av-bombardıman uçaklarının bazı tasarım ... - Hava Harp Okulu

Av-Bombardıman Uçaklarının Bazı Tasarım Parametrelerinin KorelasyonuŞekil 6.a verilerine ulaşılabilen uçaklarınkorelasyonunu göstermektedir. Burada Su-47 ve F-22uçakları diğerlerinden ayrışmakta ve genel eğiliminuzağında kalmaktadır. Şekil 6.b’den görülebileceğigibi bu veriler hariç tutulduğunda belirlemekatsayısının değeri 0.42’den 0.627’ye yükselmektedir.Bu bölümde yeterli veri olmadığı için sesaltı vesesüstü uçaklar ayrı ayrı incelenmemiştir.Şekil 5.b: Kanat alanı en yüksek hız ilişkisi(düzeltilmiş, tüm uçaklar).Şekil 5.c: Kanat alanı en yüksek hız ilişkisi (sesaltıuçaklar).4. SONUÇ VE DEĞERLENDİRMEBu çalışmada, av-bombardıman sınıfı uçakların bazıtemel tasarım parametreleri arasındaki korelasyonaraştırılmıştır. Açık kaynaklardan elde edilen verilerlegerçekleştirilen çalışmada ayrıca, bir kısmı Türk HavaKuvvetleri’nde de kullanılan F serisi (F-4, F-5, F-14,F-15, F-16, F-18, F-22 ve F-35) uçakların durumugenel eğilime göre yorumlanmaya çalışılmıştır.Elde edilen doğrusal regresyonlarda; boş ve doluağırlıklar, ağırlıklar ve hacim, uzunluk ve açıklık,kanat alanı ve en yüksek hız ile tırmanma oranı veitki/ağırlık çiftlerinde anlamlı korelasyonlar görülmüş;F serisi uçakların benzerlerine göre aynı ağırlık içindaha küçük hacimli olduğu, bunun dışında genelolarak ana eğilim civarında oldukları belirlenmiştir.Bu çalışmada elde edilen ve açık kaynaklardakolaylıkla bulunamayan korelasyon ilişkilerine aitsonuçların, kavramsal tasarım aşamasındamühendisler için yol gösterici olabileceğideğerlendirilmektedir. Uçaklara ait daha ayrıntılıverilere ulaşılabilmesi halinde çalışmanın bu verileride kapsayacak şekilde genişletilmesi mümkünolacaktır.Şekil 5.ç: Kanat alanı en yüksek hız ilişkisi (sesüstüuçaklar).3.5 İtki Ağırlık Oranı ve Tırmanma OranıTırmanma oranı savaş uçakları için önemli birparametredir ve manevra kabiliyetinin önemli birgöstergesidir. Uçağın kısa sürede daha yükseğetırmanabilmesi özellikle it dalaşı gibi havamücadelelerinde önemli bir avantaj sağlayacaktır.Uçağın tırmanması ağırlığı ve toplam itkisi ileilişkilidir. Bu bakımdan burada tırmanma oranı iletoplam itki ağırlık oranı arasındaki ilişkiye bakılmıştır.Ancak tırmanma oranı genellikle gizli tutulan bir bilgiolduğu için az sayıda uçağa ait veriye ulaşılabilmiştir.Şekil 6.a: Tırmanma oranı itki/ağırlık ilişkisi (tümuçaklar).HACIOĞLU, ÜNAL14