‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

156 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleriancak bu ilaçlar genellikle terapötik penceresi genifl, güvenli ilaçlard›r. Güvenlikderecesi düflük veya tam olarak bilinmeyen ilaçlar genellikle OTC kapsam›nda yeralamazlar. Bu ürünlerin bir bölümü vücut bak›m› ve hastal›klardan korunma (profilaksi)amac›yla kullan›l›rken, di¤er bir bölümü baz› kronik hastal›klar›n hastalardasürekli olarak ortaya ç›kard›¤› komplikasyon ve semptomlar›n giderilmesineyard›mc› olarak kullan›lmaktad›r. Her ne kadar sa¤l›k için risklerinin ve zararlar›-n›n az oldu¤u kabul ediliyorsa da bu ürünler tümüyle zarars›z de¤ildir. Özelliklebaz› kesimlerce bitkisel ürünlerin tümüyle zarars›z oldu¤u yolunda bir görüfl tafl›nmaktad›r.Ne yaz›k ki, bu görüfl do¤ru de¤ildir, çünkü bitkiler aras›nda çok zehirlive sa¤l›k için çok zararl› olanlar da bulunmaktad›r. Ayr›ca, zarars›z olarak kabuledilen birçok bitkisel ürün ile ilaçlar aras›nda klinik aç›dan önemli say›labilecek etkileflimlerortaya ç›kabilmektedir. Bu bitkisel ürünlerden baz›lar› gerek halk aras›ndagerekse ça¤dafl t›p uygulamalar› do¤rultusunda yayg›n olarak kullan›lmaktad›r.Bu ürünlerin “tümüyle zarars›zl›¤›” do¤rultusundaki yayg›n ve yanl›fl inan›fl etkileflimlerindaha ciddi boyutlarda ortaya ç›kmas›na yol açabilmektedir.Tablo 6.5’de baz› bitkisel preparatlar›n baz› ilaçlar ile etkileflimlerine örneklervermektedir.Tablo 6.5Baz› bitkiselürünlerin ilaçlarlaetkileflimiBitkisel Ürün ‹laç Sonuç Mekanizma (Etkileflim Tipi)Allium sativum(Sarm›sak)KlorpropamidParasetamolKlorpropamid’inantidiyabetik etkisiartarSarm›sak, parasetamol’ünhepatotoksikyan etkisiniazalt›r(istenen etkileflim)Sarm›sa¤›n deney hayvanlar›ndagözlenmifl bir hipoglisemik etkisivard›r, bu klorpropamid’inkineeklenir (farmakodinamik etkileflim)Çok muhtemelen sarm›sak, parasetamol’ünCYP2E1 taraf›ndanmetabolize edilmesini inhibe eder(farmakokinetik etkileflme)SakinavirVarfarinSakinavir’in etkisiartar,ancak toksiketkiside¤iflmez(istenen etkileflim)Varfarin’inantikoagülanetkisiartar(istenmeyen etkileflim)Sarm›sa¤›n P-glikoprotein üzerindekizay›f etkisi nedeniyle substratolan Sakinavir absorbsiyonuVarfarin gibi sarm›sa¤›n baz› komponentlerininantikoagülan etkisi vard›r(additif farmakokinetik etkileflim)DiazepamSarm›sak Diazepam’›nsantral sinirsistemindekietkilerini artt›r›rAngelica dahurica Tolbutamid Tolbutamid’in metabolizmas›A. dahuricataraf›ndan yavafllat›ld›¤›etkisi artar (istenenetkileflim)Farkl› bitki komponentlerinin farkl›etkileri nedeniyle kompleks birmekanizma ile etkileflim ortaya ç›-kar (Hem farmakokinetik hem defarmakodinamik etkileflimler)CYP2E 1 enziminin A. dahurica taraf›ndaninhibisyonuna dayan›r (Farmakokinetiketkileflim)