TARLA BİTKİLERİ YETİŞTİRME – II Uygulama Ders Notları - Ankara ...

ÇAVDARDünyada kültürü yapılan bütün çavdarlar Secale cereale L. adı altında toplanmaktadır.Kültürü yapılan çavdarlar, kromozom sayılarına göre ;a) Diploid çavdarlar (2n=14)b) Tetraploid çavdarlar (2n= 28)olmak üzere iki ana grup altında toplanmaktadırlar.Çavdarda kromozom sayısının iki katına çıkması, bitkinin bütün organlarının büyümesineneden olmaktadır. Tetraploid çavdarlarda, diploid çavdarlara göre bitki boyu artmış, yapraklargenişlemiş ve uzamış, başak boyu büyümüş ve taneler irileşmiştir.Diploid ve tetraploid çavdarlar arasındaki başak ve tane özellikleri yönünden farklılıklaraşağıda özetlenmiştir.Diploid çavdarlarda, başaklar ince uzun, kavuzları beyaz renkli ve kısa kılçıklıdır. Tane, ince,uzun, 1000 tane ağırlığı 20–25 g, renk pembemsi yeşildir.Tetraploid çavdarlarda başaklar, diploid çavdarlara oranla daha kalın ve uzun, kavuzlarıbeyaz renkli, kılçıklar kısadır. Tane, iri, dolgun ve 1000 tane ağırlığı 45–50 g'dır.YULAFKültürü yapılan yulaflar iki grup altında toplanmaktadır.a) Beyaz yulaf (Avena sativa L.)b) Kırmızı yulaf (Avena byzantina L.)Kırmızı ve beyaz yulaflar arasındaki başak ve tane yönünden farklılıklar aşağıdaözetlenmiştir.Beyaz yulaflarda; başakçık kavuzları ince ve beyaz renkli, genellikle kılçıksızdır. Bazı beyazyulaf çeşitlerinin birinci tanelerinde kılçık bulunur. Taneleri saran iç kavuz ve kapçık genelliklebeyaz renktedir. Alt ve ikinci taneyi birbirine bağlayan sapçık (rachilla), taneler birbirindenayrılınca tümüyle birinci, alttaki tane üzerinde kalır. Tanelerin dip kısmında tüy yoktur vekırmızı yulaf tanelerine oranla daha küçüktür.Kırmızı yulaflarda; salkımlar beyaz yulafınkinden daha büyüktür ve daha fazla başakçığasahiptir. Başakçık kavuzları büyük, kalın ve olgunluk devrelerinde kırmızı kahverengindedir.Genellikle başakçık içersinde alttan birinci ve ikinci tanede kılçık vardır. Taneleri saran içkavuz ve kapçık turuncu kahverengindedir. Alt ve ikinci taneyi birbirine bağlayan sapçık(rachilla)taneler birbirinden ayrılınca genellikle tümüyle kopar ve üstteki tanenin alt kısmındakalır. Kırmızı yulaf tanelerinin dip kısmında beyaz taneli yulaflara göre belirgin şekilde fazlafırça şeklinde tüyler bulunur.19