‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

9. Ünite - ‹laçlar›n Saklama Koflullar›, Etiketlenme ve Ambalajlanmas›231Ambalaj Malzemesi Seçimi: Ambalajlamada kullan›lan malzeme k⤛t, metal,cam ve plastik materyallerdir. ‹ç ambalajlar tek veya çok dozlu olabilir.Tek dozlu ambalaj: K›r›lmak, y›rt›lmak suretiyle içindeki ilac› bir defal›k dozhalinde içeren ambalajlard›r. Ampul fleklindeki parenteral preparatlar, aluminyumfleritlerde ambalajlanm›fl tablet ve supozituvarlar örnek olarak verilebilir.Çok dozlu ambalaj: Farmasötik teknolojide en s›k kullan›lan ambalaj flekliolup, içindeki ilac› bozunmadan, kalite ve safl›¤› de¤iflmeden birçok defa kullan›lmas›naimkân verir.Özel kaplar: Aluminyum veya selüloz türevlerinden haz›rlanan flerit veya plastikfilmler içerisinde birçok preparat›n ambalajlanmas› say›labilir. Özellikle tek doz olarakverilen tablet, draje, kapsül, supozituvar, ovül gibi preparatlar için kullan›l›r.Ifl›k geçirmeyen kaplar: Ifl›ktan bozulan preparatlar mutlaka renkli kaplarda veya›fl›k geçirmeyen bir ambalaj içerisinde verilmelidir. Ifl›k geçirmeyecek özelliktefleffaf veya opak, aç›k veya koyu renkli bir kap kullan›l›r. E¤er bu kap temin edilemiyorsafliflenin etraf› siyah renkli bir k⤛t ile sar›lmal›d›r ve bu ambalaj kab›niçindeki madde tamamen tüketilinceye kadar ç›kar›lmamal›d›r.Farmasötik dozaj flekillerinde kullan›lacak ambalaj malzemesinin seçimindedikkat edilecek hususlar;• Geçimsizlik, geçirgenlik (hava, gaz, rutubet, ›fl›k, su, ya¤, organik madde)ve sterilize edilebilme,• Fiyat›,• Hacmi ve a¤›rl›¤›,• Özel pazarlama koflulu (tekrar kullanma, eriterek yeni flekil verme, imal vetemininin kolayl›¤›),• Kimyasal yap›s›, inertli¤i ve toksisitesi önemlidir.Geçirgenlik, s›zd›rmazl›k aç›s›ndan birçok farmakopenin ortak tan›m›na göreambalajlar; “‹yi kapat›lm›fl, s›k›ca kapat›lm›fl ve hermetik olarak s›zd›rmaz” fleklindetan›mlanm›flt›r.“‹yi kapat›lm›fl kap” içeri¤ini, yani ilac› normal koflullar alt›ndaki dolafl›mda veda¤›t›mda, depolanmada, d›fl etkenlerden (toz, kimyasal madde vb.) ve di¤er maddelerinetkisinden korur ve etken madde kayb›n› en az seviyeye indirir.Spesiyalite (Haz›r müstahzar) fleklindeki baz› preparatlar›n kapa¤›n alt k›sm›nasilikajel gibi nem çekici maddeler yerlefltirilmektedir.“S›k›ca kapat›lm›fl kap” farkl› olarak ilaç içeri¤ini d›fl etkenli s›v›, kat› ve gazlar›nkontaminasyonuna, çözücü ve etken madde kayb›na, buharlaflma, çiçeklenmeolay›na ve ürünün nemlenmesine, kurumas›na, hacminin genifllemesine ve mikroorganizmaüremesine karfl› korumal›d›r.Genelde, ilaçlar›n ambalajlanmas›nda “iyi kapat›lm›fl” olma koflulu yeterli olmaktad›r.Sadece polimer materyalden oluflan ambalajlarda “s›k›ca kapat›lm›fl” olmakoflulu aranabilir. Bu kararda hacim-yüzey iliflkisi önemlidir. K⤛t ve kartonunyan› s›ra, polimer yap›s›ndaki kutucuklar da (paket, kafle, bitkisel çaylar vb. ) s›zd›rmazl›keleman› ile kapat›lmam›flsa koruma alt›nda de¤ildir. Bu tip ambalajlarancak eczanede k›sa kullan›m süreli amaçlar için tasarlanabilirler.Tek dozlu ambalajlar›n (blisterlerin) nem geçirgenliklerinin de¤erlendirilmesi ise20°C ve %75 relatif nemde gerçeklefltirilir. Buna göre 4 s›n›f mevcuttur (USP 31).A s›n›f›: < 0,5 mg /gün ve en çok l,0 mg/gün birim ünite içinB s›n›f›: < 5 mg/gün ve en çok 10 mg/gün birim ünite içinC s›n›f›: < 20 mg/gün ve en çok