‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

132 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleriÖzetA MAÇ1A MAÇ2Advers ilaç reaksiyonlar›n› tan›mlayabilmek.Tan›, profilaksi veya tedavi amac› ile kullan›landozlarda, bir ilaca karfl› zararl› ve istenmeyen cevapgeliflmesi durumuna advers reaksiyon denir.Advers reaksiyonlar ilaç tedavisi s›ras›nda s›kl›klakarfl›lafl›lan ve tedavinin baflar›s›n› etkileyenproblemlerdir. Bu reaksiyonlar temel olarak dozaba¤l› ve öngörülebilen Tip A reaksiyonlar vedoza ba¤l› olmayan ve önceden ortaya ç›kmas›öngörülemeyen Tip B reaksiyonlar olmak üzereiki grupta s›n›fland›r›l›r. Gerekli önlemler al›narakTip A reaksiyonlar›n gelifliminden kaç›nmakveya fliddetini azaltmak mümkün olabilir.Advers reaksiyon geliflimine neden olan risk faktörlerinis›n›fland›rabilmek.Hastan›n yafl›, cinsiyeti, ›rk›, hastada bulunan di-¤er hastal›klar, çoklu ilaç kullan›m›, farmakokinetikde¤iflkenler, farmakogenetik etkenler, hastan›nalerjik bünyeli olmas› ve kullan›lan ilaçlar›nformülasyonu gibi etkenler advers etki gelifliminiart›ran risk faktörleridir.A MAÇ4A MAÇ5Vücut sistemlerinde oluflan advers etkileri de¤erlendirebilmek.‹laçlar oluflturduklar› yap›sal, fonksiyonel, biyokimyasalve genetik toksik etkilerle tüm vücutsistemlerinde ve organlarda advers etkilerin geliflimineneden olabilir. ‹laç kullan›m› s›ras›nda ortayaç›kan flikayetler yorumlanarak hangi organya da sistemde bir advers reaksiyon geliflmifl olabilece¤ide¤erlendirilebilir.Hastalar›n advers etkiler ve bu etkilere en s›k nedenolan ilaçlar hakk›nda bilgilendirmek.Hastada bulunan risk faktörleri de göz önündebulundurularak, kulland›¤› ilaçlar›n oluflturabilece¤iadvers etkiler, bu etkilerin geliflmesi durumundaortaya ç›kabilecek flikayetler, bunlara karfl›al›nmas› gereken önlemler, flikayetlerin geliflmesidurumunda yap›lmas› gerekenler konusundahastalar bilgilendirilmelidir.A MAÇ3Hastada geliflen flikayetlerin kullan›lan ilaçlaraba¤l› advers etkiler olup olmad›¤›n› yorumlayabilmek.‹laç kullanan birinde geliflen flikayetler ilaca bafllad›ktanveya ilac›n dozu art›r›ld›ktan sonra ortayaç›kt›ysa, ilac›n dozu azalt›ld›¤›nda veya kesildi¤indeflikayetler ortadan kalk›yorsa, ilaç tedavisineyeni bir ilac›n eklenmesi durumunda flikayetleryeni ilaca baflland›ktan sonra geliflmiflse,hasta daha önce ilac› kulland›¤›nda alerjik reaksiyongeliflmiflse, ortaya ç›kan flikayetler ilac›n yada kimyasal olarak veya farmakolojik etki yönündenbenzer ilaçlar›n advers etkileri ile örtüflüyorsabu durumda hastada advers etki geliflimindenflüphelenilmelidir.