TARLA BİTKİLERİ YETİŞTİRME – II Uygulama Ders Notları - Ankara ...

a) Pul mercimek (yaprak, sultani, büyük mercimek): tanelerinin çapı 6–7 mmkotiledon rengi sarı, tane rengi açık yeşil, yeşil, sarımsı yeşil, bin tane ağırlığı 50–65 g olup, genellikle kıyı ve batı geçit bölgelerimizde yetiştirilir.b) Yeşil mercimek (sıra mercimeği): tane çapı 4–6 mm kotiledon rengi sarı, tanerengi yeşil, sarımsı yeşil, bin tane ağırlığı 30–50 g olup, genellikle Orta Anadolu vegeçit bölgelerinde yetiştirilir.c) Kırmızı mercimek: tane çapı 3–5 mm kotiledon ve tane rengi kırmızı, pembe, koyugri, bin tane ağırlığı 30–45 g olup, daha çok Güneydoğu Anadolu bölgesindeyetiştirilmektedir.TSE 143’ e göre ise ülkemizde yetiştirilen ve pazara sunulan mercimekler botanikbakımından yapılarına göre kabuklu olarak 3, iç olarak da 2 gruba ayrılırlar.Kabuklu olarak;1. Sultani mercimek (yaprak mercimek, pul mercimek)2. Yeşil mercimek (sıra mercimek)3. Kabuklu kırmızı mercimekĐç olarak;Kök1. Kırmızı iç mercimek2. Yeşilimsi sarı iç mercimekMercimekte kök sistemi nispeten zayıf ve incedir. Açık kahve renkli, diğer köklere göreoldukça iyi gelişmiş esas kök ile zayıf gelişmiş yan köklere sahiptir. Kireçli derin olmayantopraklarda kök sistemi yüzlek olarak gelişir. Kireç yönünden zengin olan topraklarmercimeğin köklerinin derinlere gitmesini engellemesine rağmen belli oranda yüksek verimsağlanmasında etkilidir. Kuraklık nedeniyle geniş ölçüde çatlayan topraklarda ise ihtiyaçduyduğu suyu sağlayabilmek için köklerini derinlere doğru geliştirir.Mercimekte kök derinliği; çeşit ve çevre koşulları yanında tane büyüklüğü ve ekim zamanınagöre de büyük ölçüde değişiklik gösterir. Büyük ve dolgun taneli çeşitlerde ana kök iyi yankökler ise zayıf gelişir. Orta ve küçük taneli çeşitlerde ise kökler yüzlek ve yan kökler fazlasayıdadır. Toprak koşullarına göre kök gelişmesi uygun olan çeşidin seçilerek yetiştirilmesiyüksek ve kaliteli tane verimi için gereklidir. Kökler kışlık ekimlerde yazlık ekimlere, zamanlıkışlık ekimlerde zamansız kışlık ekimlere, erken yazlık ekimlerde geç yazlık ekimlere göredaha iyi ve kuvvetli olarak gelişir. Mercimekte çeşit, çevre koşulları ve ekim zamanına göredeğişmekle beraber kök derinliği 1.0–1.4 m kadar ulaşabilmektedir.Mercimek bitkisinin köklerinde ortak yaşayarak havanın serbest azotunu toprağa bağlayanbakteri türü “Rhizobium leguminosarum”dur.33