TARLA BİTKİLERİ YETİŞTİRME – II Uygulama Ders Notları - Ankara ...

3.Orta: 8 mm'lik elekten geçip 5 mm'lik eleğin üstünde kalanlar.KökBaklada ana kök fazla kuvvetli olmamasına karşılık yan kökler oldukça iyi gelişmiştir. Kökderinliği normalde 100–110 cm kadar olmasına rağmen, nohutta kökler, uygun koşullarısağlayan kumlu topraklarda 150–170 cm derinliğe kadar inebilmektedir. Kökler aynızamanda yanlara doğru da iyi bir gelişme gösterir. Nodoziteleri yan yana dizilmiş, yuvarlaksilindirik şekillidir. Nodoziteleri diğer cinslere göre daha büyük ve bitki başına daha fazlasayıdadır. Yemeklik tane baklagiller içerisinde toprağa en fazla azot bağlayan cins nohuttur.Baklada nodoziteleri oluşturan bakteri türünün “Rhizobium leguminosarum” olduğubelirlenmiştir.GövdeBakla, kültürü yapılan tüm yemeklik tane baklagiller içerisinde en iyi gelişmiş gövdeye sahipcinstir. Gövde sağlam yapılı ancak otsudur. Gövde kuvvetli geliştiği için de dik olarak büyürve boğum ve boğum aralarından oluşur. Boğumların içi dolu, boğum aralarının ise içi boştur.Gövdenin üzeri çıplak ve kesiti dört köşelidir. Çeşit ve yetiştirildiği şartlara göre baklada bitkiboyu 40–200 cm arasında değişir. Genel olarak boy, küçük tanelilerde kısa, büyük tanelilerdeise daha uzundur. Kültürü yapılan çeşitlerde dallanma sadece gövdenin alt kısmından olur.Bazı hallerde dallanma toprağın altındaki boğumlardan olur. Normal koşullar altında bir adetyan dal oluşturur. Çevre koşulları uygun değilse dallanma olmaz. Bazı çeşitlerin dallanmaözelliği daha fazladır. Uygun koşullarda bir bakla bitkisi altı tane dal oluşturabilmektedir.Gövdenin dikliği hasada kadar devam eder. Normal çevre şartlarında yatmaya karşıdayanıklıdır. Ancak ilk çiçeklerin oluşmasından sonra belli oranda yatma gösteren çeşitlerdevardır. Başlangıçta yeşil renkli olan gövde gelişme devrelerinin sonlarına doğru koyulaşır.Tam olgunluk devresinde koyu kahverengi veya siyah bir renk alır.YaprakBaklada yapraklar, çeşitli sayıda yaprakçığın birleşmesiyle oluşmuş bileşik yaprakşeklindedir. Yaprakların gövde üzerindeki dizilişleri almaşıklıdır. Yaprakta bulunan yaprakçıksayısı, gövdede yukarıdan aşağı doğru inildikçe azalır. Bitkinin alttan itibaren 1/3 ünde 1 çift,ikinci 1/3 ünde 2–3 çift, son 1/3 ünde ise 2–4 çift yaprakçık bulunur. Yaprakçıklar oval eliptikşekildedir. Yaprakçık büyüklüğü, bitki ve yaprak içerisinde aşağıdan yukarı doğru gidildikçeküçülür. Yaprakçık yüzeyleri tüysüz ve kenarları düzdür. Yaprak sapının gövde veya dallabirleştiği yerde yarım kalp, mızrak ya da tarak şeklinde 2 adet kulakçık bulunur. Renkli çiçeğesahip bakla çeşitlerinin kulakçıkları üzerinde belirgin şekilde koyu renkli noktacıklar bulunur.Bu noktacıklar nektar bezleri olarak bilinir ve renkli çiçeğe sahip çeşitlerin erken gelişmedevresinde belirlenmesinde markör olarak kullanılır.ÇiçekBaklada çiçek yaprak koltuklarından çıkan kısa bir çiçek sağı üzerinde bileşik salkım şeklindebulunur. Her salkımda genelde 4–6 çiçek vardır. Ancak 2–3 çiçekli salkımlar olabildiği gibiondan fazla çiçek içeren salkımlar da mevcuttur. Baklada çiçekler oldukça büyüktür.Çanak yapraklar açık yeşil ya da antosiyonlu olup dip tarafları daha koyu renklidir. Çanakyapraklarının oluşturduğu boru çıplaktır ve çiçeğin yarı uzunluğuna kadar çıkar. Çanak39