â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
294 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleriüzerinde makroskopik, mikroskopik ve fitokimyasal testler yap›l›r. Testlerde eldeedilen de¤erlerin Farmakopelerde o drog için belirtilmifl olan de¤erler ile uygunlu¤unabak›l›r. Ayr›ca bitki çaylar›nda bakteri kontaminasyonu, a¤›r metal ve radyoaktifart›k testleri de yap›labilir.Örnek T›bbi Çay Preparat›:SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDEÖksürük çay› [St.Zul. 2009.99.99]Hatmi kökü 25 k (Althaeae radix) (Althaea officinalis)DÜfiÜNEL‹MRezeneDÜfiÜNEL‹M10 k (Foeniculi fructus) (Foeniculum vulgare)‹zlanda likeni 10 k (Lichen Islandicus) (Cetraria islandica)SORUSinirli ot SORU 15 k (Plantaginis herba) (Plantago lanceolata)Meyan kökü 10 k (Glycyrrhizae radix) (Glycyrriza glabra)Kekik 30 k (Thymi herba) (Thymus vulgaris)D‹KKATD ‹KKATProspektüs Bilgisi:• Kullan›m: Üst solunum yollar› rahats›zl›klar›, nezle ve bronflitte.SIRA S‹ZDE• Dozaj SIRA ve S‹ZDE kullan›m flekli: Bir çorba kafl›¤› çay üzerine yaklafl›k 150 mL kaynarsu ilave edilir, kapa¤› kapat›l›p 10 dk bekletilip süzülür. Baflka türlü önerilmediyse,günde bir kaç kez, birer bardak taze haz›rlanm›fl olarak tüketilir.AMAÇLARIMIZ• Not: Ifl›k ve nemden korunmal›d›r.K ‹ T A PTELEV‹ZYON‹NTERNETAyr›ca Uzaktan K ‹ E¤itim T A P Program› T›bbi ve Aromatik Bitkilerin Kullan›m Alanlar› ve Eti¤i (L.Genç, ed.) Kitab›na bak›n›zBitkisel EkstrelerTELEV‹ZYONEkstreler, genellikle kuru haldeki bitkisel veya hayvansal kökenli droglardan çeflitliyöntemlerle elde edilen, s›v›, kat› veya yar› kat› k›vamda yo¤un preparatlard›r.Tentür haz›rlamada oldu¤u gibi baz› preparatlar için, ekstre edilecek drog, enziminaktivasyonu, ‹NTERNET ö¤ütme veya ya¤l› maddelerden ar›nd›rma gibi bir ön iflleme tabitutulabilir. Ekstreler, etanol veya baflka bir uygun çözücü kullanarak, maserasyon,perkolasyon veya baflka uygun bir yöntemle haz›rlan›rlar. Ekstraksiyondan sonraçözücü, alçak bas›nçta ve bozulmaya neden olmayacak bir s›cakl›kta yo¤unlaflt›r›-larak uzaklaflt›r›l›r. Ekstredeki çözücü art›¤› belirtilen s›n›r de¤erlerinin alt›nda olmal›d›r.Standart ekstreler, uygun inert maddeler kullanarak veya baflka bitkisel veyahayvansal ekstrelerin kullan›m›yla, bilefliklerin istenen miktarda olmas›n› sa¤layacakflekilde haz›rlan›rlar.Ekstreler;• S›v› ekstreler,• Yumuflak ekstreler,• Kuru ekstreler olmak üzere üç flekilde olabilirler.S›v› ekstreler; genellikle bir k›s›m kütlesi veya hacmi, orijinal kuru dro¤un birk›s›m kütlesine eflde¤er olacak flekilde haz›rlanan ak›flkan özellikte preparatlard›r.Bu preparatlarda, gerekirse, çözücü içeri¤i, bileflikler veya kuru bakiye gereksinimlerineuyum için ayarlama yap›labilir.S›v› ekstreler etanolün suyla uygun seyreltmeleri ile ya da sadece su kullan›larakmaserasyon, perkolasyon gibi yöntemlerle haz›rlanabildi¤i gibi, kuru ekstreyibu çözücülerden biri ile çözdükten sonra, gerekirse süzülerek de haz›rlanabilirler.Ekstreler bekletildiklerinde hafif bir çökelti oluflumu gözlenebilir. Bu durum, ekstreninbileflimi önemli ölçüde de¤iflmedi¤i sürece kabul edilebilir. S›v› ekstrelere;
12. Ünite - Do¤al Ürünler - Bitkisel Preparatlarba¤›l yo¤unluk, etanol içeri¤i, metanol ve 2-propanol miktar› ve kuru art›k miktar›gibi testler uygulan›r. Elde edilen de¤erler ilgili drog için monograflarda belirtilende¤erler içinde olmal›d›r. Ifl›ktan korunarak saklanmal›d›r.S›v› ekstre fleklinde haz›rlanan preparatlar›n etiketlerinde flu bilgilerin bulunmas›gerekmektedir:• Kullan›lan dro¤un ad›,• Kullan›lan dro¤un taze ya da kuru halde oldu¤u,• Kullan›lan çözücünün ad› ve yüzde hacim/hacim (h/h) cinsinden etanolmiktar›,• Etken bilefli¤in miktar›,• Bafllang›çtaki drog miktar›n›n son s›v› ekstreye oran›,• Antimikrobiyal özellikte koruyucu ilave edilmifl ise ad› ve miktar› belirtilmelidir.Yumuflak ekstreler; s›v› ve kat› ekstre aras›nda bir k›vama sahip preparatlard›r.Ekstraksiyon iflleminde kullan›lan çözücünün k›smen buharlaflt›r›lmas› sonucuelde edilirler. Yumuflak ekstreler sadece uygun deriflimde etanol veya su kullan›-larak haz›rlan›rlar. Yumuflak ekstrelerin kuru bakiye miktar›, genellikle, kütlesinin% 70’inden az de¤ildir. Antimikrobiyal özellikte bir koruyucu madde içerebilirler.Kuru art›k miktar› o drog için monografta belirtilen s›n›rlar içinde olmal›d›r. Kuruart›k tayininde; düz tabanl› bir kapsüle 2.0 g veya 2.0 mL ekstre konularak tam tart›m›yap›l›r. Daha sonra su banyosunda kurulu¤a kadar uçurulur ve 100-105°C’liketüvde 3 saat süreyle kurutulur. Desikatörde so¤utulur ve tekrar tart›l›r. Sonuç kütleyüzdesi cinsinden hesaplan›r.Yumuflak ekstre fleklinde haz›rlanan preparatlar›n etiketinde, s›v› ekstre fleklindehaz›rlanan preparatlar›n etiketinde yer alan bilgiler yer almal›d›r.Kuru ekstreler; uygun çözücü ile ekstraksiyon sonunda çözücünün tamamenbuharlaflt›r›lmas›yla elde edilen kat› özellikteki preparatlard›r. Kuru ekstrelerin kurumadde içeri¤i, genellikle % 95’ten daha az de¤ildir. Standart kuru ekstreler ise,uygun inert maddeler veya baflka bitkisel veya hayvansal droglar›n kuru ekstrelerikullan›larak, bilefliklerin istenen miktar›n› sa¤layacak flekilde haz›rlan›rlar. Bu tipekstrelerde, kurutmada kay›p miktar› test edilmelidir. Ifl›ktan korunarak saklanmal›d›r.Etiketinde s›v› ve yumuflak ekstre etiketinde yer almas› gereken bilgilere ilaveolarak, standart kuru ekstrelerin etiketinde kullan›lan inert maddenin ad› vemiktar› da yer almal›d›r.Türk Farmakopesi’nde (2004) ekstreler flu flekilde tan›mlanm›flt›r:Ekstraksiyon: Droglar›niçindeki etken maddeleriçekip ç›karma, tüketmeifllemidir.295Ekstreler= Extracta (0765)Ekstreler, genellikle kuru bitkisel veya hayvansal droglardan üretilen s›v›, kat› veyayar›-kat› k›vamda yo¤un preparatlard›r. Baz› preparatlar için, ekstre edilecek drog,enzim inaktivasyonu, ö¤ütme veya ya¤›ndan ar›nd›rma gibi bir ön iflleme tabi tutulabilir.Ekstreler, etanol veya baflka bir uygun çözücü kullanarak, maserasyon, perkolasyonveya baflka bir uygun, valide edilmifl yöntemle haz›rlan›rlar. Ekstraksiyondan sonra,gerekti¤inde, istenmeyen maddeler uzaklaflt›r›labilir.
- Page 253 and 254: Pratik Müstahzar BilgisiG‹R‹fi
- Page 255 and 256: • Ofisinal ilaçlar,• Majistral
- Page 257 and 258: 10. Ünite - Pratik Müstahzar Bilg
- Page 259 and 260: D‹KKATD‹KKATSIRA S‹ZDESIRA S
- Page 261 and 262: 10. Ünite - Pratik Müstahzar Bilg
- Page 263 and 264: 10. Ünite - Pratik Müstahzar Bilg
- Page 265 and 266: 10. Ünite - Pratik Müstahzar Bilg
- Page 267 and 268: DÜfiÜNEL‹MDÜfiÜNEL‹MSORUS O
- Page 269 and 270: 10. Ünite - Pratik Müstahzar Bilg
- Page 271 and 272: 10. Ünite - Pratik Müstahzar Bilg
- Page 273 and 274: ‹laç D›fl› ÜrünlerG‹R‹
- Page 275 and 276: SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDE11. Ünite
- Page 277 and 278: 11. Ünite - ‹laç D›fl› Ür
- Page 279 and 280: 11. Ünite - ‹laç D›fl› Ür
- Page 281 and 282: 11. Ünite - ‹laç D›fl› Ür
- Page 283 and 284: S ORUSORUD‹KKAT11. Ünite - ‹la
- Page 285 and 286: 11. Ünite - ‹laç D›fl› Ür
- Page 287 and 288: 11. Ünite - ‹laç D›fl› Ür
- Page 289 and 290: 11. Ünite - ‹laç D›fl› Ür
- Page 291 and 292: 11. Ünite - ‹laç D›fl› Ür
- Page 294 and 295: PRAT‹K ‹LAÇ B‹LG‹S‹, ‹
- Page 296 and 297: 286 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 298 and 299: 288 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 300 and 301: SIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MSIRA S‹
- Page 302 and 303: 292 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 306 and 307: 296 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 308 and 309: 298 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 310 and 311: 300 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 312 and 313: 302 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 314 and 315: 304 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 316 and 317: 306 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 318 and 319: 308 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 320 and 321: 310 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 322 and 323: 312 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
294 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleriüzerinde makroskopik, mikroskopik ve fitokimyasal testler yap›l›r. Testlerde eldeedilen de¤erlerin Farmakopelerde o drog için belirtilmifl olan de¤erler ile uygunlu¤unabak›l›r. Ayr›ca bitki çaylar›nda bakteri kontaminasyonu, a¤›r metal ve radyoaktifart›k testleri de yap›labilir.Örnek T›bbi Çay Preparat›:SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDEÖksürük çay› [St.Zul. 2009.99.99]Hatmi kökü 25 k (Althaeae radix) (Althaea officinalis)DÜfiÜNEL‹MRezeneDÜfiÜNEL‹M10 k (Foeniculi fructus) (Foeniculum vulgare)‹zlanda likeni 10 k (Lichen Islandicus) (Cetraria islandica)SORUSinirli ot SORU 15 k (Plantaginis herba) (Plantago lanceolata)Meyan kökü 10 k (Glycyrrhizae radix) (Glycyrriza glabra)Kekik 30 k (Thymi herba) (Thymus vulgaris)D‹KKATD ‹KKATProspektüs Bilgisi:• Kullan›m: Üst solunum yollar› rahats›zl›klar›, nezle ve bronflitte.SIRA S‹ZDE• Dozaj SIRA ve S‹ZDE kullan›m flekli: Bir çorba kafl›¤› çay üzerine yaklafl›k 150 mL kaynarsu ilave edilir, kapa¤› kapat›l›p 10 dk bekletilip süzülür. Baflka türlü önerilmediyse,günde bir kaç kez, birer bardak taze haz›rlanm›fl olarak tüketilir.AMAÇLARIMIZ• Not: Ifl›k ve nemden korunmal›d›r.K ‹ T A PTELEV‹ZYON‹NTERNETAyr›ca Uzaktan K ‹ E¤itim T A P Program› T›bbi ve Aromatik Bitkilerin Kullan›m Alanlar› ve Eti¤i (L.Genç, ed.) Kitab›na bak›n›zBitkisel EkstrelerTELEV‹ZYONEkstreler, genellikle kuru haldeki bitkisel veya hayvansal kökenli droglardan çeflitliyöntemlerle elde edilen, s›v›, kat› veya yar› kat› k›vamda yo¤un preparatlard›r.Tentür haz›rlamada oldu¤u gibi baz› preparatlar için, ekstre edilecek drog, enziminaktivasyonu, ‹NTERNET ö¤ütme veya ya¤l› maddelerden ar›nd›rma gibi bir ön iflleme tabitutulabilir. Ekstreler, etanol veya baflka bir uygun çözücü kullanarak, maserasyon,perkolasyon veya baflka uygun bir yöntemle haz›rlan›rlar. Ekstraksiyondan sonraçözücü, alçak bas›nçta ve bozulmaya neden olmayacak bir s›cakl›kta yo¤unlaflt›r›-larak uzaklaflt›r›l›r. Ekstredeki çözücü art›¤› belirtilen s›n›r de¤erlerinin alt›nda olmal›d›r.Standart ekstreler, uygun inert maddeler kullanarak veya baflka bitkisel veyahayvansal ekstrelerin kullan›m›yla, bilefliklerin istenen miktarda olmas›n› sa¤layacakflekilde haz›rlan›rlar.Ekstreler;• S›v› ekstreler,• Yumuflak ekstreler,• Kuru ekstreler olmak üzere üç flekilde olabilirler.S›v› ekstreler; genellikle bir k›s›m kütlesi veya hacmi, orijinal kuru dro¤un birk›s›m kütlesine eflde¤er olacak flekilde haz›rlanan ak›flkan özellikte preparatlard›r.Bu preparatlarda, gerekirse, çözücü içeri¤i, bileflikler veya kuru bakiye gereksinimlerineuyum için ayarlama yap›labilir.S›v› ekstreler etanolün suyla uygun seyreltmeleri ile ya da sadece su kullan›larakmaserasyon, perkolasyon gibi yöntemlerle haz›rlanabildi¤i gibi, kuru ekstreyibu çözücülerden biri ile çözdükten sonra, gerekirse süzülerek de haz›rlanabilirler.Ekstreler bekletildiklerinde hafif bir çökelti oluflumu gözlenebilir. Bu durum, ekstreninbileflimi önemli ölçüde de¤iflmedi¤i sürece kabul edilebilir. S›v› ekstrelere;