‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

‹laç EtkileflimleriG‹R‹fi - ‹LAÇ ETK‹LEfi‹M‹ NED‹R?‹laç etkileflimi, birden fazla ilac›n ayn› zaman diliminde bir arada kullan›ld›¤›ndailaçlar›n tek bafllar›na kullan›ld›klar›nda görülen etkilerinin de¤iflmesi demektir.Burada “ayn› zaman dilimi” sözcü¤ü oldukça göreceli bir kavramd›r ve bu dilimingeniflli¤i çok çeflitli faktörlere ba¤l›d›r. Genellikle etki süresi uzun olan, vücuttauzun süreli kalan ve/veya etkisi uzun süre devam eden ilaçlar için etkileflim zamandilimi daha genifltir. Bu noktada ilaçlar›n farmakokinetik özellikleri önem kazanmaktad›r.‹ki ilac›n bir arada tedavide kullan›m›n› örnekleyecek olursak; iki ilac›netkileflimleri için flu olas›l›klar genellikle karfl›m›za ç›kmaktad›r:• ‹ki ilac›n da etkileri de¤iflmez (etkileflim yoktur),• ‹ki ilac›n birden etkileri artar,• ‹ki ilac›n birden etkileri azal›r,• ‹laçlardan birinin etkisi de¤iflmezken, di¤erinin etkisi artar,• ‹laçlardan birinin etkisi de¤iflmezken, di¤erinin etkisi artar,• ‹laçlardan birinin etkisi azal›rken di¤erinin etkisi artar.Etkilerdeki de¤iflimler, ilaç etki fliddetinin ve/veya etki süresinin de¤iflmesi biçimindeortaya ç›kabilmektedir. ‹laçlar aras›ndaki etkileflim sonucu ilac›n “terapiiçin istenen ana etkisi” de¤iflebilece¤i gibi, ilac›n yan etkisi de de¤iflebilmektedir.Etkileflim sonucunda ilaç etkisindeki de¤iflimler genellikle kantitatif tarzda olmaktad›rve etkileflim sonucunda ilaç etkisinde kalitatif de¤iflim çok nadir rastlanabilecekbir olayd›r. Yani etkileflim sonucu bir ilac›n tek bafl›na kullan›ld›¤›nda ortayahiç olmayan bir ilaç etkisi ç›kmamaktad›r, genellikle ilaçta belirgin olan veya olmayanbir etki artmakta veya azalmaktad›r.‹LAÇLAR ARASINDAK‹ ETK‹LEfi‹M‹N TEDAV‹DEK‹ÖNEM‹‹laçlar aras›ndaki etkileflim, etkileflimin fliddetine ve türüne göre olumlu veyaolumsuz yönde önem kazanmaktad›r. Baz› ilaçlar›n birbirleri ile etkileflimleri istenenetkileflimlerdir. Bu tür ilaçlar klinik uygulamada kombine edilerek kullan›labilirve bu kombinasyon sonucunda ilaçlar›n etkileri tek bafllar›na kullan›mlar›nagöre avantajlar sa¤layabilmektedir. Bu avantajlar›n en önemlisi terapötik etkininartmas›d›r. Ayr›ca, kombine kullan›mda her bir ilaç daha düflük dozda verilece¤iiçin ilaçlar›n toksisitesi ve dolay›s›yla bireysel yan etkileri azalacakt›r. Bir örnekvermek gerekirse; her ikisi de analjezik-antipiretik ilaçlar olan aspirin ve paraseta-Farmakokinetik: Vücudunilaçlara ne yapt›¤› sorusu ileilgilenen farmakoloji dal›d›r.‹laçlar›n absorbsiyonu,da¤›l›m›, metabolizmas› veat›l›m› farmakokinetiközelliklerdir. Di¤er birde¤iflle “etki” d›fl›nda ilac›nvücut içindeki tümdavran›fllar› farmakokinetikkonusudur.Terapi: Tedavi,vücuttakihastal›klar›n giderilmesiveya etkisinin azalt›lmas›.Kombinasyon: ‹ki veya dahafazla ilac›n tedavide dahafazla yarar sa¤lamak üzerebirlikte kullan›m›.