TARLA BÄ°TKÄ°LERÄ° YETÄ°ÅTÄ°RME â II Uygulama Ders NotlarÄ± - Ankara ...

More documents

Recommendations

Info

Topbaş ekmeklik buğdaylar (T. compactum ) grubuSivas 111/33 Sertak 52Makarnalık buğdaylar (T. durum) grubuAltın 40/98 <strong>Ankara</strong> 98 Çeşit 1252 Diyarbakır 81Ege 88 Fırat 93 Dicle 74 Gediz 75Kızıltan 91 Kunduru 1149 Selçuklu 97 Çakmak 79Tunca 79 Creso Balcalı 85 Berkmen 469Kunduru 414/44 Sarıbursa 7113 Gökgöl 79 Akbaşak 073/44ARPAArpa, ülkemizde buğdaydan sonra en fazla kültürü yapılan bitki cinsi olup, kültür bitkileriiçersinde ilk kültüre alınan cinslerdendir. Günümüzde kültürü yapılan ve ekonomik önemesahip olan arpaların tamamı Hordeum vulgare adı altında toplanır ve 2n=2x=14kromozomludurlar.Kültür arpaları başaktaki tane sayılarına göre;1. Hordeum vulgare convar. distichon: iki sıralı arpalar2. Hordeum vulgare convar. hexastichon: altı sıralı arpalar olmak üzere iki ana gruptatoplanırlar.Đki ve altı sıralı arpa grupları arasındaki, başak ve tane yapısı yönünden farklılıklar aşağıdaözetlenmiştir.Başak özellikleri: Arpada, başak eksenindeki her boğumdan üç tane başakçık çıkar ve herbaşakçık içersinde bir adet çiçek bulunur.Đki sıralı arpalarda, başak ekseni boğumlarından çıkan üç başakçıktan sadece ortadakilertane bağlar, yan başakçıklar ise dumura uğrar. Her boğumdaki üç başakçıktan sadeceortadakinin tane bağlaması, iki sıralı arpalarda tanelerin daha dolgun ve homojen irilikteolmasını ortaya çıkartır. Đki sıralı arpalarda başaklar yandan basık şekilde görülür. Tanebağlayan başakçıklarda, iç kavuzların orta damar uzantısı şeklinde kılçıklar oluşur veçoğunlukla birbirine paralel olarak uzanırlar.16
Altı sıralı arpalarda, başak ekseni boğumlarından çıkan üç başakçıkta bulunan üç çiçek detane bağlar. Başak eksenindeki her boğumdan çıkan üç başakçıkta tane bağladığı için altısıralı arpalarda başağın görünüşü silindir şeklindedir. Her başakçıktan bir kılçık çıkar.Tane özellikleri: Đki sıralı arpaların taneleri dolgun ve homojen iriliktedir. Altı sıralı arpalarda,taneler farklı irilikte olup, başak ekseni üzerindeki boğumlardan çıkan üç başakçıktan ortadabulunan başakçığın tanesi, yanlarda bulunanlara oranla daha iri olmaktadır. Ortadaki tane,yanlarda bulunan taneleri sıkıştırdığı için yanlardaki tanelerin ortadaki taneye yaslanan altkısımları hafif çukurdur.Kültürü yapılan arpaların tümünde normal şartlarda harmandan sonra taneler kavuzludur.Diğer bir ifade ile kültürü yapılan tüm iki ve altı sıralı arpalarda normal şartlarda harmanyapılmış tanelerin üzeri çiçek kavuzları dediğimiz iç kavuz ve kapçık ile kaplıdır. Arpada çiçekkavuzları karyopsis meyve kabuğu üzerine yapışık durumda bulunur. Harmandan sonraçıplak taneli olan arpa çeşitleri de vardır. Ancak bunlar ekonomik öneme sahip olan çeşitlerdeğillerdir.Başağındaki sıra sayısına göre kültürü yapılan arpalar iki ve altı sıralı olmakla birlikte, diğerkültürü yapılmayan arpalar ise;Hordeum vulgare convar. intermedium (Orta arpa): Bir boğumdaki üç başakçıktan yalnız ortabaşakçık normal tane oluştururken yan başakçıklardaki çiçekler cılız ve çok küçük tanelerortaya koyarlar.Hordeum vulgare convar. irregulare(=labile) (Karışık sıralı arpa): Bir boğumdaki üçbaşakçıktan çoğunlukla ortadaki başakçık tane bağlarken, bazı boğumlarda yanbaşakçıklarda tane bağlamaktadır. Bu grup arpalarda başaktaki tane sıra sayısı düzensizdir.Hordeum vulgare convar. deficiens (Eksik sıralı arpa): Başak ekseni üzerindeki boğumlardabulunan üç başakçıktan yalnızca orta bulunan başakçık tane bağlar. Yan başakçıkların dışkavuzları dahi gelişemez, ya da çok az gelişmiş bir iç kavuz bulunabilir. Đki sıralı arpadan enbelirgin farkı budur.Sıra sayısı dışında arpalar, dış kavuz ve tane rengine, kavuz durumuna, başak ekseniüzerinde başakçıkların dizilişine ve kılçık durumuna göre gruplandırılırlar.Tane renklerine göre arpalar;a) Beyaz arpalar,b) Siyah arpalar,c) Çakır arpalar,Kavuzluluk durumuna göre arpalar;a) Kavuzlu arpalar,b) Çıplak taneli arpalar,Başak ekseni üzerinde başakçık dizilişine göre;17
Page 1 and 2: 2010TARLA BĐTKĐLERĐ YETĐŞTĐRM
Page 3 and 4: Serin Đklim Tahıl cinslerinin Tü
Page 5 and 6: Çimlenmenin Biyoloji ve Morfolojis
Page 7 and 8: 5. Döllenme ve ErmeErkek organlar
Page 9 and 10: a) Plumula (tomurcuk): Büyüyüp g
Page 11 and 12: Yaprak kını yaprak ayasından son
Page 13 and 14: Erkek organlar (androceum): Serin i
Page 15: çeşitleri vardır. Tane kesitinin
Page 19 and 20: ÇAVDARDünyada kültürü yapılan
Page 21 and 22: YEMEKLĐK TANE BAKLAGĐLLERYemeklik
Page 23 and 24: YEMEKLĐK TANE BAKLAGĐLLERĐN MORF
Page 25 and 26: çimlenme maksimumu arasında olmak
Page 27 and 28: GövdeYemeklik tane baklagillerde g
Page 29 and 30: c) Polidelphus (çok parçalı: on
Page 31 and 32: KökNohudun kökleri oldukça kuvve
Page 33 and 34: a) Pul mercimek (yaprak, sultani, b
Page 35 and 36: tane tohum bulunur. Küçük taneli
Page 37 and 38: çeşitlere göre değiştiği gibi
Page 39 and 40: 3.Orta: 8 mm'lik elekten geçip 5 m
Page 41 and 42: oluşturur. Yan kökler oldukça ge
Page 43 and 44: Boylar :c. Sarı Göbek: tane kabu

TARLA BÄ°TKÄ°LERÄ° YETÄ°ÅTÄ°RME â II Uygulama Ders NotlarÄ± - Ankara ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

TARLA BÄ°TKÄ°LERÄ° YETÄ°ÅTÄ°RME â II Uygulama Ders NotlarÄ± - Ankara ...