â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi â¹Ã§indekiler - Anadolu Ãniversitesi
134 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleriKendimizi S›nayal›m Yan›t Anahtar›1. e Yan›t›n›z yanl›fl ise, “Sindirim Sisteminde OluflanAdvers Etkiler” konusunu yeniden gözdengeçiriniz.2. c Yan›t›n›z yanl›fl ise, “‹laçlar›n Oluflturdu¤uToksik Etkiler” konusunu yeniden gözdengeçiriniz.3. d Yan›t›n›z yanl›fl ise, “Kalp-Damar SistemindeGeliflen Advers Etkiler” konusunu yenidengözden geçiriniz.4. a Yan›t›n›z yanl›fl ise, “Karaci¤erde Geliflen AdversEtkiler” konusunu yeniden gözden geçiriniz.5. b Yan›t›n›z yanl›fl ise, “‹laçlara Ba¤l› OlarakGeliflen Kan Bozukluklar›” konusunu yenidengözden geçiriniz.6. a Yan›t›n›z yanl›fl ise, “‹laçlar›n Kas-‹skeletSisteminde Oluflturdu¤u Advers Etkiler”konusunu yeniden gözden geçiriniz.7. c Yan›t›n›z yanl›fl ise, “Tiroit Fonksiyonlar›n›Etkileyen ‹laçlar” konusunu yeniden gözdengeçiriniz.8. e Yan›t›n›z yanl›fl ise, “TromboembolitikBozukluklar” konusunu yeniden gözdengeçiriniz.9. c Yan›t›n›z yanl›fl ise, “‹laçlara Ba¤l› MentalBozukluklar” konusunu yeniden gözdengeçiriniz.10. c Yan›t›n›z yanl›fl ise, “KontrendikasyonDurumlar›” konusunu yeniden gözdengeçiriniz.S›ra Sizde Yan›t Anahtar›S›ra Sizde 1‹laçlar vücuda al›nd›ktan sonra organlara da¤›larak buorganlarda bulunan etki yerlerine ba¤lan›p etkilerinigösterirler. Bu flekilde normal fizyolojisi bozulmufl olanorgandaki bozuklu¤u düzeltirken, bozukluk olmayanorganlardaki etki yerlerine ba¤lanmalar› sonucu bu organlar›nfonksiyonlar›n› bozabilirler. Örne¤in H 2 reseptörantagonistleri midede bulunan histamin reseptörlerineba¤lanarak asit salg›lanmas›n› bloke etmek içinkullan›lan ilaçlard›r. Ancak bu ilaçlar beyindeki histaminreseptörlerini de antagonize ederek hastada konfüzyongeliflimine neden olabilir.Baz› insanlar genetik olarak çeflitli kimyasal yap›dakimaddelere karfl› duyarl›d›r. ‹laçlar da çeflitli kimyasalgruplar tafl›yan ve genellikle kompleks yap›l› kimyasalbilefliklerdir. E¤er alerjik yap›l› bir hastaya duyarl› oldu-¤u kimyasal grubu içeren bir ilaç verilirse hastada o ilacakarfl› immün reaksiyon geliflir ve buna ba¤l› komplikasyonlarortaya ç›kar.S›ra Sizde 2Kronik olarak NSA‹ ilaç ve kortikosteroitlerin kombinekullan›lmas› midede toksik etki geliflimine ve mide ülserineneden olabilir. Hastada görülen flikayetler midedetoksik etkilerin geliflmifl olabilece¤ini gösteren flikayetlerdir.Hasta hekime yönlendirilmeli, sukralfat veyaomeprazol ile koruyucu tedaviye bafllanmal›d›r.S›ra Sizde 3Hastalara düzenli olarak karaci¤er fonksiyon testleriniyapt›rmalar› ö¤ütlenmeli, alkol kullan›m›n› kesmeleri,fazla ya¤l› beslenmeden kaç›nmalar›, karbohidrat a¤›rl›kl›beslenmeleri önerilmeli ve karaci¤er bozuklu¤ugeliflimi durumunda ortaya ç›kabilecek belirtiler anlat›-larak bu belirtilerin geliflmesi durumunda derhal doktoruile temasa geçmesi gerekti¤i belirtilmelidir.S›ra Sizde 4Kronik olarak laksatif ve diüretik kullan›m› vücuttanafl›r› s›v› kayb›na ve buna ba¤l› olarak vücut kan hacmininazalmas›na neden olur. Böbrekler normal fonksiyonlar›n›yerine getirebilmek için çok fazla kanlanmas›gereken organlard›r. Vücuttaki kan hacmi azald›¤›ndaböbreklere gelen kan miktar› da azal›r ve böbrek yetmezli¤igeliflir.
5. Ünite - ‹laçlar›n ‹stenmeyen Etkileri135S›ra Sizde 5Kemik ili¤inde bulunan kök hücreler sürekli ço¤alarakkan hücrelerini üretir. Dolay›s› ile bu hücrelerde süreklibir mitotik aktivite vard›r. Sitotoksik ilaçlar genelliklehücre bölünmesini bozarak etkilerini gösterirler ve kanserlihücrelerin yan› s›ra vücuttaki normal hücreleri deetkileyebilirler. Kemik ili¤inde de sürekli bir bölünmefaaliyeti oldu¤undan sitotoksik ilaçlar bu hücreleri etkileyerekhastalarda kemik ili¤i depresyonu geliflimineneden olur.S›ra Sizde 6Kanda bulunan nötrofiller bakterilere ve virüslere, eozinofillerise parazitlere karfl› vücudu savunan hücrelerdir.Agranülositoz geliflimi durumunda bu hücrelerinsay›s› ve dolay›s› ile savunucu etkileri azalaca¤›ndanhastalar infeksiyonlara aç›k hale gelir.S›ra Sizde 7Akci¤erlerde h›r›lt›, solunum güçlü¤ü ve öksürük gibibelirtiler ortaya ç›kar. ‹leri durumlarda solunumkapasitesinin azalmas› sonucu vücudun oksijen ihtiyac›n›nkarfl›lanamamas› nedeniyle siyanoz, h›zl› solunum,derin solunum, taflikardi gibi hipoksi belirtileriortaya ç›kar.S›ra Sizde 8Endokrin sistem sinir sistemi ile koordineli bir flekildeçal›flarak vücudun iç dengesinin oluflmas›n› ve sürdürülmesinisa¤lar. Bu nedenle hormon dengesinin bozulmas›vücudun iç dengesinin bozulmas›na ve buna ba¤l›olarak birçok vücut sisteminin fonksiyonlar›n›n bozulmas›naneden olur. Hormon dengesi hipotalamusunkontrolü alt›ndad›r. Hipotalamus sürekli kandaki hormondüzeylerini kontrol eder. Kanda bir hormonun düzeyininazald›¤›n› alg›lad›¤›nda bu hormonla ilgili sal›-verici hormonu salg›lay›p hipofiz bezini uyar›r. Bu uyar›y›alan hipofiz bezi kandaki düzeyi azalan hormonusalg›layan endokrin organ› stimule eden hormonu salg›-layarak ilgili endokrin organ›n uyar›lmas›n› sa¤lar. Buuyaran› alan endokrin organ da düzeyi azalan hormonukana salg›lamaya bafllar. ‹laçlar bu mekanizmay› bozarakhormon dengesinin bozulmas›na neden olabilir.Ayr›ca ilaçlar hormonlar›n karaci¤erdeki metabolizasyonunuetkileyerek veya organlar›n hormonlara duyarl›l›¤›n›de¤ifltirerek de hormon aktivitesinin de¤iflmesineneden olabilirler.S›ra Sizde 9‹skelet kas›n›n kas›labilmesi için sodyum, kalsiyum vepotasyum dengesinin sa¤lanm›fl olmas› gerekir. ‹laçlarvücudun elektrolit dengesini bozarak kas fonksiyonlar›n›nbozulmas›na neden olabilir. Kemik yap›s›n›n korunmas›için de kandaki kalsiyum, fosfor, vitamin D, vitaminK ve östrojen düzeylerinin normal olmas› gerekir.Bunlar›n azalmas› kemik yap›m›n›n azalmas›na, kemiky›k›m›n›n artmas›na neden olur. Kanda bulunanbu bileflenlerin azalmas›na neden olan ilaçlar da kemikmetabolizmas›n› bozarak advers etkilerin geliflmesineneden olabilir.S›ra Sizde 10Tafliaritmiler kalbin fazla çal›flmas› sonucu oksijen tüketimininartmas›na ve bunun sonucunda kalpte iskemigeliflimine neden olabilir. ‹skemi kalbe gelen oksijeninkalbin ihtiyac›n› karfl›layamamas› durumudur. Bunaba¤l› olarak gö¤üste anjina a¤r›s› geliflir. Uzun süren iskemiise kalp krizine neden olur. Ayr›ca taflikardi durumundakalp yeterince gevfleyip kanla dolamadan tekrarkas›ld›¤›ndan vücuda yeterli kan gönderemez.Bradikardi durumunda da kalp kan› perifer dokularayeterli h›zda ve yeterli miktarda pompalayamayaca¤›için kalp yetmezli¤i semptomlar› ortaya ç›kar.S›ra Sizde 11Kronik olarak tansiyonun yüksek olmas› damarlar›n yap›s›n›nbozulmas›na neden olabilir. Ayr›ca ilaçlara ba¤l›akut kan bas›nc› yükselmeleri beyin kanamas›na ve bunaba¤l› komplikasyonlar›n geliflmesine neden olabilir.Kan bas›nc›ndaki akut düflmeler ise hastada bayg›nl›k,flok ve ölüme neden olabilir.S›ra Sizde 12Organlar›n normal fonksiyonlar›n› görebilmeleri için sinirsisteminden uyaranlar almas› gerekir. Bu nedenlenörolojik bozukluklar›n sonucunda tüm vücut sistemlerininfonksiyonlar›nda bozukluklar ortaya ç›kabilir. Ayr›casinirlerin kendi kendini yenileyebilme ve onarmayetene¤i çok s›n›rl› oldu¤undan, sinirler üzerinde meydanagelecek hasar kal›c› olabilir. Bu nedenle nörolojikbozukluklar önemli advers etkilerdir.S›ra Sizde 13Geliflen psikiyatrik bozukluklar hastan›n davran›fllar›-n›n de¤iflmesine neden olur. Bunun sonucunda kiflinintoplumla iliflkileri bozulur. Hasta kendine veya çevresinezarar verebilir.
- Page 93 and 94: ‹laçlar›n Kullan›m Alanlar
- Page 95 and 96: 4. Ünite - ‹laçlar›n Kullan
- Page 97 and 98: 4. Ünite - ‹laçlar›n Kullan
- Page 99 and 100: 4. Ünite - ‹laçlar›n Kullan
- Page 101 and 102: 4. Ünite - ‹laçlar›n Kullan
- Page 103 and 104: 4. Ünite - ‹laçlar›n Kullan
- Page 105 and 106: 4. Ünite - ‹laçlar›n Kullan
- Page 107 and 108: 4. Ünite - ‹laçlar›n Kullan
- Page 109 and 110: 4. Ünite - ‹laçlar›n Kullan
- Page 111 and 112: 4. Ünite - ‹laçlar›n Kullan
- Page 113 and 114: 4. Ünite - ‹laçlar›n Kullan
- Page 115 and 116: 4. Ünite - ‹laçlar›n Kullan
- Page 117 and 118: 4. Ünite - ‹laçlar›n Kullan
- Page 119 and 120: 4. Ünite - ‹laçlar›n Kullan
- Page 121 and 122: ‹laçlar›n ‹stenmeyen Etkiler
- Page 123 and 124: 5. Ünite - ‹laçlar›n ‹stenm
- Page 125 and 126: 5. Ünite - ‹laçlar›n ‹stenm
- Page 127 and 128: 5. Ünite - ‹laçlar›n ‹stenm
- Page 129 and 130: 5. Ünite - ‹laçlar›n ‹stenm
- Page 131 and 132: 5. Ünite - ‹laçlar›n ‹stenm
- Page 133 and 134: D‹KKATD‹KKAT5. Ünite - ‹laç
- Page 135 and 136: 5. Ünite - ‹laçlar›n ‹stenm
- Page 137 and 138: 5. Ünite - ‹laçlar›n ‹stenm
- Page 139 and 140: 5. Ünite - ‹laçlar›n ‹stenm
- Page 141 and 142: 5. Ünite - ‹laçlar›n ‹stenm
- Page 143: 5. Ünite - ‹laçlar›n ‹stenm
- Page 148 and 149: 6PRAT‹K ‹LAÇ B‹LG‹S‹,
- Page 150 and 151: 140 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 152 and 153: 142 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 154 and 155: 144 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 156 and 157: 146 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 158 and 159: 148 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 160 and 161: 150 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 162 and 163: 152 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 164 and 165: 154 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 166 and 167: 156 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 168 and 169: 158 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 170 and 171: 160 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 172 and 173: 162 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 174 and 175: 7PRAT‹K ‹LAÇ B‹LG‹S‹,
- Page 176 and 177: 166 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 178 and 179: 168 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 180 and 181: 170 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 182 and 183: 172 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 184 and 185: 174 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 186 and 187: 176 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 188 and 189: 178 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 190 and 191: 180 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
- Page 192 and 193: 182 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç
134 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleriKendimizi S›nayal›m Yan›t Anahtar›1. e Yan›t›n›z yanl›fl ise, “Sindirim Sisteminde OluflanAdvers Etkiler” konusunu yeniden gözdengeçiriniz.2. c Yan›t›n›z yanl›fl ise, “‹laçlar›n Oluflturdu¤uToksik Etkiler” konusunu yeniden gözdengeçiriniz.3. d Yan›t›n›z yanl›fl ise, “Kalp-Damar SistemindeGeliflen Advers Etkiler” konusunu yenidengözden geçiriniz.4. a Yan›t›n›z yanl›fl ise, “Karaci¤erde Geliflen AdversEtkiler” konusunu yeniden gözden geçiriniz.5. b Yan›t›n›z yanl›fl ise, “‹laçlara Ba¤l› OlarakGeliflen Kan Bozukluklar›” konusunu yenidengözden geçiriniz.6. a Yan›t›n›z yanl›fl ise, “‹laçlar›n Kas-‹skeletSisteminde Oluflturdu¤u Advers Etkiler”konusunu yeniden gözden geçiriniz.7. c Yan›t›n›z yanl›fl ise, “Tiroit Fonksiyonlar›n›Etkileyen ‹laçlar” konusunu yeniden gözdengeçiriniz.8. e Yan›t›n›z yanl›fl ise, “TromboembolitikBozukluklar” konusunu yeniden gözdengeçiriniz.9. c Yan›t›n›z yanl›fl ise, “‹laçlara Ba¤l› MentalBozukluklar” konusunu yeniden gözdengeçiriniz.10. c Yan›t›n›z yanl›fl ise, “KontrendikasyonDurumlar›” konusunu yeniden gözdengeçiriniz.S›ra Sizde Yan›t Anahtar›S›ra Sizde 1‹laçlar vücuda al›nd›ktan sonra organlara da¤›larak buorganlarda bulunan etki yerlerine ba¤lan›p etkilerinigösterirler. Bu flekilde normal fizyolojisi bozulmufl olanorgandaki bozuklu¤u düzeltirken, bozukluk olmayanorganlardaki etki yerlerine ba¤lanmalar› sonucu bu organlar›nfonksiyonlar›n› bozabilirler. Örne¤in H 2 reseptörantagonistleri midede bulunan histamin reseptörlerineba¤lanarak asit salg›lanmas›n› bloke etmek içinkullan›lan ilaçlard›r. Ancak bu ilaçlar beyindeki histaminreseptörlerini de antagonize ederek hastada konfüzyongeliflimine neden olabilir.Baz› insanlar genetik olarak çeflitli kimyasal yap›dakimaddelere karfl› duyarl›d›r. ‹laçlar da çeflitli kimyasalgruplar tafl›yan ve genellikle kompleks yap›l› kimyasalbilefliklerdir. E¤er alerjik yap›l› bir hastaya duyarl› oldu-¤u kimyasal grubu içeren bir ilaç verilirse hastada o ilacakarfl› immün reaksiyon geliflir ve buna ba¤l› komplikasyonlarortaya ç›kar.S›ra Sizde 2Kronik olarak NSA‹ ilaç ve kortikosteroitlerin kombinekullan›lmas› midede toksik etki geliflimine ve mide ülserineneden olabilir. Hastada görülen flikayetler midedetoksik etkilerin geliflmifl olabilece¤ini gösteren flikayetlerdir.Hasta hekime yönlendirilmeli, sukralfat veyaomeprazol ile koruyucu tedaviye bafllanmal›d›r.S›ra Sizde 3Hastalara düzenli olarak karaci¤er fonksiyon testleriniyapt›rmalar› ö¤ütlenmeli, alkol kullan›m›n› kesmeleri,fazla ya¤l› beslenmeden kaç›nmalar›, karbohidrat a¤›rl›kl›beslenmeleri önerilmeli ve karaci¤er bozuklu¤ugeliflimi durumunda ortaya ç›kabilecek belirtiler anlat›-larak bu belirtilerin geliflmesi durumunda derhal doktoruile temasa geçmesi gerekti¤i belirtilmelidir.S›ra Sizde 4Kronik olarak laksatif ve diüretik kullan›m› vücuttanafl›r› s›v› kayb›na ve buna ba¤l› olarak vücut kan hacmininazalmas›na neden olur. Böbrekler normal fonksiyonlar›n›yerine getirebilmek için çok fazla kanlanmas›gereken organlard›r. Vücuttaki kan hacmi azald›¤›ndaböbreklere gelen kan miktar› da azal›r ve böbrek yetmezli¤igeliflir.
Change language