â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
208 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleri‹zotonik çözelti: Vücuts›v›lar› ile ayn› ozmotikbas›nç gösteren çözelti.‹zohidrik çözelti: Kan vevücut s›v›lar› ile ayn› pH’ya(7.2/7.4) sahip olan çözelti.fiekil 8.8Enjeksiyonlukdozajflekillerininverilifl yollar›sas vücut organlar›na uygulanan ilaçlar bu gruba girer ve üretimleri özel dikkat gerektirir.Bunlar›n steril, izotonik ve izohidrik olmalar› gerekir. Bu nedenle formülasyonaetken maddenin d›fl›nda, izotoni ve izohidri ayarlay›c› maddeler, antimikrobiyalmaddeler, antioksidan, redüktör ve flelat oluflturan maddeler ve koruyucumaddeler ilave edilir.Enjeksiyonluk preparatlar ambalajlar›ndaki fiziksel durumlar›na göre afla¤›dakigibi s›n›fland›r›labilir:1. Steril berrak çözeltiler (küçük veya büyük hacimli çözeltiler),2. Steril tozlar veya steril ve konsantre s›v›lar,3. Enjeksiyonluk steril süspansiyonlar (Steril süspansiyon veya kuru toz),4. Steril emülsiyonlar.Enjeksiyon yollar› (fiekil 8.8):• Subkutan-Hipodermik - Deri alt›na (s.c.)• ‹ntramüsküler - Adale içine (i.m.)• ‹ntravenöz - Damar (vena) içine (i.v.)• ‹ntrakutan-Intradermal - Deri alt›na (i.d.)• ‹ntratekal, Intraspinal, Peridural - Omurili¤e (i.t.)• ‹ntraartiküler - Eklem, ba¤lant› içine (i.a.)• ‹ntracardial - Kalb içine (i.c.)• ‹ntraperitonal - Periton içine (i.p.)• ‹ntraplöral - Plevra içineIC SC lM lVStratum KorneumEpidermisDermis3LDura materPeridural bofllukSuskutan DokuKasDamar4L5LSuberaknoit bofllukSo¤uk zincir: S›cakl›klastabilitesi etkilenen ilaçlarüretimlerinden itibareneczaneye geliflteki süreçesnas›nda (üretim yeri-firmada¤›t›m deposu-eczadeposu-eczane zinciri) özelso¤utmal› ambalajlariçerisinde ve özel tafl›maprosedürü ile tafl›nmal›d›r.Afl› Preparatlar›: Afl›lar spesifik antijenlerdir. Mikroorganizmalar veya bunlardanelde edilen toksinlerin zarars›z hale getirilmifl flekli afl›d›r. Eczanelerde enfeksiyonlardankorumak amac›yla pek çok hastal›klara ait afl›lar mevcuttur.Afl›lar +10°C ’nin alt›nda tercihen buzdolab›nda (~4°C’de) ›fl›ktan korunarak saklanmal›d›r.Afl›lar›n bir yerden di¤erine tafl›nmalar›nda so¤uk zincir kullan›lmal›d›r.Eczanedeki Bulunan Afl›lara Örnekler:• Kuduz afl›s›,• Tetanoz afl›s›,• Hepatit afl›s›,• Hepatit B,• Pnömokok• Varisella (Su çiçe¤i),• Difteri + Tetanoz + Bo¤maca,• Difteri + Tetanoz + Bo¤maca + Polimyelit,• Hemofilus Influenza Tip B,
8. Ünite - Dozaj fiekilleri209• Hemofilus Influenza Tip B+Difteri+Tetanoz+Bo¤maca,• Hemofilus Influenza Tip B+Difteri+Tetanoz+Bo¤maca-Polio,• K›zam›k,• K›zam›k+K›zam›kç›k+Kabakulak.Biyoteknolojik Ürünler: Etken maddesi rekombinant DNA (rDNA) veya monoklonalantikor teknolojisi ile haz›rlanan preparatlard›r. Bu teknolojisi ile haz›rlananözellikle peptit ve protein yap›daki ilaçlar›n say›s› gittikçe artmaktad›r. Bu ilaçlar özelilaçlard›r ve korunmalar›, haz›rlanmalar› ve sunulmalar› özel ihtimam gerektirir.fiu anda stabiliteleri nedeniyle sadece liyofilize halde bulunan ve hastanelerdeuygulanan bu ilaçlar mutlaka so¤uk zincir ile getirilmeli ve buzdolab›ndasaklanmal›d›r.MODERN DOZAJ fiEK‹LLER‹Klasik ilaç flekillerinde ortaya ç›kan baz› sorunlar› gidermek, güvenlik ve etkinli¤i,biyoyararlan›m› ve terapötik indeksi artt›rmak amac›yla, son y›llarda ilaçlar›n hastayaverilifl yollar› ve sal›m mekanizmalar› üzerindeki çal›flmalar giderek artm›flt›r.Klasik ilaç kullan›m›nda, hastan›n s›k s›k ilaç almas›, ilaç plazma konsantrasyonununsabit de¤erde tutulamamas›, tekrarlanan doz aral›klar›nda bazen terapötik seviyeninalt›na bazen de toksik s›n›ra ulafl›labilmesi ortaya ç›kan sorunlardan enönemlileridir. Bu nedenle “Kontrollü ilaç salan sistemler” in önemi gittikçe artm›flve yeni terapötik sistemler gelifltirilmifltir. Kontrollü ilaç serbestlefltiren sistemlerdeilaç tafl›y›c›s› olarak çeflitli özelliklere sahip vücutta parçalanabilen veya parçalanmayanpolimerler kullan›lmaktad›r. Bu sistemlerde ilaç polimer tafl›y›c› ilebirlikte haz›rlan›r ve ilac›n sal›m h›z›n› polimer kontrol eder. Kullan›lan polimerinyap›s› ve haz›rlama yöntemi ile ilac›n sal›m mekanizmas› ve h›z› ayarlanabilir.Kontrollü sal›m sistemleri enjeksiyon (parenteral, i.v., i.m., i.p., s.c., i.d.,i.t.), transdermal, nazal, pulmoner, oküler, bukkal, oral, rektal ve vajinal yollarile kullan›lmaktad›r.Kontrollü sal›m sistemleri, de¤ifltirilmifl (modifiye) sal›m sistemleridir. De¤ifltirilmiflsal›m sistemlerinin terminolojisi ile ilgili bu karmafl›k durum USP 31’de iki bafll›kalt›nda toplanarak giderilmifltir. Bunlardan birincisi geciktirilmifl (delayed) sal›msistemleri, di¤eri ise uzat›lm›fl (extended) sal›m sistemleridir.Geciktirilmifl sal›m sistemleri genellikle enterik kapl› ürünlerdir. USP 31, kontrollüsal›m sistemlerini uzat›lm›fl sal›m sistemleri olarak de¤erlendirmekte, genelolarak bak›ld›¤›nda ise de¤ifltirilmifl sal›m sistemleri alt›nda s›n›fland›rmaktad›r.De¤ifltirilmifl sal›m sistemleri içerisinde yer alan ve konu ile ilgili olarak kaynaklardabulunan dozaj flekilleri ve adland›r›lmalar›n en çok kullan›lanlar› afla¤›da ‹ngilizceolarak verilmifltir.CR, MR, SR vb. k›saltmalar ingilizcelerinin k›saltmalar›d›r. Ayr›ca baz› ilaçlar›nüzerinde Long Acting ibaresi vard›r.Extended Release, Prolonged Release (Uzat›lm›fl sal›m)Controlled Release (CR, Kontrollü sal›m), Programmed Release (PR, Programlanm›flsal›m)Delayed Release (DR, Geciktirilmifl sal›m), Postponed ReleaseRepeat Action (Tekrarlanan etki)Slow Release (Yavafl sal›m)Modified Release (MR, de¤ifltirilmifl-modifiye sal›m )Sustained Release (SR, Sürekli sal›m, Sustained Action, Continuous Release )
- Page 168 and 169: 158 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 170 and 171: 160 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 172 and 173: 162 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 174 and 175: 7PRAT‹K ‹LAÇ B‹LG‹S‹,
- Page 176 and 177: 166 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 178 and 179: 168 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 180 and 181: 170 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 182 and 183: 172 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 184 and 185: 174 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 186 and 187: 176 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 188 and 189: 178 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 190 and 191: 180 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 192 and 193: 182 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 194 and 195: 184 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 196 and 197: 186 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 198 and 199: 188 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 200 and 201: 190 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 202 and 203: 192 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 204 and 205: 8PRAT‹K ‹LAÇ B‹LG‹S‹,
- Page 206 and 207: 196 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 208 and 209: 198 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 210 and 211: 200 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 212 and 213: 202 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 214 and 215: 204 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 216 and 217: 206 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 220 and 221: 210 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 222 and 223: 212 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 224 and 225: 214 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 226 and 227: 216 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 228: 218 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 231 and 232: ‹laçlar›n Saklama Koflullar›
- Page 233 and 234: 9. Ünite - ‹laçlar›n Saklama
- Page 235 and 236: 9. Ünite - ‹laçlar›n Saklama
- Page 237 and 238: 9. Ünite - ‹laçlar›n Saklama
- Page 239 and 240: 9. Ünite - ‹laçlar›n Saklama
- Page 241 and 242: 9. Ünite - ‹laçlar›n Saklama
- Page 243 and 244: 9. Ünite - ‹laçlar›n Saklama
- Page 245 and 246: 9. Ünite - ‹laçlar›n Saklama
- Page 247 and 248: 9. Ünite - ‹laçlar›n Saklama
- Page 249 and 250: 9. Ünite - ‹laçlar›n Saklama
- Page 251 and 252: 9. Ünite - ‹laçlar›n Saklama
- Page 253 and 254: Pratik Müstahzar BilgisiG‹R‹fi
- Page 255 and 256: • Ofisinal ilaçlar,• Majistral
- Page 257 and 258: 10. Ünite - Pratik Müstahzar Bilg
- Page 259 and 260: D‹KKATD‹KKATSIRA S‹ZDESIRA S
- Page 261 and 262: 10. Ünite - Pratik Müstahzar Bilg
- Page 263 and 264: 10. Ünite - Pratik Müstahzar Bilg
- Page 265 and 266: 10. Ünite - Pratik Müstahzar Bilg
- Page 267 and 268: DÜfiÜNEL‹MDÜfiÜNEL‹MSORUS O
208 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleri‹zotonik çözelti: Vücuts›v›lar› ile ayn› ozmotikbas›nç gösteren çözelti.‹zohidrik çözelti: Kan vevücut s›v›lar› ile ayn› pH’ya(7.2/7.4) sahip olan çözelti.fiekil 8.8Enjeksiyonlukdozajflekillerininverilifl yollar›sas vücut organlar›na uygulanan ilaçlar bu gruba girer ve üretimleri özel dikkat gerektirir.Bunlar›n steril, izotonik ve izohidrik olmalar› gerekir. Bu nedenle formülasyonaetken maddenin d›fl›nda, izotoni ve izohidri ayarlay›c› maddeler, antimikrobiyalmaddeler, antioksidan, redüktör ve flelat oluflturan maddeler ve koruyucumaddeler ilave edilir.Enjeksiyonluk preparatlar ambalajlar›ndaki fiziksel durumlar›na göre afla¤›dakigibi s›n›fland›r›labilir:1. Steril berrak çözeltiler (küçük veya büyük hacimli çözeltiler),2. Steril tozlar veya steril ve konsantre s›v›lar,3. Enjeksiyonluk steril süspansiyonlar (Steril süspansiyon veya kuru toz),4. Steril emülsiyonlar.Enjeksiyon yollar› (fiekil 8.8):• Subkutan-Hipodermik - Deri alt›na (s.c.)• ‹ntramüsküler - Adale içine (i.m.)• ‹ntravenöz - Damar (vena) içine (i.v.)• ‹ntrakutan-Intradermal - Deri alt›na (i.d.)• ‹ntratekal, Intraspinal, Peridural - Omurili¤e (i.t.)• ‹ntraartiküler - Eklem, ba¤lant› içine (i.a.)• ‹ntracardial - Kalb içine (i.c.)• ‹ntraperitonal - Periton içine (i.p.)• ‹ntraplöral - Plevra içineIC SC lM lVStratum KorneumEpidermisDermis3LDura materPeridural bofllukSuskutan DokuKasDamar4L5LSuberaknoit bofllukSo¤uk zincir: S›cakl›klastabilitesi etkilenen ilaçlarüretimlerinden itibareneczaneye geliflteki süreçesnas›nda (üretim yeri-firmada¤›t›m deposu-eczadeposu-eczane zinciri) özelso¤utmal› ambalajlariçerisinde ve özel tafl›maprosedürü ile tafl›nmal›d›r.Afl› Preparatlar›: Afl›lar spesifik antijenlerdir. Mikroorganizmalar veya bunlardanelde edilen toksinlerin zarars›z hale getirilmifl flekli afl›d›r. Eczanelerde enfeksiyonlardankorumak amac›yla pek çok hastal›klara ait afl›lar mevcuttur.Afl›lar +10°C ’nin alt›nda tercihen buzdolab›nda (~4°C’de) ›fl›ktan korunarak saklanmal›d›r.Afl›lar›n bir yerden di¤erine tafl›nmalar›nda so¤uk zincir kullan›lmal›d›r.Eczanedeki Bulunan Afl›lara Örnekler:• Kuduz afl›s›,• Tetanoz afl›s›,• Hepatit afl›s›,• Hepatit B,• Pnömokok• Varisella (Su çiçe¤i),• Difteri + Tetanoz + Bo¤maca,• Difteri + Tetanoz + Bo¤maca + Polimyelit,• Hemofilus Influenza Tip B,