‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

112 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleriLatent periyot: Etkenemaruz kald›ktan sonrahastal›¤›n klinikbelirtilerinin ortayaç›kmas›na kadar geçen süre.‹nsidans: Görülme s›kl›¤›Morbidite: Hastal›koluflturma oran›Tablo 5.1Tip A ve Tip B adversreaksiyonlar›nkarfl›laflt›r›lmas›siyonlar genellikle belirlenebilir. Ayr›ca, ilaçlara ba¤l› olarak geliflen kanser ve üremebozukluklar› gibi tip A reaksiyonlar ise, uzun bir latent periyottan sonra ortayaç›kar. Uzun süre oral kontraseptif kullan›m›na ba¤l› karaci¤er kanseri veya gebeliksürecinde dietilstilbesterol kullanan kad›nlar›n k›z çocuklar›nda geliflen vajinalkanserler buna örnek olarak verilebilir.Tip B ReaksiyonlarBu reaksiyonlar sorumlu ilac›n farmakolojik etkisinden ba¤›ms›z olarak geliflir. TipB reaksiyonlar genellikle immünolojik ve farmakogenetik mekanizmalarla ortayaç›kar. Doza ba¤l› reaksiyonlar de¤illerdir ve tip A reaksiyonlara oranla daha nadirgörülmekle birlikte, daha fliddetli hastal›klar›n geliflmesine ve ölüme neden olabilenreaksiyonlard›r. Penisilin kullan›m›na ba¤l› geliflen anaflaksi bu grup reaksiyonlaraörnek olarak verilebilir. Hastalarda anaflaksi geliflimi durumunda solunumgüçlü¤ü, solgunluk, huzursuzluk, fliddetli kafl›nt›, kusma, kramplar, taflikardi vekonvulziyonlar› takiben koma ve ölüm meydana gelir.Tip A ReaksiyonlarTip B ReaksiyonlarÖngörülebilirlik Evet Hay›r Doza ba¤l›l›k Evet Hay›r ‹nsidans Yüksek Düflük Morbidite Yüksek Düflük Mortalite Düflük Yüksek Tedavi Doz ayarlamas› yeterli olabilir ‹laç kesilirSIRA S‹ZDE1Tüm ilaç gruplar›n›n SIRA S‹ZDEadvers etki oluflturabilme potansiyelinin olmas›n›n nedenlerinitart›fl›n›z.DÜfiÜNEL‹MSORUD‹KKATSIRA S‹ZDEADVERSDÜfiÜNEL‹MREAKS‹YONLARIN GEL‹fi‹M‹NE NEDENOLAN R‹SK FAKTÖRLER‹AMAÇLARIMIZ AMAÇLARIMIZK ‹ T A PTELEV‹ZYON‹NTERNETKullan›lan ilaca SORU ba¤l› faktörler veya hastaya ba¤l› faktörler advers reaksiyon gelifliminezemin haz›rlayabilirÇoklu ‹laç Kullan›m›: Hastalar›n ayn› anda kulland›klar› ilaçlar›n say›s› ve çeflidiartt›kça bu ilaçlar aras›nda etkileflim oluflumu ve advers etki geliflim insidans›D‹KKATartar.Hastan›n SIRA Yafl›: S‹ZDEÇok genç ve çok yafll› hastalarda advers reaksiyon geliflimi dahafazla görülür. Yafll›larda meydana gelen fizyolojik de¤iflimler, yafll› kiflilerde genelliklekronik hastal›klar›n bulunmas› ve bu hastalar›n birden fazla ilac› kullanmakzorunda olmas› advers etki geliflim riskini art›r›r. Tüm çocuklar ve özellikleyenido¤anlar da ilaçlara vedikleri cevap aç›s›ndan eriflkinlerden farkl›l›k gösterir.Kloramfenikol, K ‹ Tmorfin A P ve antiaritmik ilaçlar yenido¤anlar için zararl›d›r. Aspirin iseviral enfeksiyonu olan çocuklarda Reye sendromuna neden olabilir.Cinsiyet: Genel olarak kad›nlar erkeklere oranla advers etki geliflimine dahayatk›nd›rlar. TELEV‹ZYONHastada Bulunan Di¤er Hastal›klar: Renal, hepatik ve kardiyak hastal›¤›olanlarda ilaç biyoyararlan›m› de¤iflti¤i için bu hastalarda advers etki geliflme riskidaha fazlad›r. AIDS’li hastalar da, immün sistemleri bask›land›¤›ndan, advers etkigeliflimi konusunda ‹NTERNET risk grubundad›r.