‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

116 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleriKalsiyum kanal blokerleri, kortikosteroitler ve SSR‹ ilaçlar da ülser gelifltirmepotansiyeli yüksek olan ilaçlard›r.SIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MS ORUD‹KKATSIRA S‹ZDE2Kronik olarak SIRA NSA‹ S‹ZDE ilaç ve kortikosteroit kullanmakta olan romatoit artritli bir hastadamide yanmas›, mide a¤r›s›, haz›ms›zl›k gibi flikayetler olmas› durumunda bu flikayetlerinnedenlerini ve al›nmas› gereken önlemleri tart›fl›n›z.DÜfiÜNEL‹MDiyareBirçok ilaç, kullan›ma SORU ba¤l› olarak diyare (ishal) geliflimine neden olabilir. ‹laçlaraba¤l› geliflen diyare olgular›n›n yaklafl›k %25’i antimikrobiyal ilaçlara ba¤l› olarakgeliflir. Genifl spektrumlu antibiyotikler normal kal›n ba¤›rsak floras›n› bozarakD‹KKAThastada diyare geliflimine neden olur.‹ntestinal absorpsiyon mekanizmalar›n› ve ba¤›rsak hareketlerini bozan, ba¤›rsaktaülser SIRA veya S‹ZDE inflamasyon geliflimine neden olan ilaçlar da diyareye yol açar.Tablo 5.2Akarboz Kolflisin NSA‹ ilaçlar (Özellikle mefenamik asit)AMAÇLARIMIZ Diyareye neden olanbaz› ilaçlar AMAÇLARIMIZAlt›n bileflikleri Laksatifler OlsalazinAntibiyotikler Lafkinamid OrlistatK ‹ T A PK ‹ T A PBiguanidinler Magnezyum içeren bileflikler Safra tuzlar›Demir preparatlar› Misoprostol SitotoksiklerTELEV‹ZYONDipiradol TELEV‹ZYON‹NTERNETTablo 5.3S›kl›klakonstipasyona nedenolan baz› ilaçlarKonstipasyonBa¤›rsak hareketlerini ‹NTERNET azaltan veya ba¤›rsak t›kanmas›na neden olan ilaçlar, kullan›c›lardakonstipasyon (kab›zl›k) geliflimine yol açar.Antihistaminikler Fenotiyazinler Nane ya¤› Trisiklik antidepresanlarAntikolinerjikler Klozapin Opioitler VerapamilAnyon de¤ifltirici reçineler MAO ‹nhibitörleri Sukralfat VinkristinDemir preparatlar› MebevarinKARAC‹⁄ERDE GEL‹fiEN ADVERS ETK‹LERTüm advers ilaç reaksiyonlar›n›n %3-10’unu karaci¤er ile ilgili bozukluklar oluflturur.Ayr›ca tüm karaci¤er yetmezli¤i olgular›n›n yaklafl›k %20-30’unun ilaçlara ba¤l›olarak geliflti¤i düflünülmektedir. Karaci¤er vücuda al›nan yabanc› maddelerinmetabolize edildi¤i organ oldu¤undan, özellikle toksisite oluflturma potansiyeliolan bu maddeler ya direkt olarak ya da metabolize olup toksik metabolitlerinedönüfltükten sonra karaci¤erde advers etkilerin geliflimine neden olurlar. Parasetamol,aspirin ve demir tuzlar› karaci¤erde doza ba¤l› olarak toksisite geliflimine yolaçar. Bunlardan parasetamol karaci¤erde metabolize olup toksik metabolitine dönüflerektoksik etkisini gösterir. Bu ilaçlar›n yüksek dozda al›nmas›yla genellikletoksik hepatit ve karaci¤er hücrelerinde nekroz geliflir.Birçok ilac›n kullan›m› s›ras›nda karaci¤erde doza ba¤l› olmaks›z›n nekroz, hepatit,steatozis (karaci¤er ya¤lanmas›), kolestaz (safra ak›m›n›n bozulmas›na ba¤l›karaci¤erde safra birikimi), fibroz ve siroz gibi advers etkiler geliflebilir. Ayr›ca ilaç-