar tart›l›r. Sonuç kütleyüzdesi cinsinden hesaplan›r.Yumuflak ekstre fleklinde haz›rlanan preparatlar›n etiketinde, s›v› ekstre fleklindehaz›rlanan preparatlar›n etiketinde yer alan bilgiler yer almal›d›r.Kuru ekstreler; uygun çözücü ile ekstraksiyon sonunda çözücünün tamamenbuharlaflt›r›lmas›yla elde edilen kat› özellikteki preparatlard›r. Kuru ekstrelerin kurumadde içeri¤i, genellikle % 95’ten daha az de¤ildir. Standart kuru ekstreler ise,uygun inert maddeler veya baflka bitkisel veya hayvansal droglar›n kuru ekstrelerikullan›larak, bilefliklerin istenen miktar›n› sa¤layacak flekilde haz›rlan›rlar. Bu tipekstrelerde, kurutmada kay›p miktar› test edilmelidir. Ifl›ktan korunarak saklanmal›d›r.Etiketinde s›v› ve yumuflak ekstre etiketinde yer almas› gereken bilgilere ilaveolarak, standart kuru ekstrelerin etiketinde kullan›lan inert maddenin ad› vemiktar› da yer almal›d›r.Türk Farmakopesi’nde (2004) ekstreler flu flekilde tan›mlanm›flt›r:Ekstraksiyon: Droglar›niçindeki etken maddeleriçekip ç›karma, tüketmeifllemidir.295Ekstreler= Extracta (0765)Ekstreler, genellikle kuru bitkisel veya hayvansal droglardan üretilen s›v›, kat› veyayar›-kat› k›vamda yo¤un preparatlard›r. Baz› preparatlar için, ekstre edilecek drog,enzim inaktivasyonu, ö¤ütme veya ya¤›ndan ar›nd›rma gibi bir ön iflleme tabi tutulabilir.Ekstreler, etanol veya baflka bir uygun çözücü kullanarak, maserasyon, perkolasyonveya baflka bir uygun, valide edilmifl yöntemle haz›rlan›rlar. Ekstraksiyondan sonra,gerekti¤inde, istenmeyen maddeler uzaklaflt›r›labilir.