‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

8. Ünite - Dozaj fiekilleriPartiküler sistemler: Burada, ilaç tafl›y›c› olan ve sal›m› kontrol eden baz›mikro ve nano partiküler sistemler (mikrokapsül, mikroküre, nanopartikül, kat› lipidnanaopartikül, mikrosünger) tan›mlanacakt›r.Mikrokapsüller: Bir çekirde¤in çeperle kaplanmas› sonucu oluflan dozaj flekilleridir.Mikrokapsülleme ise kat›, s›v› veya gaz›n inert, polimerik bir madde ile filmhalinde kaplanmas› ifllemidir.Mikroküreler: Bir ila birkaç yüz µm çap›nda mikro tafl›y›c›lard›r. Etken maddeninyap› ve aktivitesini de¤ifltirmeden kontrollü sal›m ve etken maddeyi hedef organ,doku ve hücrelere tafl›yan sistemlerdir.Nanopartiküller: Büyüklükleri 10-1000 nm aras›nda de¤iflen, çözünmüfl, hapsedilmiflveya adsorbe olan etken maddeyi konrollü olarak salan kat› kolloidalpartiküllerdir.Kat› lipid nanopartiküller: Ya¤/su emülsiyonundaki s›v› ya¤›n kat› lipitle de¤ifltirilmesiyleoluflan kat› nanopartiküllerdir. Parenteral, oral, oküler ve topikal olarakuygulanabilen 50-1000 nm boyutlar›nda, otoklavda sterilize edilebilen, sürekli vekontrollü sal›m sa¤layan, fiziksel stabilitesi yüksek tafl›y›c›lard›r.Mikrosüngerler: Mikroskobik boyutta, polimer esasl›, genel olarak topik uygulanan,gözenekli mikropartiküler tafl›y›c›lard›r.Lipozomlar: Yaklafl›k 0.02-3.5 µm çap›nda, küresel, lipit çift tabaka ve sulu fazolmak üzere iki k›s›mdan oluflan kolloidal tafl›y›c›lard›r. Kontrollü sal›m sistemlerinintafl›d›¤› avantajlara ilave olarak, vücudun yap› tafl› olan fosfolipitlerden olufltuklar›için biyolojik olarak y›k›l›rlar, immünojenik ve toksik etki göstermezler. Etkenmaddeyi enzimatik etkilerden korurlar.Niozomlar: Non-iyonik yüzey etken maddelerin ana bileflen olarak bulundu-¤u, yük verici madde ve kolestrolden oluflan ilaç tafl›y›c› sistemlerdir.Oral sistemler: Oral yolla kullan›lan kontrollü sal›m sistemleri, ilac› istenilensüre ve istenilen h›zda yani kontrollü sald›klar› için ilac›n plazma düzeyi belirlenensüre de¤iflmeden sabit kal›r. Bu sistemler genellikle hemen sal›nan ve kandaki etkenmadde düzeyini k›sa sürede istenen terapötik düzeye getirecek bafllang›ç dozuve kontrollü olarak sal›m yaparak terapötik düzeyi devam ettirecek idame (sürdürme)dozuna sahiptir. Oral kontrollü sal›m sistemleri, membran kontrolü, matrikskontrollü, vücutta afl›nan, fliflme kontrollü, midede tutulan (HBS), ozmotik kontrollü(L-OROS ® ) ve zaman kontrolü (TES) ve lipozomlar gibi de¤iflik tekniklerle haz›rlan›rlarve tablet, kapsül, granül, pellet, mikropartikül, lipozom gibi dozaj flekillerihalinde kullan›l›rlar.HBS: HydrodinamicallyBalanced System,Hidrodinamik dengelisistem.211TES: Time-ControlledExplosion System, Zamankontrollü patlayan sistem.Eczaneye gelen bir hasta elinde MR tablet yazan ilac› göstererek “ben SIRA ilaç S‹ZDE yutam›yorum butabletleri çi¤neyip yutsam olur mu?” diye sordu¤unda ne cavap verirsiniz?3SIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MDÜfiÜNEL‹MKolona ilaç tafl›yan sistemler: Kal›n barsak gerek lokal gerekse sistemik etkiaç›s›ndan önemli bir hedef bölgedir. Kolona ilaç uygulanmas› rektal veya oralSORUSORUyoldan yap›labilir. pH kontrollü, pH ve zaman kontrollü, bas›nç kontrollü ve mikrobiyalenzim kontrollü sistemler fleklinde formülasyonlar› yap›labilir.Oküler sistemler: Oküler sistemlerin yarar›, ilac›n gözde kal›fl D‹KKAT süresini uzataraketkisini art›rmak, yan etkileri ve uygulama s›kl›¤›n› azaltmak, istenilen biyoya-D‹KKATrarlan›m› sa¤lamak ve hastan›n yaflam kalitesini artt›rmakt›r. Oküler SIRA S‹ZDE sistemler; viskozpolimer çözeltiler ve jeller (polimer çözeltileri, biyoadezif hidrojeller, in-situSIRA S‹ZDEjelleflen sistemler), kolloidal oküler sistemler (mikroküre, nanoküre ve nanoparti-AMAÇLARIMIZ AMAÇLARIMIZK ‹ T A PK ‹ T A P