‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi ‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

ue.anadolu.edu.tr
from ue.anadolu.edu.tr More from this publisher
13.07.2015 Views

130 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleriManiMani depresyonun tam tersi bir durumdur. En belirgin özelli¤i kiflinin ruh yap›s›ndacanlanma meydana gelmesidir. H›zl› konuflma, de¤iflik fikirler ve kendine hakimolamama durumu gözlenir. Levodopa, kortikosteroitler ve anabolik androjenlermaniye neden olabilir. Antidepresan ilaçlarla tedaviye yeni baflland›¤›nda veyadoz art›r›m› yap›ld›¤›nda mani geliflebilir. Kortikosteroidlerle tedavi edilen hastalardapsikiyatrik bozukluk geliflti¤ini gösteren ilk belirti mani geliflimidir.Tablo 5.14Maniye neden olanbaz› ilaçlarAlprazolam Levodopa Dopaminerjik ajanlarKlorokin Baklofen TiroksinAmfetamin MAO inhibitörleri ‹zoniazidKortikosteroitler Bromokriptin Trisiklik antidepresanlarAnabolik androjenler Sempatomimetik ilaçlar KaptoprilSIRA S‹ZDE13KonfüzyonKonfüzyon, dikkat toplayamama, kafa kar›fl›kl›¤›, flaflk›nl›k, uyum güçlü¤ü, soruveya emirlere cevap verme zorlu¤u ve haf›za zay›fl›¤› ile belirgin durumdur. Psikotropilaçlar, H 2 reseptör antagonistleri, beta blokerler, kortikosteroidler ve NSA‹ilaçlar konfüzyona neden olabilir.‹laçlara ba¤l› SIRA psikiyatrik S‹ZDE bozukluklar›n gelifliminin sak›ncalar›n› tart›fl›n›z.‹laç/Madde Ba¤›ml›l›¤› ve SuistimaliDÜfiÜNEL‹M ‹laçlar›n t›bbi DÜfiÜNEL‹M endikasyon d›fl›nda kullan›m›na ilaç suistimali denir. Özellikle merkezisinir sitemi üzerinde etkili olan ilaç veya maddelerin suistimali ba¤›ml›l›¤a nedenolabilir. SORU Ba¤›ml›l›k vücudun bir maddeye fiziksel olarak ihtiyaç duymas› veyaSORUo maddeye al›flmas› durumudur. ‹laç ba¤›ml›l›¤› bafll›ca üç özellikle karakterizeedilebilir.D‹KKATD‹KKATTolerans: Bir kimyasal madde veya ilac›n beklenen etkisine göre geliflen cevab›nazalmas›d›r. ‹stenen etkinin ortaya ç›kabilmesi için doz art›r›m› yap›lmas› gerekir.Örne¤in SIRA morfin S‹ZDEgüçlü bir analjeziktir. Ancak morfine karfl› h›zla tolerans geli-SIRA S‹ZDEflir ve istenen analjezik etkinin sa¤lanabilmesi için dozunun art›r›lmas› gerekir.Fiziksel Ba¤›ml›l›k: Vücudun normal fizyolojik faaliyetlerini devam ettirebilmesiiçin ba¤›ml› AMAÇLARIMIZ oldu¤u ilaç veya kimyasal maddeye gereksinim duymas› durumu-AMAÇLARIMIZdur. Ba¤›ml› olunan ilaç veya maddenin kesilmesi durumunda yoksunluk sendromudenilen K fizyopatolojik ‹ T A P de¤iflimler ortaya ç›kar. Yoksunluk sendromu geliflen ki-K ‹ T A Pflilerde fliddetli anksiyete (huzursuzluk), irritabilite, alg› bozukluklar›, deliryum,konvulziyonlar, bulant›, kusma, taflikardi, uykusuzluk gibi semptomlar geliflir.Psiflik Ba¤›ml›l›k: Kiflinin psikolojik olarak bir ilaç veya maddeye ihtiyaç duymas›d›r.Kifli ba¤›ml› oldu¤u maddeyi almadan yapamaz. Psiflik ba¤›ml›l›k tek ba-TELEV‹ZYONTELEV‹ZYONfl›na geliflebilece¤i gibi, fiziksel ba¤›ml›l›kla birlikte de ortaya ç›kabilir.‹laç ve madde ba¤›ml›l›¤› günümüzde önemli bir toplumsal problem haline‹NTERNETdönüflmektedir. ‹NTERNET

5. Ünite - ‹laçlar›n ‹stenmeyen Etkileri131MSS Stimulanlar›Amfetaminler (Amfetamin, metamfetamin)KokainKhatHalüsinojenlerLizerjikasit dietilamit (LSD)Baz› mantarlarda bulunan psilosin ve psilosibinMeskalinMiristinBaz› bitkilerde bulunan ergin, peniklavin, harmin, harmalin, ibogain, divinorin gibi maddelerDimetiltriptaminFensiklidin ve ketaminTablo 5.15Ba¤›ml›l›k Yapan‹laç ve MaddelerEsrarAfyon (Opium) Alkaloitleri ve Sentetik TürevleriMorfin, eroin, hidromorfon oksimorfon, meperidin, petidin, fentanil, propoksifen vb.Sedatif, Hipnotik ve AnksiyolitiklerBarbitüratlar (Fenobarbital, pentobarbital, tiyopental)Benzodiazepinler (Diazepam, klordiazepoksit, oksazepam, alprazolam vb.)Tütün (Nikotin)AlkolKafein‹nhalasyon Yolu ile Al›nan MaddelerHekzan, petrol türevleri, ksilen, toluen, kloroform, halotan, karbontetraklorür, amilnitrit, izobutil nitrit, aseton, metiletilketon, etil asetat, etilenglikol, eter vb.

130 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleriManiMani depresyonun tam tersi bir durumdur. En belirgin özelli¤i kiflinin ruh yap›s›ndacanlanma meydana gelmesidir. H›zl› konuflma, de¤iflik fikirler ve kendine hakimolamama durumu gözlenir. Levodopa, kortikosteroitler ve anabolik androjenlermaniye neden olabilir. Antidepresan ilaçlarla tedaviye yeni baflland›¤›nda veyadoz art›r›m› yap›ld›¤›nda mani geliflebilir. Kortikosteroidlerle tedavi edilen hastalardapsikiyatrik bozukluk geliflti¤ini gösteren ilk belirti mani geliflimidir.Tablo 5.14Maniye neden olanbaz› ilaçlarAlprazolam Levodopa Dopaminerjik ajanlarKlorokin Baklofen TiroksinAmfetamin MAO inhibitörleri ‹zoniazidKortikosteroitler Bromokriptin Trisiklik antidepresanlarAnabolik androjenler Sempatomimetik ilaçlar KaptoprilSIRA S‹ZDE13KonfüzyonKonfüzyon, dikkat toplayamama, kafa kar›fl›kl›¤›, flaflk›nl›k, uyum güçlü¤ü, soruveya emirlere cevap verme zorlu¤u ve haf›za zay›fl›¤› ile belirgin durumdur. Psikotropilaçlar, H 2 reseptör antagonistleri, beta blokerler, kortikosteroidler ve NSA‹ilaçlar konfüzyona neden olabilir.‹laçlara ba¤l› SIRA psikiyatrik S‹ZDE bozukluklar›n gelifliminin sak›ncalar›n› tart›fl›n›z.‹laç/Madde Ba¤›ml›l›¤› ve SuistimaliDÜfiÜNEL‹M ‹laçlar›n t›bbi DÜfiÜNEL‹M endikasyon d›fl›nda kullan›m›na ilaç suistimali denir. Özellikle merkezisinir sitemi üzerinde etkili olan ilaç veya maddelerin suistimali ba¤›ml›l›¤a nedenolabilir. SORU Ba¤›ml›l›k vücudun bir maddeye fiziksel olarak ihtiyaç duymas› veyaSORUo maddeye al›flmas› durumudur. ‹laç ba¤›ml›l›¤› bafll›ca üç özellikle karakterizeedilebilir.D‹KKATD‹KKATTolerans: Bir kimyasal madde veya ilac›n beklenen etkisine göre geliflen cevab›nazalmas›d›r. ‹stenen etkinin ortaya ç›kabilmesi için doz art›r›m› yap›lmas› gerekir.Örne¤in SIRA morfin S‹ZDEgüçlü bir analjeziktir. Ancak morfine karfl› h›zla tolerans geli-SIRA S‹ZDEflir ve istenen analjezik etkinin sa¤lanabilmesi için dozunun art›r›lmas› gerekir.Fiziksel Ba¤›ml›l›k: Vücudun normal fizyolojik faaliyetlerini devam ettirebilmesiiçin ba¤›ml› AMAÇLARIMIZ oldu¤u ilaç veya kimyasal maddeye gereksinim duymas› durumu-AMAÇLARIMIZdur. Ba¤›ml› olunan ilaç veya maddenin kesilmesi durumunda yoksunluk sendromudenilen K fizyopatolojik ‹ T A P de¤iflimler ortaya ç›kar. Yoksunluk sendromu geliflen ki-K ‹ T A Pflilerde fliddetli anksiyete (huzursuzluk), irritabilite, alg› bozukluklar›, deliryum,konvulziyonlar, bulant›, kusma, taflikardi, uykusuzluk gibi semptomlar geliflir.Psiflik Ba¤›ml›l›k: Kiflinin psikolojik olarak bir ilaç veya maddeye ihtiyaç duymas›d›r.Kifli ba¤›ml› oldu¤u maddeyi almadan yapamaz. Psiflik ba¤›ml›l›k tek ba-TELEV‹ZYONTELEV‹ZYONfl›na geliflebilece¤i gibi, fiziksel ba¤›ml›l›kla birlikte de ortaya ç›kabilir.‹laç ve madde ba¤›ml›l›¤› günümüzde önemli bir toplumsal problem haline‹NTERNETdönüflmektedir. ‹NTERNET

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!