‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

140 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleriEmetojenik Etki:fiiddetlimide bulant›s› verici vekusturucu etkidir.mol kombinasyonunda terapötik etki, ilaçlar›n bireysel etkilerinin sadece cebirseltoplam› kadar artmaktad›r. Yani 0,5 gram dozda aspirin ve 0,5 gram dozda parasetamolkombinasyonu ile ancak 1 gram aspirin veya 1 gram paraseramol’ün tekbafllar›na kullan›ld›¤›nda elde edilen terapötik etkiye eflde¤er bir tedavi sa¤lamaktad›r.Burada aspirin ve parasetamol’ün yan etkilerinin de bir miktar azalmas› sözkonusudur.Baz› durumlarda da ilaç etkileflimi, di¤er ilac›n yan etkilerini önlemede yararsa¤lamaktad›r. Örne¤in, baflta sisplatin ve karboplatin olmak üzere kanser tedavisindekullan›lan kemoterapötik (antineoplastik) ilaçlar›n emetojenik etkilerini önlemekiçin çeflitli ilaçlar kullan›lmaktad›r. Bunlar Tablo 6.1’de gösterilmifltir.Tablo 6.1Antineoplastik ilaçtedavisindeantiemetik olarakkullan›lan ilaçlarSerotonin reseptörantagonistleri:Vücuttuçeflitli yerlerde bulunan veendojen bir madde olanserotonin’in kendisine özgü5HT reseptörlerineba¤lanmas›n› önleyenilaçlard›r.5HT 1 ,5HT 2 ,5HT 3 ,5HT 4 ,5HT 5 ,5HT 6 ve 5HT 7 olmaküzere 7 tipivard›r.Baz›lar›n›n alttipleridebulunmaktad›r.Serotoninresptörleriyle ilgili dahafazla bilgi içinbknz:http//en.wikipedia.org/wiki/5-HT receptorhttp://www.iuphardb.org/DATABASE/ReceptorfamiliesForward?type=GPCR‹laç grubuSerotonin (5HT)antagonistleri‹laçlarOndansetronDolasetronGranisetronIndisetronTropisetronKannabinoitler Dronabinol 1KannabidiolNabilonDopaminantagonistleriBromoprid,Kleboprid,Domperidon 2Levosulpirid 3,Metoklopramid 4Kombinasyonakat›lan di¤er ilaçlarDeksametazonMetilprednizolonDeksametazonLorazepamEtki mekanizmas›Santral sinir sistemindeki serotonin5HT 3 reseptörlerininblokaj›Santral sinir sistemi CB1 alt-tipikannabinoid reseptörlerdeagonistik etkiSantral sinir sisteminde areapostrema bölgesinde ve barsaklardakidopamin D 2 reseptörblokaj›.Benzodiazepinler 5 Lorazepam Benzodiazepin reseptörlerineba¤lanmaNörokininAntagonistiAprepitant 6Deksametazon5HT-antagonistiNörokinin-1 reseptörantagonistidir1 ∆ 9 -tetrahydrocannabinol; 2 Kan-beyin engelini aflamad›¤›ndan esas olarak enterik D 2 reseptörlerini etkilemektedir;3 Santral 5HT 4 reseptörlerini de inhibe etmektedir. 4 Santral 5HT 3 ve 5HT 4 reseptörlerini de inhibeetmektedir. 5 Benzodiazepinlerin antiemetik etkinli¤i düflüktür. Bu nedenle dopamin antagonistleri ve kortikosteroidlerile kombine kullan›m› tercih edilmektedir. 6 Özellikle sisplatin ile oluflan kusmalara karfl› etkilidir.Hiperürisemi:Kandaki ürikasit düzeylerinin normalde¤erlerin üzerine ç›kmas›.SIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹M1Benzer biçimde, kanser kemoterapisinin bir baflka yan etkisi olarak ortaya ç›-kan hiperüriseminin önlenmesi için de “allopürinol” kullan›lmas› yine istenenbir etkileflim örne¤idir.Efl zamanl› kombinasyon tedavileri s›ras›nda e¤er kombinasyona giren ilaç dozoranlar› sabit kabul edilebilecek bir de¤erde ise ve bu kombinasyonun devaml›l›-¤› tedavi için gerekli ise tedavide ilaçlardan “kombine müstahzar” olarak yararlan›-labilmektedir. Hipertansiyon tedavisinde kullan›lan rezerpin+hidroklortiyazid müstahzarlar›veya anjiyotensin dönüfltürücü enzim inhibitörü+diüretik kombinasyonlar›bu durum için güzel örneklerdir.Baz› ilaçlar›n SIRA birbirleri S‹ZDE ile olan etkileflimleri vücut yarar›na olan istenen etkileflimlerdir,neden?DÜfiÜNEL‹MSORUSORUD‹KKATD‹KKAT