‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

200 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleri• ‹laçlar›n türevleri kullan›larak kötü tatlar›n›n maskelenebilmesi,• Yutma zorlu¤u olan çocuk veya yafll› hastalara kolay ilaç uygulanabilmesidir.Bu olumlu özellikleri yan›nda süspansiyonlar›n, fiziksel aç›dan dayan›ks›z olmalar›,doz homojenli¤inin ve do¤rulu¤unun kat› ilaç flekillerine göre daha az olmas›,partiküllerin çökme veya topaklanma problemlerinin olmas› gibi sak›ncalar›vard›r. Bir süspansiyonun saklama ve kullan›m süresince çökmemesi istenir. Ancakbu ideal durumdur, gerçekte dispers sistemlerde çökmenin tümüyle engellenebilmesiimkâns›zd›r. Bu gerçekten hareketle kat› faz›n partikül büyüklü¤ü vekonsantrasyonu, partiküller aras› etkileflimler ve ortam›n viskozlu¤u optimize edilerekideale en yak›n formülasyonlar›n gelifltirilmesine çal›fl›l›r.Süspansiyonlar genifl a¤›zl› fliflelerde, s›v› k›sm› üzerinde hava bofllu¤u b›rak›larakve kullanmadan önce “Çalkalay›n›z” etiketi yap›flt›r›larak ambalajlanmal› ve afl›-r› ›s›, ›fl›k ve dondurucu etkilerden korunacak flekilde saklanmal›d›r.Liniment: Genellikle jel veya d›fl faz› ya¤ olan emülsiyonlar fleklinde ve nadirençözelti olarak haz›rlanan ve haricen yaral› olmayan cilde ovularak uygulananpreparatlard›r. Formüllerinde sabunlar, ya¤lar, ya¤ alkolleri ile ya¤ alkollerinin sülfatlar›yard›mc› madde olarak kullan›l›r. Ayr›ca a¤r› kesici, antienflamatuvar, antiromatizmalgibi etken maddeleri içerebilirler. Linimentlere k›rm›z› etiket ve kullan›lmadanönce “Çalkalay›n›z” etiketinin yap›flt›r›lmas› gerekir.Linimentler uygun ambalajlarda, afl›r› ›s›, ›fl›k ve dondurucu etkilerden korunacakflekilde saklanmal›d›r.Örnek Liniment: Kireç linimenti-Liniment oléo calcaire-Linimentum calcicum(T.K.1954); 1 k zeytinya¤› ve 1 k kireç suyu ile haz›rlan›r.Aerosol sistemler: Küçük kat› partiküllerin veya s›v› damlac›klar›n gaz içindeda¤›t›lmas›yla oluflan kolloidal sistemleridir. Farmasötik aerosoller ise, terapötikolarak etken maddelerin itici veya çözücü gaz kar›fl›m›nda, çözelti, süspansiyonveya emülsiyon haline getirilmesi ile haz›rlanan ve itici gaz›n kap içinde oluflturdu¤ubas›nca ba¤l› olarak bu içeri¤i d›flar›ya püskürtecek flekilde ambalajlanm›flsistemler olarak tan›mlan›r. Farmasötik aerosoller, terapötik etki gösteren etkenmaddeleri, oral, topikal veya vücut boflluklar›na (burun, göz, kulak, rektum veyavajina gibi) uygulamak üzere haz›rlanan ilaç flekilleridir. Son y›llarda aerosollerininhalasyon yolu ile solunum yolu hastal›klar›n›n tedavisinde kullan›lmas› giderekönem kazanm›flt›r. ‹nhalasyon yolu ile ilaç uygulamada düflük doz kullan›lmas› vebununla birlikte yan etkilerin azalmas›, ürün tek parçadan olufltu¤u için kullan›m›-n›n kolay ve h›zl› olmas›, ürüne d›flardan bulaflma olmamas›, oksidasyona karfl› duyarl›olan maddelerin bozulmalar›n›n engellenmifl olmas›, ayr›ca ölçülü valf kullan›ld›¤›için ilaç do¤ru ve etkili flekilde uygulanabilmesi bu tedavi fleklinin en önemliüstünlüklerindendir (fiekil 8.2.).