‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

D‹KKATD‹KKAT5. Ünite - ‹laçlar›n ‹stenmeyen Etkileri123Adrenal Bez Fonksiyonlar›n› Etkileyen ‹laçlarBöbreküstü bezleri korteks ve medulla olmak üzere iki bölümden oluflur. Kortekstenaldosteron, kortizol, androjenler ve östrojenler salg›lan›rken, medulladan adrenalinve noradrenalin salg›lan›r. ‹laçlar ço¤unlukla steroidojenezi etkileyerek adrenalbezin hipo veya hiper fonksiyonuna ba¤l› bozukluklar›n geliflmesine nedenolur.Hipotalamustan afl›r› CRH salg›lanmas› hipofizden salg›lanan ACTH’›n artmas›-na ve bu da adrenal bezden kortizol sal›m›n›n artmas›na ve bunun sonucunda hastalardaCushing sendromu geliflimine neden olabilir. Hiperkortizolizm geliflen hastalardayüzde geniflleme, obezite, kas zay›fl›¤›, dermal atrofi, deride yayg›n çürükler,gö¤üs ve abdominal bölgede h›zl› bir geniflleme, hipertansiyon, psikiyatrik bozukluklarortaya ç›kar. Uzun süre kortikosteroit kullanan hastalarda Cushing Sendromugeliflir.Adrenal korteks hormonlar›n›n üretiminin ve salg›lanmas›n›n azalmas› durumundaise Addison Hastal›¤› geliflir. Bu hastalarda aldosteron eksikli¤ine ba¤l› olarakvücut s›v› hacminde ileri derecede azalma, hiponatremi ve flok sonucu ölümgeliflebilir. Kortizol eksikli¤ine ba¤l› olarak da vücuttaki birçok metabolik prosesbask›lan›r. Kronik kortikosteroit kullan›m›ndan sonra ilac›n aniden kesilmesi Addisonhastal›¤›na neden olabilir. Bu nedenle kortikosteroit kullan›m› yavafl yavafl dozazaltarak b›rak›lmal›d›r. Metirapon, aminoglutetimid, ketokonazol ve rifampisin deadrenal yetmezli¤e neden olabilir.ADE inhibitörleri, anjiyotensin II reseptör antagonistleri ve NSA‹ ilaçlar ise kullan›c›lardaaldosteron sal›m›n› bask›layarak hipoaldosteronizme neden olur. Aldosteroneksikli¤i vücut elektrolit dengesinin bozulmas›na ve kalp yetmezli¤i geliflimineyol açar.Pankreas Fonksiyonlar›n› Etkileyen ‹laçlarBirçok ilaç pankreasta bulunan β-hücreleri üzerinde toksik etki göstererek insülineksikli¤ine ve bunun sonucunda hiperglisemi ve diabetes mellitus geliflimine nedenolabilir. Atipik antipsikotikler, beta-blokerler, dekstroz, diazoksit, epinefrin(yüksek dozda), glukagon, kortikosteroidler, proteaz inhibitörleri, tiyazid diüretiklerve verapamil kullan›c›larda hiperglisemiye neden olabilir.Birçok ilaç ise kan glukoz düzeyini düflürerek bafl dönmesi, dudaklarda ve dildeac› tat, açl›k hissi, taflikardi, terleme ve anksiyete gibi belirtiler gösteren hipoglisemiyeneden olabilir.ADE ‹nhibitörleri Kinin Oksitetrasiklin FenobarbitalHaloperidol Prazosin Beta blokerler LityumTablo 5.7Hipoglisemiye nedenolan ilaçlarPentamidin Anabolik steroitler Klorokin Sulfonilüre bileflikleriAlkol Klofibrat Salisilatlar (yüksek dozda) Flufenazin‹nsülin Propoksifen Disopiramid MAO ‹nhibitörleriPerfenazin Asetaminofen Klorpromazin GatifloksasinAmitriptilin ‹mipramin Sulfonamidler NorfloksasinVücutta hormon dengesinin nas›l sa¤land›¤›n› ve ilaçlar›n bu dengeyi SIRA nas›l S‹ZDE bozabilece¤iniirdeleyiniz.DÜfiÜNEL‹M8SIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MSORUSORU