Download (1808Kb) - Suleyman Demirel University Research ...

2.3.6. Uzman SistemlerUzman sistemler, karar alma sürecinin bir kısmını, bazı durumlarda ise tamamınıotomatik hale getirdikleri için otomatikleştirilmiş karar destek sistemlerine çokbenzemektedirler. Bu sistemlere uzman denmesinin nedeni, gerçek insan uzmanlarınyeteneklerinin, makinelere kopyalanmasının hedeflenmiş olmasıdır. Uzman sistemler,tıpkı insan uzmanlarda olduğu gibi, bilginin (knowledge) veri haline getirilerek sorunauygulandığı bilgisayarla bütünleşik bilgi sistemleridir. Uzman sistemler geliştirmeninamacı, soruna, insan uzmanlardan daha hızlı, daha tarafsız, daha doğru tanı ve çözümgetirebilecek bilgisayar sistemleri oluşturmaktır. 284Uzman sistemler, aynı karar destek sistemleri gibi yöneticilere sorun çözme veetkili kararlar almada yardımcı olan bilgisayar destekli sistemlerdir. Ancak uzmansistemler bu desteği diğer sistemlerden farklı olarak yerine getirmektedirler. Uzmansistem, kendine sorulan sorulara yanıtlar verebilen, açıklamalar talep eden, önerilerdebulunan ve etkili kararlar almaya yardımcı olan bilgisayara dayalı bir sistemdir 285 .Uzman sistemler, karar destek sistemlerine çok benzemektedir. Aslında her ikiside kullanıcıları için yüksek düzeydeki problemlerin çözümü için bilgi sağlamaktadır.Bununla birlikte uzman sistemler tekrarlamalı problemlere yönelmektedir, halbuki karardestek sistemi çok karmaşık olan eşsiz tek problemlerle uğraşmaktadır 286 . Uzmansistemler ile karar destek sistemleri iki yönden birbirlerinden ayrılmaktadırlar 287 :Birincisi; karar destek sistemi, yöneticinin stili ve yetenekleri kadar problem çözmeyollarını içerirken uzman sistemler, yöneticilerin yeteneklerini aşan karar verme içinfırsatları sunmaktadır. İkinci fark ise; özel bir çözüme ulaşmadaki nedenin yolunuaçıklamak için uzman sistemlerin yeteneğidir. Genellikle bir çözüme nasıl ulaşıldığınıaçıklamak çözümden çok daha değerlidir.Uzman sistemlerin kural temelli ve yapı temelli olmak üzere iki ana tipi vardır.Kural temelli uzman sistemler en yaygın kullanılan tipidir. Aşağıdaki şekil kural temellibir sistemin elemanlarını göstermektedir. 288 Uzman sistemlerin elemanları Şekil 2.7’degörülmektedir.284 ŞAHİN, Yönetim Bilgi Sistemi, s. 130-131.285 BENSGHİR, s. 122-123.286 DAFT, s. 690.287 MCLEOD, s. 462.288 HICKS, s. 173.104