‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

7. Ünite - Eczane Prati¤inde Temel Bilgiler187Bir reçete haz›rlan›rken reçetede olmayan bir yard›mc› madde ilavesindenmümkün oldu¤u kadar kaç›nmak gerekir. Ancak mecburi durumlarda yard›mc›madde olarak hasta ve ilaç için uygun bir dolgu maddesi, ba¤lay›c› madde ve s›-va¤ kullan›labilir. Bu durumda kullan›lan yard›mc› maddenin ad›, miktar› ile birliktereçetenin uygun bir yerine ve eczanede bulunan Reçete Kay›t Defterine kaydedilmelidir.Kafle, kapsül, supozituvar, merhem gibi preparatlar›n haz›rlanmas›nda, preparatlar›nbüyüklü¤ü ve özellikleri meslektafllar aras›nda karfl›l›kl› anlaflma ve dayan›flmayaesas olmas› bak›m›ndan ve genel bir deontoloji kural› olarak, kullan›lanyard›mc› maddelerin (dolgu maddesi, ba¤lay›c› madde ve s›va¤›n) cinsinin ve miktar›n›nda reçetenin uygun bir yerine, mutlaka kaydedilmesi gerekir. Böylece farkl›eczanede haz›rlanan ayn› ilaçlar›n miktarlar› ve görünüflü farkl› olmaz. Bu durumhasta için de önemlidir, “hangi madde formûle eksik konuldu, ilaç neden de¤ifltive niçin küçüldü” gibi tereddütler ortaya ç›kmaz.Reçete üzerinde ve Reçete Kay›t Defteri’nde uygulanan yöntemler belirtilmelidir.Ancak ilac›n verilifl flekli eczac›ya b›rak›lm›flsa ve reçetede, “Secundem artem(San’at›n›za göre yap›n›z)” fleklinde bir kay›t varsa, hastan›n en rahat alabilece¤i veilac›n en iyi etki edebilece¤i bir preparat flekli seçilip haz›rlan›r. Bu durum yine reçeteninuygun bir yerine ve Reçete Kay›t Defteri’ne kaydedilmelidir.‹laç haz›rlamada, yöntem ve formül bak›m›ndan yerli ve yabanc› farmakopelerdikkate al›n›r.Hekim, reçetesinde yazd›¤› preparat›n etken madde miktar›n› belirtmemiflse eczac›,konsantrasyonu en az olan formülü haz›rlar veya verir. Kural olarak, simple(bileflik olmayan, sade) ve compose (birkaç maddeden oluflan, bileflik) formül halindeiki flekli olan ilaçlar için ayr› bir kay›t yoksa simple olan› verilir. Reçetede yaz›l›tablet fleklinde bir preparat yerine ampul veya supozituvar flekli, göz merhemiyerine de cilt merhemi asla verilmemelidir.Pratik çal›flmalarda bir reçete haz›rlan›rken takip edilmesi gereken ve tavsiyeedilebilecek en uygun çal›flma flekli afla¤›dad›r:• Reçete öncelikle dikkatle okunmal› ve dozlar kontrol edilmelidir. Kullan›lacaktüm maddelerin miktar› dikkatle hesaplanmal›d›r. Uyuflturucu özelliktemadde ihtiva eden reçetelere de ayr›ca dikkat edilmelidir.• Bir reçeteyi haz›rlamadan önce gerek etken madde ile formüldeki di¤ermaddeler aras›nda ve gerekse ilave edilen yard›mc› maddeler aras›nda herhangibir geçimsizlik olmamas›na çok dikkat etmek gerekir.• fiüpheli bir hususu ihmal etmemek ve mutlaka reçeteyi yazan hekim veyabir meslektaflla görüflmek gerekir. Bir maddenin mevcut olmamas› veya eldeaz bulunmas› halinde reçete asla yap›lmamal›d›r. Reçete iade edilmeli vedurum uygun bir lisanla hastaya anlat›lmal›d›r. Reçete hastadan al›nd›ktansonra haz›rlanma süresi hastaya belirtilmelidir. Bir enfüzyonu s›cak haldehastan›n eline teslim etmek veya hasta d›flarda bekletilmemek gayesi ile ilac›haz›rlarken gerekli süreleri k›saltmak asla do¤ru de¤ildir. Bilhassa ikinciveya üçüncü defa tekrar edilen bir reçetede bu durum hasta taraf›ndanolumsuz karfl›lanacakt›r. Okunmas› güç reçetelerde, teflhis ve ilaç karfl›laflt›-r›lmal›d›r.• Reçetedeki etken maddelerin dozlar› üzerinde çok dikkatle durmak gerekir.Bu durum, çocuk reçeteleri ve toksik madde ihtiva eden reçeteler haz›rlan›rkende çok önemlidir. Farmakopelerden doz kontrolü yapmak gerekir. Reçetedemaksima dozu aflma durumu varsa veya bir çocuk için yüksek he-