Download (6Mb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

30712 – Muhammed Mehdî (870 – 878). On birinci imam olan HasanAskeri’nin oğludur, imamların sonuncusu sayılan On İkinci İmam’dır. Çok küçükyaşta imam seçilmiş, kısa bir süre sonra ortalıkta görünmez olmuştur. Onun budurumu Alevîlik’te geniş yorumlara yol açan bir inancın doğmasını sağlamıştır.Bütün Alevî kuruluşlar bu konuda birlik içindedirler. Bu yaygın inanca göre Mehdiölmemiştir, gizlilikler ülkesine (gayb âlemine) çekilmiştir. Onun gerçek görevi, dahasonra, Tanrı’nın uygun gördüğü bir çağda başlayacaktır. Günün birinde Mehdi bugayb âleminden görünüş alanına çıkacak, yeryüzüne gelecek, bütün insanlarınmutlulukları için gerekenleri yapacaktır, kötülükleri, dengesizlikleri, haksızlıklarıortadan kaldıracaktır. Mehdi belli bir sürenin değil bütün zamanın imamıolduğundan ona «imam-i zaman» denir. Babası Hasan Askeri öldüğünde, çocukolmasına karşılık, Mehdi namazını kıldırmış, bir süre ortalıkta görünmez olmuştur.Küçük gizlenme anlamına gelen, yetmiş yıl sürdüğü söylenen bu döneme «gaybubetisuğra» denir. Bu sürede yerine dört görevli (naib) bırakmış, ümmetine bunlararacılığı ile gerekli buyrukları göndermiştir. «Kıyamet»e yakın saklandığı yerdenortaya çıkacak, Tanrı’nın verdiği görevi yerine getirecektir. Buna da «büyükgizlenme» anlamında «gaybubet-i kübra» denir. Bu sürelerin ilki olan yetmiş yıllıkgizlenme boyunca, Mehdi yetkili kimselere birkaç kez görünmüş, tanrısal bir ülkedeyaşadığını bildirmiş sayılır, böyle inanılır.Mehdi’nin varlığında biçimlenen bu insan-üstü durumun benzerlerini ötekiimamlarda da görürüz. Bu inanç düzeninin Ali’den başlayan on ikinci imamdabitmesiyle imamlık daha ilginç bir anlam kazandı.Mehdi, halk kesiminde olağanüstü bir öykü niteliğinde yayılmış,benimsenmiştir. Bunun çok değişik nedenleri vardır. Bu nedenlerin başında,«kıyamet»in yaklaşacağı gün, Tanrı’nın göndereceği bir görevlinin insanlara çağrıdabulunacağı konusunda, Kur’an’da bildirilen, bir olaydır. Halk düşüncesi, halk inancıbu iki olayı birleştirerek bir inanç varlığı durumuna getirmiş, bilerek veyabilmeyerek Bektaşilik’e yardımcı olmuştur. Nitekim Anadolu köylerinde, çokluk,Bektaşilik’in inandığı Mehdi ile Kur’an’da geçen kıyametle ilgili olay birbirinekarıştırılır. 158158 EYUPOĞLU, a.g.e., s.86.