‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

96 Pratik ‹laç Bilgisi, ‹laç fiekilleriANALJEZ‹K, ANT‹P‹RET‹K VE ANT‹ENFLAMATUVAR‹LAÇLARA¤r›, vücudumuzda herhangi bir sorun oldu¤unda bize haber veren uyar›c› birmekanizmad›r. A¤r›y› kesmek üzere kullan›lan ilaçlara analjezik ilaçlar ad› verilir.Analjezik ilaç kullan›lmadan önce, a¤r›ya neden olan durumun ayd›nlat›lmas› gerekir.A¤r›ya neden olan etken belirlenmeden kullan›lan analjezik ilaçlar kliniktablonun kötüleflmesine neden olabilirler.Farkl› özellikteki a¤r›lar›n tedavisinde, farkl› grup analjezik ilaçlar› kullanmakgerekir. Klinikte s›kl›kla kullan›lan analjezik ilaç gruplar› afla¤›da verilmifltir.Narkotik Analjezikler (Opioit Analjezikler)Güçlü analjezik ilaçlard›r ancak ba¤›ml›l›k yapma potansiyeline sahiptirler. Bu ilaçlar,düz kasl› organlardan kaynaklanan kolik a¤r›lar, enfarktüs a¤r›lar›, kanser a¤r›lar›,kemik k›r›klar›na ba¤l› a¤r›lar, yaralanma ve yan›klara ba¤l› a¤r›lar, cerrahigiriflim sonras› a¤r› gibi orta ve fliddetli a¤r›larda endikedir. Genel anestezinin indüksiyonuve idamesi (sürdürmek) amaçlar› için de kullan›l›rlar. Bu grupta hidromorfon,morfin, fentanil, sufentanil, alfentanil, remifentanil, petidin (meperidin),tramodol, pentazosin, nalbufin ve butorfanol gibi ilaçlar bulunur.Opioit Olmayan AnaljeziklerNon-streroidal antienflamatuvar ilaçlar (NSA‹): Analjezik etkinliklerinin yan› s›raantienflamatuvar ve antipiretik etkinliklere de sahip olan ilaçlard›r. Bu ilaçlar özelliklebafl a¤r›s›, difl a¤r›s›, miyalji, artralji, dismenore gibi enflamasyon ile iliflkili a¤r›lar›ntedavilerinde kullan›l›rlar. Bu grupta asetilsalisilik asit, kolin salisilat, sodyumsalisilat, diflunisal, karbaspirin, dipiron, izopropilfenazon, diklofenak, aseklofenak,asemetazin, etodolak, indometazin, ketorolak, tolmetin, piroksikam, tenoksikam,lornoksikam, meloksikam, ibuprofen, naproksen, ketoprofen, flurbiprofen,fenbufen, oksaprozin, deksibuprofen, tiaprofenik asit, azapropazon, mefenamikasit, etofenamat, prokuazon, nabumeton, nimesulid, lumirakoksib, rofekoksib veselekoksib gibi ilaçlar bulunur.Ayr›ca asetaminofen (parasetamol) antienflamatuvar etkisi olmayan ancak analjezikve antipiretik özellikleri nedeni ile s›kl›kla kullan›lan bir ilaçt›r.Özel bir bafl a¤r›s› tipi olan migren a¤r›s›n›n tedavisi için ergotamin, metiserjidgibi ergot alkaloitleri; eletriptan, frovatriptan, naratriptan, rizatriptan, sumatriptan,zolmitriptan gibi serotonin 5HT 1 reseptör agonistleri ve NSA‹ endikedir. Migren a¤r›s›n›nprofilaksisi için ise pizotifen, propranolol, metoprolol, amitriptilin, nortriptilin,topiramat ve valproik asit gibi ilaçlar kullan›l›r.Nöropatik a¤r›lar›n tedavisi için duloksetin, amitriptilin gibi antidepresanlar;gabapentin, pregabalin, karbamazepin, fenitoin gibi antiepileptikler ve tramadolgibi ilaçlar kullan›labilir.‹SKELET VE KAS HASTALIKLARININ TEDAV‹S‹NDEKULLANILAN ‹LAÇLARAntiromatizmal ‹laçlarRomatizma, eklemler baflta olmak üzere kas, tendon gibi iskelet-kas sistemine aitçeflitli dokularda a¤r› ile ortaya ç›kan çok say›da hastal›¤› kapsayan bir terimdir.Romatizmal hastal›klar, romatoid artrit ve gut hastal›klar›nda oldu¤u gibi inflamatuvarya da dejeneratif eklem hastal›¤›nda oldu¤u gibi mekanik olabilir. Çeflitli ro-