ZİYA GÖKALP

muklar, Hititler, iskitler, Hiksoslar, Komanîar gibi turanîmilletlerdir. Kurun-ı Ulâ tarihinden evvel bir Turan kurun-ııtarihîyyesi vardır. Garb-i Asya'nın ilk sakinleri Türklerdi.Cenuptan Samîlerin, şimalden Aryanîierin hücumuna uğrayanbu kadîm Türkler muvakkatan Aksâ-ı Şarka muhaceretetmeğe mecbur oldular. Fakat muvakkat şarklılar dabizim asla garplı olmamıza mâni değildir. Kadîm AkdenizMedeniyetinin ilk müessisleri dedelerimizdir. SonradanMüslüman Araplar, Acemler ve Türkler medeniyeti yükselterekbarbar Avrupalılara öğrettiler. Bundan başka Garbî veŞarkî Roma İmparatorluklarını yıkmakla da, Avrupa'da ikidefa tarihin kurunlarını değiştirecek inkılâplar yaptık. Bugünbile Rus çarlığının düşmesine sebep olmakla yeni birkurunun açılmasını hazırladık. O halde, bu kadar büyük hizmetlerlealakadar olduğumuz Garp Medeniyetine büyük biremeğimiz, binaenaleyh büyük bir istihkakımız vardır.Avrupa medeniyetinden ne alacağız? Şüphesiz, ondanmillî bir lisan almıyacağız. Çünkü halkımız arasında konuşulanmillî bir lisanımız var. Fakat, lisaniyat ilmine dairusullerimiz yok. O halde ondan lisan değil, lisaniyat ilminialacağsz. Bundan başka lisanımızda, Avrupa'daki ilmî vesınaî ıstılahların karşılıklarını vücuda getireceğiz.Şüphesiz Avrupa'dan millî bir ahlâk da almayacağız.Zira halkımız arasında millî ahlâkımız da var Fakat ahlâkıyatilmine dair taharrî usullerini bilmiyoruz. O halde ondanahlâk değil, ahlâkıyat ilmini alacağız.Bilmem bu misalleri saydıktan sonra Avrupa'dan «dîn»almayacağız demeğe bir lüzum kaldı mı? Bizi Avrupa'danher şeyden ziyade ayıran dindir. Avrupa daima Hıristiyankalacak, biz ebediyyen Müslüman kalacağız. Bununla beraber,Avrupa'dan diniyat ilmini almamızda da hiç bir mahzuryoktur. Çünkü diniyat, bütün dinlere aynı nazarla bakan41