‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

128 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekillerilara ba¤l› hipertansiyon geliflimi durumunda da bafl a¤r›s› ortaya ç›kar. ‹buprofenve di¤er NSA‹ ilaçlar beyin zar›n› irrite ederek bafl a¤r›s›na neden olur. ‹mmünoglobulinler,afl›lar, siprofloksasin, azatiyoprin, penisilin, izoniazit ve kotrimoksazolde beyin zar›nda irritasyon yaparak bafl a¤r›s›na neden olabilir.Amlodipin, danazol, etretinat, ketamin, kortikosteroitler, nalidiksik asit, nitrofurantoin,nitröz oksit, oral kontraseptifler, tetrasiklinler ve yüksek doz vitamin A isekafa içi bas›nc›n› art›rarak bafl a¤r›s›na neden olabilir.Bafl a¤r›s›na karfl› kronik olarak a¤r› kesicilerin kullan›m› da bafl a¤r›s›na nedenolabilir. Düzenli olarak NSA‹ ilaçlar gibi basit analjeziklerin haftada dört defadanfazla veya opioitler ve ergotamin gibi analjeziklerin haftada 2 defadan fazla kullan›lmas›durumunda hastalarda bu ilaçlara karfl› bir tür ba¤›ml›l›k geliflir ve bafl a¤r›lar›daha fazla fliddetlenebilir. Bu tür hastalarda analjeziklerin kullan›m›n›n yavaflyavafl kesilmesi gerekir.NöbetNöbetler hastalarda aniden geliflen konvulziyonlar ve kontrol kayb› ile belirginataklard›r. Merkezi sinir sistemi üzerinde etkisi olan ilaçlar nöbet geliflimine nedenolabilir. Özellikle epilepsili hastalarda ilaçlara ba¤l› nöbet geliflme riski dahayüksektir.Tablo 5.11Konvulziyonlara yolaçan ve epilepsiyifliddetlendirenilaçlarAmfebutamon Karbapenemler Meflokin SiklosporinAntipsikotikler Ketamin NSA‹ ilaçlar SSR‹ ilaçlarAfl›lar Kinolon türevleri Oral kontraseptifler TeofilinBaklofen Klorokin Penisilinler TramodolDonepezil Lidokain Petidin Trisiklik antidepresanlarHalotan Lityum Propofol VinkristinNöropatilerBaz› ilaçlar sinirler üzerinde direkt toksik etki oluflturarak veya vücutta oluflturduklar›vitamin B ve folik asit eksikli¤i gibi biyokimyasal de¤iflimler sonucunda sinirlerdefonksiyon bozuklu¤u geliflimine neden olabilir. Bu durumda etkilenen sinirininnerve etti¤i organlar›n fonksiyonlar›nda bozukluklar meydana gelir. Örne¤inetambutol optik sinirde irreversible hasar geliflimine ve görme kayb›na neden olabilir.Amiodaron, desferrioksamin ve omeprazol de optik sinir hasar›na neden olabilir.Aminoglikozit antibiyotikler, salisilatlar, eritromisin, diüretikler ve sisplatinkohlear sinir toksisitesine ve hastalarda geçici veya kal›c› iflitme kayb›na nedenolabilir. Alkol, sitotoksik ilaçlar, izoniazid ve antiviral ilaçlar ise hastalarda periferalnöropati geliflimine ve buna ba¤l› komplikasyonlara neden olabilir.Hareket Bozukluklar›‹laçlar merkezi veya periferal sinir sistemi üzerindeki etkilerine ba¤l› olarak hastalardahareket bozukluklar›n›n geliflmesine neden olabilir. Antiemetikler, antipsikotikler,kalsiyum kanal blokerleri, lityum, metildopa, SSR‹ ilaçlar, trisiklik antidepresanlarve valproik asit gibi dopamin antagonisti ilaçlar kullan›c›larda durufl bozuklu¤uve hareket güçlü¤ü (Parkinsonizm) geliflimine neden olur. Antipsikotik ilaçlar,SSR‹ ve dopamin agonisti ilaçlar özellikle yeni kullan›lmaya baflland›klar›nda