‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

5. Ünite - ‹laçlar›n ‹stenmeyen Etkileri117lar karaci¤er damarlar›ndaki etkileri sonucunda karaci¤erin kanlanmas›n›n bozulmas›naba¤l› advers etkilerin geliflimine de yol açabilir. Oral kontraseptifler, danazolve anabolik steroidler gibi steroit yap›l› ilaçlar›n uzun süreli kullan›m› ise karaci¤erdekanser geliflimine neden olabilir.Karaci¤er bozuklu¤u geliflen hastalarda genellikle yorgunluk, ifltahs›zl›k, sar›l›k,kafl›nt›, koyu renkli idrar gibi belirtiler ortaya ç›kar. Özellikle karaci¤er üzerindes›kl›kla toksik etkilerin geliflimine neden olan ilaçlar›n kullan›m› s›ras›nda hastalar›nkaraci¤er fonksiyon testlerinin düzenli olarak yap›lmas› ve bir anomali geliflimidurumunda kulland›klar› ilac›n kesilmesi gerekir.Amiodaron Metil dopa Rifampisin Sodyum valproatDantrolen Metotreksat Rosiglitazon Statinler‹zotretinoin Nevirapin Siproteran SulfasalazinLeflunamidTablo 5.4S›kl›kla karaci¤ertoksisitesine nedenolan ve kullan›mlar›süresince düzenliolarak karaci¤erfonksiyon testleriyap›lmas› gerekenilaçlarKaraci¤ere toksik etkili ilaçlar› kullanan hastalara toksisite geliflimini SIRA önlemek S‹ZDE için nas›lönerilerde bulunulmal›d›r? Tart›fl›n›z.3SIRA S‹ZDEBÖBREKLERDE GEL‹fiEN ADVERS ETK‹LERBöbrekler kanlanmas› yüksek olan organlar oldu¤undan ilaçlar›n advers etkilerindenoldukça s›k etkilenir. Yap›lan araflt›rmalar akut böbrek SORU yetmezli¤i olgular›n›nyaklafl›k %30’unun ilaçlara ba¤l› olarak geliflti¤ini göstermifltir. Birçok ilacaba¤l› olarak renal fonksiyon kayb› geliflebilir. Ancak ilaçlara ba¤l› olarak geliflenD‹KKATrenal fonksiyon kayb› genellikle geri dönüflümlüdür ve ilac›n kesilmesi ile normaledöner.SIRA S‹ZDEBöbrek Yetmezli¤iDÜfiÜNEL‹MDÜfiÜNEL‹MSORUD‹KKATSIRA S‹ZDE‹laçlar böbreklerin kanlanmas›n› azaltarak, böbrek iç yap›s›nda glomerüler filtrasyonuazaltarak, akut intersitisyel nefrit, akut tubuler nekroz ve glomerulonefrit gelifli-AMAÇLARIMIZAMAÇLARIMIZmine neden olarak böbreklerde fonksiyon kayb›na ve böbrek yetmezli¤ine yol açar.Ayr›ca böbrek tafl› oluflumu ve ilaçlar›n tubullerde çökmesi gibi K tubullerin ‹ T A P t›kanmas›naneden olan faktörler de böbrek yetmezli¤ine yol açabilir. Hastalarda atefl, deri-K ‹ T A Pde k›zar›kl›k, eklem a¤r›lar›, fliddetli hematüri (kanl› idrar) gibi belirtiler ortaya ç›kar.Kronik olarak laksatif ve diüretiklerin kullan›m› böbrek kanlanmas›n›n TELEV‹ZYON azalmas›sonucu böbrek yetmezli¤i geliflimine yol açar. NSA‹ ilaçlar böbrekte glomerulerTELEV‹ZYONfiltrasyonu azaltarak böbrek yetmezli¤i geliflimine neden olur. Aminoglikozit antibiyotikler(gentamisin, tobramisin, amikasin, netilmisin gibi), amfoterisin ve kontrastmaddeler tubuler nekroz geliflimine neden olarak böbrek ‹NTERNET yetmezli¤ine yol‹NTERNETaçar. Asiklovir ve metotreksat yüksek dozda kullan›ld›¤›nda böbreklerde çökerektubullerin t›kanmas›na neden olur. Sülfonamitler ve indinavir böbrek tafl› oluflumunaneden olarak üriner kanal›n t›kanmas›na yol açabilir. Statin ve fibratlar kullan›-c›larda rabdomiyoliz geliflimine neden olarak kanda miyoglobin miktar›n›n artmas›nave bu miyoglobinlerin böbrekleri t›kamas› sonucu böbrek yetmezli¤i geliflimineneden olabilir. Ergot alkaloitleri ve beta blokerler peritonun arka bölgesindefibroz geliflimine neden olabilir. Bu fibrotik dokunun d›flardan üriner kanala bask›yapmas› sonucu böbrek yetmezli¤i geliflebilir.