â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
292 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleriTablo 12.1Drog olarakkullan›lan bitkiselürünlerDrog (Latince)AetheroleumAmylumBalsamumCarboCeraExtractaExtracta fluidaExtracta siccaExtracta spissaGallaeGummiGummi resinaLatexOleoresinaOleumOleum virginalePixPlantae ad ptisanamPlantae medicinalisPlantae medicinalis preparatoreResinaSuccusTincturaTürkçeUçucu ya¤NiflastaBalsamKömür – karbonMumEkstreS›v› ekstreKuru ekstreYumuflak ekstreMaz›ZamkReçineli zamkLateks – eksudatYa¤l› reçineYa¤ (sabit ya¤)S›zma sabit ya¤KatranT›bbi çayBitkisel drogBitkisel drog preparatlar›ReçineUsare – bitki özsuyuTentürParçalanm›fl veya Toz Edilmifl Bitkisel DroglarBitkisel droglar›n uygun boyutta parçlanmas› veya toz edilmesi ile haz›rlan›rlar.Standardize edildikten sonra çeflitli formlarda bitkisel ilaç haz›rlanmas›nda kullan›-l›rlar. Bitkisel droglar›n standardizasyonunu Farmakopelerde ayr› alan monograflardabelirtilen özelliklere (spesifikasyonlara) göre yap›l›r. Bunlar; yabanc› maddemiktar tayini, kül miktar tayini, ekstre edilebilir madde, fliflme indisi ac›l›k de¤eri,kurutmada kay›p gibi testlerdir. Uçucu ya¤ miktar› yüksek droglar için su miktartayini yap›lmas› gerekmektedir. Ayr›ca pestisit art›¤› kontrolleri yap›lmal›d›r.T›bbi Bitki Çaylar›Parçalanm›fl veya toz edilmifl olarak kullan›lan droglara t›bbi bitki çaylar› örnek verilebilir.Farmakope’de t›bbi bitki çaylar›n›n tan›mlanmas›:Bitki Çaylar›= Plantae ad ptisanam (1435)Bitki çaylar›, a¤›zdan kullan›m niyetiyle dekoksiyon, infüzyon veya maserasyonla haz›rlanarakkullan›lan bir veya birden çok bitkisel drogdan ibarettir. Preparatlar kullan›mdanhemen önce haz›rlan›rlar.Bitki çaylar› genellikle büyük ambalaj veya poflet halinde temin edilirler. Kullan›lan bitkiseldroglar, ilgili Avrupa Farmakopesi monograf›na, yoksa Bitkisel droglar (1433) genelmonograf›na uyum gösterirler.Bitki çaylar›n›n mikrobiyolojik kalitesi (5.1.4-kategori 4) hakk›ndaki tavsiyeler, ilgili haz›rlamayöntemini (kaynar su kullan›m›) dikkate al›r.
12. Ünite - Do¤al Ürünler - Bitkisel Preparatlar293Bitki çaylar›, bitkisel preparatlar aras›nda en kolay ve en yay›n kullan›lan fleklidir.Bir veya birden çok bitkinin tamam› veya de¤iflik k›s›mlar›ndan haz›rlanançaylard›r. Tek bir drog kullan›labilece¤i gibi 8-10 farkl› drogtan oluflan kar›fl›mlar›da yayg›nd›r. Dekoksiyon, infüzyon veya maserasyon yöntemleri ile kullan›mdanhemen önce taze haz›rlan›rlar. Çeflitli rahats›zl›klarda (üst solunum yollar›,so¤uk alg›nl›¤›, öksürük; mide-ba¤›rsak, safra kesesi, böbrek ve mesane;psikolojik, huzursuzluk ve uykusuzluk vb.) kullan›l›rlar. Bitki çaylar›n›n haz›rlanmas›ndakullan›lan droglar ilgili Avrupa Farmakopesi monograflar›na, e¤er ilgilimonograf yoksa Bitkisel droglar genel monograf›na uygunluk göstermelidir. T›bbibitkisel çaylar›n haz›rlanmas›nda önemli bir kaynak ve k›lavuz “Alman standartlisanslar›”d›r (St. Zul. = Standard Zulassungen), bu kaynaktan örnek bir preparatafla¤›da verilmifltir.Bitki çaylar›n›n haz›rlanmas›nda kullan›lacak droglar; kaba veya ince do¤ranm›flveya kesilmifl haldedir. Drog olarak yapraklar kullan›lacaksa genellikle dörtköfleli parçalar halinde kesilirler. Odunlar, kökler ve kabuklar ince yongalar halinegetirilir. Meyve ve tohumlar ise genellikle bir bütün halindedir, baz› durumlardakullan›m öncesinde dövülerek parçalan›rlar.Haz›rlan›fl flekillerine göre bitki çaylar›;• Poflet çaylar,• Çözünür (haz›r) çaylar,• Püskürtmeli kurutulmufl ekstreler,• Çay granülleri fleklinde olabilirler.Bitki çaylar›n›n mutlaka afla¤›daki kalite standartlar›na uymas› gerekmektedir:• Çay haz›rlamada kullan›lacak drog Farmakope kalitesinde olmal›d›r.• Çay haz›rlarken kolay y›rt›lmayan, zamks›z, iplikle dikilmemifl ve üzerindeyaz› veya bask› tafl›mayan pofletler kullan›lmal›d›r.• Drogdaki aroman›n korunmas› ve drogun nem almamas›na dikkat etmekgerekir.• Bitki çay› etiketinde üretim tarihi ya da daha iyisi, son kullanma tarihi mutlakabulunmal›d›r.Bitki çay›n›n haz›rlanmas›, genelde günlük çay haz›rlama tekni¤inde oldu¤ugibidir. Parçalanm›fl kuru drog üzerine kaynar su ilave edilip, 5-10 dakika kadarbeklenir ve süzülür. Bu yöntemin farkl› uygulamalar› Farmakopelerde dekoksiyon,infüzyon ve maserasyon olarak yer almaktad›r.Çay haz›rlarken dikkat edilecek konular;• Önemli konulardan biri mikrobiyal kontaminasyon ve üremedir; infüzyonve dekoksiyon haz›rlarken mikroorganizma say›s› büyük oranda düfler veyayok olur. Maserasyon yöntemi ile haz›rlanan çaylarda ise uzun sürelibeklemelerde çayda mikroorganizma üreyebilir ve bu nedenle hijyenik aç›-dan çok dikkat edilmelidir,• Çay haz›rlamada kullan›lan drog ve s›v› miktarlar›n›n oranlar›,• Kullan›lan dro¤un toz edilme derecesi,• Kullan›lan ekstraksiyon yönteminde uygulanan s›cakl›k ve süre,gibi konular çay›n kalitesini ve etkinli¤ini do¤rudan etkileyebilir.Bitki çaylar›nda yap›lan kontroller; öncelikli olarak çay›n ambalaj›ndaki etiketbilgileriyle, dokümanlarda belirtilen bilgi içeri¤inin ayn› olup olmad›¤› kontroledilir. Ek olarak, nakliye esnas›nda fiziksel bir hasar meydana gelip gelmedi¤ine,haflarat ve küf kontaminasyonuna u¤ray›p u¤ramad›¤›na ve a¤›rl›¤›na bak›l›r. Buamaçla, her ambalajdan belli bir plan dahilinde örnekler al›n›r ve bu örnekler
- Page 251 and 252: 9. Ünite - ‹laçlar›n Saklama
- Page 253 and 254: Pratik Müstahzar BilgisiG‹R‹fi
- Page 255 and 256: • Ofisinal ilaçlar,• Majistral
- Page 257 and 258: 10. Ünite - Pratik Müstahzar Bilg
- Page 259 and 260: D‹KKATD‹KKATSIRA S‹ZDESIRA S
- Page 261 and 262: 10. Ünite - Pratik Müstahzar Bilg
- Page 263 and 264: 10. Ünite - Pratik Müstahzar Bilg
- Page 265 and 266: 10. Ünite - Pratik Müstahzar Bilg
- Page 267 and 268: DÜfiÜNEL‹MDÜfiÜNEL‹MSORUS O
- Page 269 and 270: 10. Ünite - Pratik Müstahzar Bilg
- Page 271 and 272: 10. Ünite - Pratik Müstahzar Bilg
- Page 273 and 274: ‹laç D›fl› ÜrünlerG‹R‹
- Page 275 and 276: SIRA S‹ZDESIRA S‹ZDE11. Ünite
- Page 277 and 278: 11. Ünite - ‹laç D›fl› Ür
- Page 279 and 280: 11. Ünite - ‹laç D›fl› Ür
- Page 281 and 282: 11. Ünite - ‹laç D›fl› Ür
- Page 283 and 284: S ORUSORUD‹KKAT11. Ünite - ‹la
- Page 285 and 286: 11. Ünite - ‹laç D›fl› Ür
- Page 287 and 288: 11. Ünite - ‹laç D›fl› Ür
- Page 289 and 290: 11. Ünite - ‹laç D›fl› Ür
- Page 291 and 292: 11. Ünite - ‹laç D›fl› Ür
- Page 294 and 295: PRAT‹K ‹LAÇ B‹LG‹S‹, ‹
- Page 296 and 297: 286 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 298 and 299: 288 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 300 and 301: SIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MSIRA S‹
- Page 304 and 305: 294 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 306 and 307: 296 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 308 and 309: 298 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 310 and 311: 300 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 312 and 313: 302 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 314 and 315: 304 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 316 and 317: 306 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 318 and 319: 308 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 320 and 321: 310 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 322 and 323: 312 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
292 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleriTablo 12.1Drog olarakkullan›lan bitkiselürünlerDrog (Latince)AetheroleumAmylumBalsamumCarboCeraExtractaExtracta fluidaExtracta siccaExtracta spissaGallaeGummiGummi resinaLatexOleoresinaOleumOleum virginalePixPlantae ad ptisanamPlantae medicinalisPlantae medicinalis preparatoreResinaSuccusTincturaTürkçeUçucu ya¤NiflastaBalsamKömür – karbonMumEkstreS›v› ekstreKuru ekstreYumuflak ekstreMaz›ZamkReçineli zamkLateks – eksudatYa¤l› reçineYa¤ (sabit ya¤)S›zma sabit ya¤KatranT›bbi çayBitkisel drogBitkisel drog preparatlar›ReçineUsare – bitki özsuyuTentürParçalanm›fl veya Toz Edilmifl Bitkisel DroglarBitkisel droglar›n uygun boyutta parçlanmas› veya toz edilmesi ile haz›rlan›rlar.Standardize edildikten sonra çeflitli formlarda bitkisel ilaç haz›rlanmas›nda kullan›-l›rlar. Bitkisel droglar›n standardizasyonunu Farmakopelerde ayr› alan monograflardabelirtilen özelliklere (spesifikasyonlara) göre yap›l›r. Bunlar; yabanc› maddemiktar tayini, kül miktar tayini, ekstre edilebilir madde, fliflme indisi ac›l›k de¤eri,kurutmada kay›p gibi testlerdir. Uçucu ya¤ miktar› yüksek droglar için su miktartayini yap›lmas› gerekmektedir. Ayr›ca pestisit art›¤› kontrolleri yap›lmal›d›r.T›bbi Bitki Çaylar›Parçalanm›fl veya toz edilmifl olarak kullan›lan droglara t›bbi bitki çaylar› örnek verilebilir.Farmakope’de t›bbi bitki çaylar›n›n tan›mlanmas›:Bitki Çaylar›= Plantae ad ptisanam (1435)Bitki çaylar›, a¤›zdan kullan›m niyetiyle dekoksiyon, infüzyon veya maserasyonla haz›rlanarakkullan›lan bir veya birden çok bitkisel drogdan ibarettir. Preparatlar kullan›mdanhemen önce haz›rlan›rlar.Bitki çaylar› genellikle büyük ambalaj veya poflet halinde temin edilirler. Kullan›lan bitkiseldroglar, ilgili Avrupa Farmakopesi monograf›na, yoksa Bitkisel droglar (1433) genelmonograf›na uyum gösterirler.Bitki çaylar›n›n mikrobiyolojik kalitesi (5.1.4-kategori 4) hakk›ndaki tavsiyeler, ilgili haz›rlamayöntemini (kaynar su kullan›m›) dikkate al›r.
Change language