‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

222 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleri‹LAÇLARIN SAKLAMA KOfiULLARI‹laçlar›n yap›s›na giren maddelerin bir k›sm› uzun zaman dayan›kl› oldu¤u halde, birk›sm› zamanla az veya çok etkilerini kaybeder. Uygun flartlarda belli bir süre saklanabilenilaçlar›n dayan›kl›l›¤› çeflitli özellikte koruyucu ve yard›mc› madde ilavesi ilebir süre daha art›r›labilir. Ancak her ilaç için ayr› bir raf ömrü vard›r. Dozaj flekliniçok fazla yard›mc› ve koruyucu madde kullanarak haz›rlamak beraberinde geçimsizlik,toksik etki gibi problemleri getirebilir. ‹laçlar›n yap›s›na giren maddelerin seçimi,depolanmas› ve saklanmas›nda çok titiz davranmak gerekir.Eczanelerde bulunan ilaçlar›n ve t›bbi malzemelerin saklama koflullar› (‹yi Eczac›l›kUygulamalar›):1. ‹laçlar için gerekli saklama koflullar›n› sa¤layacak alt yap› olmal›d›r.2. Serin yerde muhafaza edilecek ilaçlar›n konulmas› için buzdolab› bulundurulmal›d›r.3. K›rm›z› reçeteye tabi ilaçlar çelik kasada saklanmal›d›r.4. Bütün kimyasal ve bitkisel ilaç ham maddeleri, t›bbi müstahzarlar, kozmetikler,afl› ve serumlar, kodeksteki özellikleri ve ambalaj üzerindeki saklama koflullar› gözönüne al›narak, gerekti¤i gibi saklanmal›d›r. Bu sebeple eczanenin s›cakl›¤› dauygun olmal›d›r.Rekonstitüye toz: Stabiliteproblemi olan etkinmaddelerin toz veyasüspansiyonlar›n›nkullan›lmadan hemen öncesuland›r›lan fleklidir.fiase: ‹çindeki tozkar›fl›mlar›n› veyagranüleleri koruyan,aluminyum folyo, lakl› ka¤›tgibi farkl› materyallerdenyap›lm›fl tamamen kapal›paketlerdir.‹laç üretiminde kullan›lan ham maddeler afla¤›daki flekilde gruplan›r ve bunlar›nözelliklerine uygun flekilde depolanmas› gerekir.• Kontrol alt›nda bulundurulmas› gerekenler (narkotikler ve al›flkanl›k yapanmaddeler vb.).• Toksik maddeler (alkol, barbitüratlar, karbon sülfür, kurflun, nitritler, siyanür),• Ayr› bulundurulmas› gereken maddeler,• Hassasiyet yapan maddeler (antibiyotikler gibi alerjik reaksiyon yapan, duyarl›l›kgelifltiren maddeler),• Is›yla kolay bozunan maddeler,• Kolay buharlaflabilen maddeler,• Kolay alev alabilen maddeler,• Kuvvetli koku ve tat veren maddeler,• Bas›nçla s›k›flt›r›lm›fl gazlar,• Ifl›ktan bozunan maddeler.Yukar›da s›ralanan ham maddelerle üretilen ilaçlar genellikle ayn› flartlardasaklan›r.Bir ilaç, genellikle etken maddesinin fizikokimyasal özelliklerine ba¤l› olarakbelli süre dayan›kl›d›r, bu zaman içerisinde tüketilmesi gerekir. Üç grup vard›r:1. Çok k›sa süre içerisinde kullan›lmas› gereken ilaçlar: Genel olarak sudakiçözeltileri kullan›lan, fakat su veya çözücü etkisi ile kolay bozulan ve ancak birkaçsaat ile birkaç gün içinde kullan›lmas› gereken formüllerdir. Kuru süspansiyonantibiyotik preparatlar›nda oldu¤u gibi, madde kuru halde (toz halinde, rekonstitüyetoz veya süspansiyon) flifle veya flase içerisinde haz›rlan›r. Bu durumdah›zl› bir bozunma söz konusu de¤ildir. Kullan›laca¤› zaman su ve benzeriuygun bir çözücüde çözündürülür. Ancak bu gruptaki bir ilaç solüsyon halindeise uzun süre dayan›kl› de¤ildir.2. Belli bir süre içinde kullan›lmas› gereken ilaçlar: Dayan›kl›l›k süresidaha uzun olan, fakat belirtilen süreden sonra kesinlikle kullan›lmamas› gerekenilaçlard›r. Birçok antibiyotik preparatlar›nda oldu¤u gibi, bu grup preparatlar›nüzerine Son Kullanma Tarihi mutlaka yaz›lmal›d›r.