‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi
Share Embed Flag
Download ePaper

‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi ‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

ue.anadolu.edu.tr
from ue.anadolu.edu.tr More from this publisher
13.07.2015 Views

212 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekillerifiekil 8.10a. Ölçülü dozaerosol,b. Nebülizörler,c. Kuru toz aerosol.Kaynak:(www.geriatricsyllabus.com).küller, lipozomlar, mikro ve nanoemülsiyonlar), insertler ve implantlar olarak s›-n›fland›r›l›rlar.‹nsertler, flekil ve büyüklükleri göze uygulanmak üzere haz›rlanm›fl kat› ve sterilsistemlerdir, alt göz kapa¤› içine yerlefltirilirler. Gözde parçalanmayan polimerlerdenhaz›rlanan insertler ilaç sal›m› tamamlan›nca gözden ç›kar›l›r (Örnek; OcusertPilo-20 ve 40).‹mplantlar›n insertlerden fark› göze cerrahi ifllemle yerlefltirilir ve ilaç sal›m› bitinceç›kart›l›r.Nazal sistemler: Nazal yolun avantajlar›, karaci¤erden ilk geçifl etkisinin olmamas›,damarca zengin genifl epitel yüzeyinin olmas› ve kolay uygulanabilmesidir.Emilme h›z› ve plazma deriflimi intravenöz uygulama ile karfl›laflt›r›labilir düzeydedir.‹laçlar›n nazal uygulanmas›nda, burun damlas›, aerosol sprey, toz inhaler, ölçülüdoz inhaler ve nebülizörler kullan›l›r. Nazal bofllukta ilac›n kal›fl süresini uzatmakiçin mukozaya yap›flan polimerlerle haz›rlanan sistemler (mukoadezif jel vetoz, mikro ve nanoküreler) kullan›l›r.Halen piyasada ticari olarak nazal yolla sistemik etki sa¤lamak amac›yla, kalsitonin-salmon,östradiol, sumatriptan, dihidroergotamin mesilat, siyanokobalamin,nikotin, dezmopresin içeren preparatlar mevcuttur.Ayr›ca nazal olarak uygulanan afl› preparat› da piyasada mevcuttur.Pulmoner sistemler: Akci¤erlere ilaç verilifli ile hem lokal hem de sistemik etkisa¤lanabilmektedir, çünkü akci¤erlerin genifl yüzey alan› ve düflük enzimatik aktivitelerisistemik etkiyi artt›rmaktad›r. Ast›m, allerji, yetiflkinlerde solunum s›k›nt›s›ve kronik obstrüktif pulmoner hastal›klar inhalasyon yoluyla tedavi edilebilmektedir.Tedavide kullan›lan bafll›ca aerosol sistemler (fiekil 8.10):• Ölçülü doz inhalerler (ÖD‹)• Kuru toz inhalerler (KT‹)• Jet veya ultrasonik nebülizörlerdir.

8. Ünite - Dozaj fiekilleri213ÖD‹ formülasyonlar› çözelti veya süspansiyon fleklinde olabilir. Püskürtücü gaziçerirler. Valf yoluyla damlac›klar püskürtülür. KT‹ sistemlerde püskürtücü gazyoktur. Solunum ile çal›fl›rlar. Ast›m tedavisinde kullan›lan ticari toz inhaler sistemgelifltirilmifltir. Nebülizörler normal nefes al›nd›¤›nda ilaç a¤›zdan inhale olmaktad›r.Büyük hacimli çözelti ve süspansiyonlar bu yolla verilebilirler.Mukozaya yap›flan sistemler: Sentetik veya do¤al polimerlerin biyolojik birsubstrata ba¤lanmas›na biyoadezyon denir. E¤er substrat olarak mukus söz konusuise, tan›m olarak mukoadezyon kullan›labilir. Biyoadezif kontrollü sal›m sistemleri,ilaç sal›m›n› istenen süre içinde lokâl olarak sa¤layabilmek amac›yla tasarlananmodern ilaç tafl›y›c› sistemlerdir. Bunlar, belirli bölgede lokalizasyon sa¤layarakilac›n biyoyararlan›m›n› artt›r›rlar ve günlük doz uygulama say›s› azaltarak hastan›ntedaviye uyuncunu (adaptasyonunu) artt›r›r.Mukozaya yap›flan sistemler oral, nazal, servikal, vajinal, oküler ve bukkal yollauygulanabilirler. Ticari olarak piyasada bulunan bukkal ve sublingual ilaç flekillerininkullan›m amac›, ilk geçifl etkisini ortadan kald›rmak, çabuk etki sa¤lamakiçindir. Bukkal veya sublingual yolla verilen ilaçlar aras›nda nitrogliserin, izosorbiddinitrat, nifedipin, bubrenorfin, apomorfin, steroitler, barbitüratlar, papain, tripsin,prokloroperazin, floroglusinol, oksazepam, lorazepam, metiltestosteron, nikotin,bubrenorfin ve melatonin bulunmaktad›r. Bu ilaçlar için ticari dozaj flekilleri tablet,biyoadhesif tablet, çi¤neme tableti, çözelti, sak›z ve yama flekillerindedir.Transdermal sistemler: ‹lac› deri yoluyla kontrollü vererek sistemik etki sa¤layabilirler.Bu sistemlerin üstünlükleri, karaci¤erden ilk geçifl etkisinin olmamas›,ilac›n yan etkilerinin azalmas›, ilac›n mide-ba¤›rsak sistemi enzimlerinden etkilenmemesive bu sistemde irritan davran›fl gösteren maddelerin bu yolla verilebilmesi,DNA afl›lar›n›n bu yolla uygulanabilmesi, biyolojik yar› ömrü k›sa olan etkenmaddeler bu yolla tek dozla kullan›labilmesi, etken maddelerin hedeflendirilebilmesive uygulamas›n›n ve ç›kar›lmas›n›n kolay olmas›d›r. Üç tür transdermal preparatvard›r. Bunlar;• Tek tabakal› transdermal flekil (Monolithic device)• Depolu transdermal flekil (Reservoir device)• Tek tabakal› ve depolu transdermal flekil (Mixed monolithic reservoir device)Vajinal sistemler: ‹ntravajinal ilaç uygulamas›yla, hepatik ilk geçifl etkisi afl›l›r,hepatik ve gastrointestinal yan etkiler azal›r ve dozaj fleklini kifli kendisi uygulay›pç›kartabilir. Vajinan›n yüzey alan›n›n genifl ve damarlanman›n fazla olmas› ilaç emiliminiartt›r›r. ‹ntravajinal dozaj flekilleri; biyoadezif jeller, tabletler ve mikroküreler,vajinal cisim (insert), pesari, tablet ve supozituvarlar, vajinal halkalar (Intravaginalring-IVR) ve uterusa yerlefltirilen sistemlerdir (Intrauterine device-IUD). Al›fl›lagelmifldozaj flekillerine göre vajinal sistemlerin vajinada kal›fl süresi uzundur. 15-17 saat sal›myapan hormon veya spermisit içeren biyoadezif jel preparatlar› ve 12 saatten 3güne kadar sal›m yapabilen vajinal insert, pessari ve supozituvarlar gelifltirilebilir.Vajina içinde kullan›lan kontrollü sal›m sistemleri, steroidal yap›da spermisitmaddeler içerir ve kontrasepsiyon amac›yla kullan›l›r. Bu amaçla halka fleklinde(IVR), kontrasepsiyon sa¤lamak amac›yla ve medroksiprogesteron asetat içeren birhalka kullan›l›r. ‹laç içeren uterus içi ayg›tlarda bak›r, progesteron ve levonorgestrelkullan›l›r. Bunlar› kullan›m süreleri 5-10 y›l olabilir.

212 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekillerifiekil 8.10a. Ölçülü dozaerosol,b. Nebülizörler,c. Kuru toz aerosol.Kaynak:(www.geriatricsyllabus.com).küller, lipozomlar, mikro ve nanoemülsiyonlar), insertler ve implantlar olarak s›-n›fland›r›l›rlar.‹nsertler, flekil ve büyüklükleri göze uygulanmak üzere haz›rlanm›fl kat› ve sterilsistemlerdir, alt göz kapa¤› içine yerlefltirilirler. Gözde parçalanmayan polimerlerdenhaz›rlanan insertler ilaç sal›m› tamamlan›nca gözden ç›kar›l›r (Örnek; OcusertPilo-20 ve 40).‹mplantlar›n insertlerden fark› göze cerrahi ifllemle yerlefltirilir ve ilaç sal›m› bitinceç›kart›l›r.Nazal sistemler: Nazal yolun avantajlar›, karaci¤erden ilk geçifl etkisinin olmamas›,damarca zengin genifl epitel yüzeyinin olmas› ve kolay uygulanabilmesidir.Emilme h›z› ve plazma deriflimi intravenöz uygulama ile karfl›laflt›r›labilir düzeydedir.‹laçlar›n nazal uygulanmas›nda, burun damlas›, aerosol sprey, toz inhaler, ölçülüdoz inhaler ve nebülizörler kullan›l›r. Nazal bofllukta ilac›n kal›fl süresini uzatmakiçin mukozaya yap›flan polimerlerle haz›rlanan sistemler (mukoadezif jel vetoz, mikro ve nanoküreler) kullan›l›r.Halen piyasada ticari olarak nazal yolla sistemik etki sa¤lamak amac›yla, kalsitonin-salmon,östradiol, sumatriptan, dihidroergotamin mesilat, siyanokobalamin,nikotin, dezmopresin içeren preparatlar mevcuttur.Ayr›ca nazal olarak uygulanan afl› preparat› da piyasada mevcuttur.Pulmoner sistemler: Akci¤erlere ilaç verilifli ile hem lokal hem de sistemik etkisa¤lanabilmektedir, çünkü akci¤erlerin genifl yüzey alan› ve düflük enzimatik aktivitelerisistemik etkiyi artt›rmaktad›r. Ast›m, allerji, yetiflkinlerde solunum s›k›nt›s›ve kronik obstrüktif pulmoner hastal›klar inhalasyon yoluyla tedavi edilebilmektedir.Tedavide kullan›lan bafll›ca aerosol sistemler (fiekil 8.10):• Ölçülü doz inhalerler (ÖD‹)• Kuru toz inhalerler (KT‹)• Jet veya ultrasonik nebülizörlerdir.

logo

Ürünler

Kaynaklar

Şirketler

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!