‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

120 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleriNazal KonjestiyonBirçok ilaç hastalarda burun ak›nt›s› geliflimine neden olur. Aspirin ve NSA‹ ilaçlarduyarl› kiflilerde burun ak›nt›s›na yol açar. Efedrin, ksilometazolin, nafazolin ve oksimetazolingibi vazokonstrüktör maddeler içeren ve nezle tedavisinde kullan›lanburun damlalar›n›n uzun süre kullan›lmas› da hastalarda burun ak›nt›s›n›n fliddetlenmesineneden olur. Bu nedenle dekonjestan burun damlalar›n›n bir haftadanuzun süre kullan›lmamas› gerekir. Bebeklerde de burun ak›nt›s›na karfl› bu damlalarkullan›lmamal›, serum fizyolojik veya deniz suyu kullan›m› tercih edilmelidir.Tablo 5.5Burun ak›nt›s›naneden olan baz›ilaçlarBaz› antihipertansifler (Metil dopa, prazosin, hidralazin, β-blokerler)Fosfodiesteraz tip 5 inhibitörleri (Sildenafil, tadalafil, verdenafil)Analjezikler (Aspirin, NSA‹ ilaçlar)Antidepresan/Antipsikotikler (Amitriptilin, tiyoridazin, risperidon, klorpromazin)Hormon preparatlar› (Oral kontraseptifler, ekzojen östrojenler)GabapentinHavayolu T›kanmas› (Bronkokonstrüksiyon)‹laçlar›n en s›k neden oldu¤u solunum problemi bronkokonstrüksiyon geliflimidir.Bronkokonstrüksiyon geliflen hastalarda öksürük, h›r›lt›l› solunum ve ilerleyenaflamalarda astma semptomlar› gözlenir. Bronkokonstrüksiyon ilaçlar›n farmakolojiketkilerine ba¤l› olarak geliflebilece¤i gibi, anaflaksi gibi ‹mmün bir reaksiyonunbelirtisi olarak da ortaya ç›kabilir. Bronfliyal düz kaslar›n kas›lmas›na neden olanilaçlar bronkokonstrüksiyon yapar.Penisilinler, sefalosporinler, radyokontrast maddeler ve genel anestezik ilaçlarakarfl› alerjik reaksiyon geliflimi durumunda (anaflaksi) bronkokonstrüksiyon oluflur.Aspirin ve di¤er geleneksel NSA‹ ilaçlar astmal› sensitiv hastalarda bronkokonstrüksiyonyapabilir. ADE inhibitörleri kullan›c›lar›n %5-20’sinde kuru öksürük geliflimineneden olur. Kardiyoselektif olmayan β-blokerler ise astmal› hastalarda kullan›lanbeta agonist ilaçlar›n etkinli¤ini azaltarak bronkokonstrüksiyona neden olur.Pnömoni: Akci¤er iltihab›.Pulmoner fibroz: Akci¤erdeba¤ dokusu art›fl›.Pulmoner ödem: Alveollerdes›v› birikimi.Tablo 5.6Pnömoni (P),pulmoner fibroz (PF)ve pulmoner ödem(PÖ) geliflimineneden olan ilaçlarAkci¤er Parankimas› ve Alveollerde Oluflan Etkiler‹laçlara ba¤l› olarak akci¤erlerde pnömoni, pulmoner fibroz ve pulmoner ödemgeliflebilir. Tüm bu bozukluklar hastan›n solunum kapasitesinin azalmas›na ve bunaba¤l› ciddi komplikasyonlar›n geliflimine yol açabilir.Amfoterisin (PÖ) ‹ndometasin (PÖ) Opioidler (PÖ)Amiodaron (P, PF) ‹yonize radyasyon (P) Penisilamin (P)Alt›n tuzlar› (P, PF) Kodein (Doz afl›m›nda PÖ) Protamin (PÖ)Antiaritmikler (Doz afl›m›nda PÖ) Kolflisin (Doz afl›m›nda PÖ) Ritodrin (PÖ)Aspirin (Doz afl›m›nda PÖ) Metiserjid (PF) Salbutamol (i.v.) (PÖ)Dihidrokodein (Doz afl›m›nda PÖ) Metotreksat (P) Sitotoksik ilaçlar (P, PF, PÖ)Epoprostenol (PÖ) Mikofenolat mofetil (PF) Sülfosalazin (P)Haloperidol (PÖ) Nitrofurantoin (P, PF) Terbutalin (i.v.) (PÖ)Hidroklortiazid (PÖ) Oksijen (P) Trisiklik antidepresanlar(Doz afl›m›nda PÖ)