‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

4. Ünite - ‹laçlar›n Kullan›m Alanlar›95Büyüme HormonuBüyüme hormonu (GH, somatotropin), vücudun tüm dokular›nda hücrelerin büyümesini,ço¤almas›n› ve protein sentezini art›ran hormondur. Ön hipofizden somatotropinsalg›lanmas›, hipotalamustan salg›lanan iki ayr› hormon taraf›ndankontrol edilir. Büyüme hormonu salg›lat›c› hormon (GHRH, somatorelin), büyümehormonunun salg›lanmas›n› uyar›rken; somatostatin bu hormonunun salg›lanmas›-n› inhibe eder.Somatorelin analo¤u olan sermorelin, büyüme hormonu eksikli¤inin tan›s› vetedavisi için kullan›l›r. Somatropin ise büyüme hormonu eksikli¤inin ve büyümegerili¤inin tedavisinde endikedir. Somatotropin reseptör antagonisti olan pegvisomantise akromegali tedavisinde endikedir.Somatostatin ve somatostatin analogu oktreotid insülinoma, glukagonoma, somatotropinoma,VIPoma, gastrinoma, karsinoid tümör gibi endokrin tümörlerdenhormon salg›lanmas›n›n önlenmesi için kullan›l›r. Bu ilaçlar akromegalinin tedavisive mide-ba¤›rsak kanal› kanamalar›n›n durdurulmas› için de endikedir.ProlaktinGebe kad›nda prolaktin meme bezlerinin süt vermeye haz›rlanmalar›n› ve do¤umdansonra süt salg›lanmas›n› sa¤layan hormondur. Hipofiz adenomu gibi nedenlerleafl›r› miktarda prolaktin salg›lanmas›na ba¤l› olarak kanda prolaktin hormonununyükselmesine hiperprolaktinemi ad› verilir. Hiperprolaktinemi oligomenore,amenore, galaktore ve hirsutizme neden olur. Hiperprolaktinemi tedavisi içinbromokriptin, kabergolin ve lizurid gibi ilaçlar kullan›l›r.Arka Hipofiz Hormonlar›Vazopresin (antidiüretik hormon) ve oksitosin, hipotalamusta sentezlenen ve arkahipofizden salg›lanan hormonlard›r. Vazopresin suyun böbreklerden geri emiliminiart›rarak, idrar ç›k›fl›n› azaltan hormondur. Serumun osmolaritesini fizyolojik s›-n›rlar içinde tutmakla görevlidir. Vazopresin ve vazopresin analo¤u desmopresin,vazopresin eksikli¤ine ba¤l› santral diabetes insipidusu olan hastalarda görülendehidratasyonun tedavisinde ve hipofiz cerrahisi, travma gibi nedenler ile ortayaç›kan poliüri ve polidipsi gibi durumlarda endikedir. Bu ilaçlar vazokonstriktör etkilerinedeni ile çeflitli kanamalar için de kullan›l›rlar. Vücutta vazopresine dönüflenbir ilaç olan terlipresin de kanamal› özofagus varisleri için endikedir.Oksitosin, gebe uterusta kas›lmaya yol açan ve memelerden sütün boflalt›lmas›n›sa¤layan hormondur. Oksitosinin do¤um ile ilgili endikasyonlar›ndan oksitosikilaçlar ad› alt›nda söz edilmifltir. Oksitosin içeren preparatlar do¤umdan sonra sütboflalmas›n›n art›r›lmas›nda da endikedir.Obezite Tedavisinde Kullan›lan ‹laçlarVücutta afl›r› ya¤ depolanmas› ile belirgin t›bbi soruna obezite denir. Obezite, çeflitlikalp ve damar hastal›klar›, baz› endokrin bozukluklar, varis, selülit, çeflitlikanser türleri ve karaci¤er ya¤lanmas› gibi pek çok hastal›k için önemli bir riskfaktörüdür. Orlistat ve sibutramin günümüzde obezite tedavisinde kullan›lanilaçlard›r.