TARLA BİTKİLERİ YETİŞTİRME – II Uygulama Ders Notları - Ankara ...

GövdeYemeklik tane baklagillerde gövde yumuşak ve otsudur. Genelde odunlaşma olmaz, tamolgunlaşma döneminde suyunu kaybetmesinden dolayı belli derecede sertleşme görülür.Yemeklik tane baklagillerde gövde; boy, kalınlık, dallanma durumu, kesit şekli, büyüme tipiyönünden cins, tür, çeşit ve çevre koşullarına göre büyük ölçüde farklılık gösterir. Gövdebüyüme tipi bakımından dik, yarı yatık, yatık ve sarılıcı özellikler gösterebilmektedir. Kesitşekli olarak gövde; nohut, bakla, mercimek ve bezelyede dört köşe; fasulye ve börülcede altkısımda yuvarlak üst kısımda ise altı köşelidir.Gövdenin dallanma durumuna göre yemeklik tane baklagiller iki ana grup altındatoplanabilirler.1. Ana gövde, gelişmenin tüm devrelerinde ayırt edilebilir ve 3 farklı tipi vardır.a) Dallanma genellikle gövdenin alt kısımlarında olur (bakla),b) Dallanma genellikle gövdenin üst kısımlarında olur (bezelye),c) Dallanma bütün ana gövde boyunca olur (fasulye, nohut, börülce),2. Ana gövde ilerleyen gelişme devrelerinde yan dallar arasında ya hiç ya da tam olarak ayırtedilemez. Dallanma çok kuvvetlidir. Alt dallar genellikle yeniden dallanırlar (mercimek).YaprakYemeklik tane baklagillerde bileşik yaprak halinde olan yapraklar; ortak bir sap üzerine özelsapçıklarla bağlanmış üç ya da daha fazla sayıda yaprakçıktan oluşurlar. Yapraktakiyaprakçık sayısı, yaprakçık şekli ve yaprak sapının son bulma durumu yönünden cins, tür veçeşitler arasında önemli faklılıklar vardır. Gelişme devresi ilerledikçe farklılıklar dahabelirginleşir. Yaprakçıkların yaprak sapı üzerindeki dizilişleri karşılıklı veya alternatiftir.Yaprakçık kenarlarının dişlilik durumu da cins, tür ve çeşitlere göre değişiklik gösterir. Yapraksapı; yaprakçık ya da uzun veya kısa bir sülükle son bulur. Sülükle son bulanlarda, sülüğüngelişme durumu tür, çeşit ve yaprağın bitki üzerinde bulunuş yerine göre faklılık gösterir.Yaprak sapının dalla birleştiği yerde büyüklük ve şekli cinslere göre önemli ölçüde farklılıkgösteren değişik sayıda yaprakçık bulunur. Bu yaprakçıklara kulakçık adı verilir. Bezelyedeoldukça büyük olan kulakçıklar yaprakçıklardan daha büyüktür. Bakla, nohut ve mercimekteise oldukça küçük, mızrak şeklinde ve iki adettir. Fasulye ve börülcede ise kulakçık üçgenşeklinde ve orta büyüklüktedir. Kulakçıklar, çiçeklenmeden önce baklagil cinslerininbirbirilerinden ayrılmasında göz önünde bulundurulan en önemli özelliktir.Çiçek Durumu ve ÇiçekYemeklik tane baklagil cinslerinde AXĐLLARY çiçek durumu vardır. Çiçek yaprakkoltuklarından, yaprak sapı ile gövdenin birleştiği noktadan çıkar. Çiçekler salkım şeklindedir.Bir çiçek sapı üzerinde özel sapçıkla asıl çiçek sapına bağlanan bir ya da daha çok sayıdaçiçek bulunur.27