K - Türkiye Diyanet Vakfı

Üstad Necmeddin Efendi’ylebir hat meşkı sırasında (1963)eden- imam ve hatipliğini kırk yıl(1907-1947) sürdürmenin yanısırahattatlık, mücellidlik, ebrîcilik, gülcülükve okçuluk gibi değişik dallardakibehresinden dolayı “hezârfen”lakabıyla anılırdı. Sanıyorum, zamanımızdakicâmi vazifelileri de eğerkābiliyetleri varsa namaz saatleri dışındabu san’atlara zaman ayırabilselerdaha bahtiyar olurlar.Okyay’dan başka Mâcid Ayral(1891-1961), Halim Özyazıcı (1898-1964), Dr. Süheyl Ünver (1898-1986) merhumlardan da feyz almayaçalıştım.Bir hattat olarak hat san’atınınasıl tarif ediyorsunuz?Estağfurullah, kendimi hattat değilde muhibb-i hat sayarım. Çünkügözümde zuhûr eden rahatsızlıkbeni genç yaşta bu san’atdan kopardı.Şimdi sorunuza gelelim: Hatsan’atının bence en özlü tarifi birArap sözünde gizlidir: “Cismânîâletlerle gerçekleştirilen rûhânî birhendese”. Bir diğer câzip tanıtma da“sözün resmi” olarak yapılabilir.Hat öğrenmeye kaç yaşında başlamakuygundur, hattat olmak için ortalama kaçsene eğitim görmek gerekir?Sâde hat için değil, bütün san’atlarda başlama yaşı10’lu yıllarda olursa daha makbuldür. Ancak, ilerlemişyaşında başlayıp da muvaffak olanlara da tarihimizderastlanır. Şair ne güzel söylemiş:“Kābiliyettir husûl-i matlabın sermâyesiElde istî’dad olunca kâr kendin gösterir”.Haftada bir gün meşk esâsına göre bir hattatınyetişmesi üç ilâ beş yıl gerektirir. Fevkalâdekābiliyetinden ötürü bunu daha kısa zamanda halledenlerde çıkabilir.Geçmişten günümüze hat san’atını kısacaözetlemenizi isteyebilirmiyiz?İslâm âleminde hüsn-i hat, Kur’ân-ı Kerîm’in en güzelbiçimiyle Mushaf hâline getirilmesi gayretinden doğmuştur.Nabatî asıllı Arap harflerinde gizlenmiş bediîkudreti, yani estetiği ortaya çıkarmak için gerekli faaliyetEmevîler devrinde (660-750) kûfî, Îran sahasındameşrık kûfîsi, İspanya’da da magrıbî hattıyla tezahüreder.Fakat esas san’at yazılarının yuvarlak karakterligündelik yazıdan şûbelere ayrılarak doğuşu Abbasîlerdevrinde (750-1258) olmuştur. Çeşitli merhalelerdengeçtikten sonra Yâkûtü’l-Müsta’sımî’nin (ö.1298) elindeaklâm-ı sitte adıyla nihâi şeklini alan şu altı cins yazıyıwww.diyanetvakfi.org.tr TÜRKİYE DİYANET VAKFI HABER BÜLTENİ 67 >