Gramineae

Türkiye’de allerjenik Gramineae (çay›r, çimen vb.) polenlerinin havadaki da¤›l›mlar›Allergenic airborne Gramineae (Grass) pollen concentrations in TurkeyTablo 2’deki veriler dikkate alındığında, Bursailinde 2003-2004 yıllarını kapsayan iki yıllıkaeropalinolojik çalışmada Gramineae polenlerininduyarlı bireylerde risk oluşturduğu dönem2003 yılı için 63 gün, 2004 yılı için ise 98 günolarak tespit edilmiştir [75] . Bursa ilinde Gramineaepolenlerinin duyarlı bireylerde risk oluşturangünlerin de nisan ve temmuz ayları arasındaolduğu görülmektedir [75] . Yalova’da yapılanbir başka çalışmada ise Gramineae polenlerininrisk oluşturduğu dönemlerin nisan ve ağustosayları arası olduğu tespit edilmiştir [59] . Adanabölgesinde allerjik rinit ve/veya astımlı hastalardayapılan bir çalışmada Gramineae polenlerinekarşı duyarlılığı olan hastaların yakınmalarınınyoğunluğu (semptom skorları ortalamalarınagöre) nisan ve temmuz ayları arasında diğeraylara göre daha fazla bulunmuştur [9] . Ankarabölgesinde de MAR’lı hastalarda yapılanbir çalışmada 2000 yılında Gramineae polenlerininyoğun olarak görüldüğü nisan ve temmuzayları döneminde orta şiddette nazal semptomşikayeti ile polikliniğe uğrayan hasta sayısınınarttığı, aynı şekilde bu dönemde (özellikle deMayıs ayında) semptom skorlarının da diğeraylara göre daha fazla bulunduğu tespit edilmiştir[76] .Türkiye’de atmosferik polen çalışmalarınınyapıldığı ve Gramineae polenlerinin tespit edildiğiçalışmalar değerlendirildiğinde; çalışmalarınınyapıldığı tüm bölgelerde Gramineae polenlerinerastlanıldığı ve toplam polen miktarınagöre Gramineae polenlerinin %1.38 ile%35.00 arasında değiştiği görülmektedir [9-62](Şekil 2). Özellikle bazı bölgelerde Gramineaepolenleri çok yüksek oranda görülmekte vetoplam polen miktarına bakıldığında en fazlapolen üreten üç takson arasında yer almaktadır[77] . Bu bölgeler, Adana, Afyon, Aksaray, Ankara,Ankara-Beytepe, Balıkesir, Bartın, Bilecik,Bilecik-Bozüyük, Bitlis, Burdur, Bursa-Görükle,Bursa-İnegöl, Bursa-İznik, Bursa-Keles, Bursa-Mustafakemalpaşa, Çanakkale-Gökçeada, Diyarbakır,Düzce, Edirne, Elazığ, Isparta, İzmir,Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Manisa, Sakarya,Samsun, Sivas, Trabzon, Urfa, Yalova illeridir[9-62] (Şekil 2).Gramineae familyasına ait üyelerin farklı zamanlardaçiçeklenmelerinden dolayı, polenlerininyıl içerisindeki dağılımına baktığımızda geneldebirkaç ay hariç tüm yıl havada rastlanılmıştır.Bölgelere göre atmosferde görülme süreleri6-12 ay arasında değişmektedir. Çalışılanbölgelerde Gramineae familyasına ait atmosferikpolenlerin Uşak’ta 6 ay ile en kısa, Adana veSamsun’da ise 12 ay ile en uzun süre havadabulunduğu saptanmıştır (Şekil 2). En yoğun olduğudönem ise nisan ve ağustos ayları arasındadeğişmektedir. Avrupa’da da Türkiye’de olduğugibi Gramineae polenlerine tüm yıl boyuncarastlanmaktadır ve en yoğun olduğu dönemde mayıs ve ağustos ayları arasıdır [8,63,64] .Avrupa’da aylara göre Gramineae familyasına aitpolenlerin değişimi “www.polleninfo.org” adresindedetaylı olarak verilmektedir.Ülkemizde aylara göre Gramineae polenlerininhavadaki yoğunluklarına baktığımızda,Ocak ayında Samsun, Ankara, Trabzon, Yalova,Adana, İzmir, Buca ve Sivrihisar’da Şubat ayındabu bölgelere ilave olarak Balıkesir, Bursa,Beytepe, Kastamonu, Didim, Fethiye ve Zonguldak’taseyrek olarak rastlanmıştır. Mart ayındaBartın, Bozüyük, Burdur, Uşak, Kırıkkale, Savaştepe,Kütahya ve Eskişehir dışındaki tüm bölgelerdeseyrek olarak görülmüştür. Nisan ayındaneylül ayına kadar kesintisiz olarak tüm bölgelerinhavasında Gramineae polenleri bulunmuştur.Nisan ayında Bitlis, Sakarya, Edirne, Manisa,Bilecik, Bursa, Adana ve Didim atmosferindeGramineae polenleri yoğun olarak görülmüştür.Mayıs, Haziran ve Temmuz aylarında çoğu bölgedeGramineae polenleri yoğundur. Ağustosayında ise Bartın, Samsun, Sivas, Trabzon veSivrihisar’da yoğun olarak rastlanmıştır. Eylülve ekim aylarında seyrek olarak görülen polenler,kasım ve aralık aylarında sadece birkaç bölgeninhavasında bulunmuştur (Şekil 2).Sonuç olarak bu derlemede, ülkemizde atmosferikpolen çalışmalarının yapıldığı ve allerjikGramineae familyasına ait polenlerin rastla-94Asthma Allergy Immunol 2009;7:90-99