Download (6Mb) - Süleyman Demirel Üniversitesi

ÖZETÂŞIK YOKSUL DERVİŞ’İN ŞİİRLERİNDE DİNÎ-TASAVVÛFÎ UNSURLARHalil Eren YILDIRIMSüleyman Demirel Üniversitesi, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, YüksekLisans Tezi, 387 sayfa, Eylül 2007.Danışman: Yrd. Doç. Dr. Halil Altay GÖDEÂşık Yoksul Derviş’in Şiirlerinde Dinî-Tasavvûfî Unsurlar adlı tezimizin amacı, âşıkedebiyatının yaşayan temsilcilerinden olan Şemsettin Kubat’ın şiirlerinde geçen dinî vetasavvufî unsurları bulup açıklamaktır.Çalışmamız; ön söz, giriş, on ana bölüm, kaynakça ve özgeçmişten oluşmaktadır.Giriş Bölümü, Âşığımızın hayatı, edebî şahsiyeti ve yaşadığı coğrafya hakkında bilgivermektedir.Birinci Bölümde, Allah kavramı incelenmektedir. Âşığımızın şiirlerinde, Allah’ın(zatî, sübûtî) sıfatları, isimleri (Esma’ül Hüsna),şiirlerde en çok geçen unsurlardan biridir.İkinci Bölüm, peygamberlerdir. Yoksul Derviş’in şiirlerinde geçen peygamberlerinhepsi Kur’an’da geçen peygamberlerdir. Peygamberler genellikle edebiyattaki bilinenözellikleriyle ve kıssalarıyla geçmektedir.Üçüncü Bölüm, kutsal kitaplardır. Yoksul Derviş, şiirlerinde dört kutsal kitaba dayer vermiştir. Tevrat, Zebur, İncil ve Furkan (Kur’ân); birçok şiirde bu kitapların adlarıberaber geçerken, bazı şiirlerde ise Kuran ayrı olarak yer almıştır.Dördüncü Bölüm, meleklerdir. Yoksul Derviş’in şiirlerinde melekler, daha çoknurdan yaratılmış melekler ve görevleri olan büyük melekler olarak iki şekilde karşımızaçıkmaktadır.Beşinci Bölüm şiirlerde geçen ayet ve hadislerdir. Âşığımızın hafız olması şiirlerindeayetlerin, hadislerin sıkça geçmesini sağlamıştır.Altıncı Bölüm, Dinî Terimler ve Kavramlardır. Ahiretle, cennet ve cehennemle ilgilibirçok dinî kavram, Âşığımızın şiirlerinde sıkça geçmektedir. Çalışmanın en kapsamlıbölümü de bu bölümdür.Yedinci Bölüm ise, şiirlerde geçen tasavvufi terimler ve tasavvufî şahsiyetlerdir.Âşığımızın şiirlerinde birçok tasavvuf büyüğü geçmektedir.Sekizinci Bölüm Hz. Ali ve Oniki İmamlar’dan oluşmaktadır. Hz. Ali, şiirlerde ençok geçen unsurdur.Dokuzuncu Bölüm, Kerbela Olayı, Kerbela Şehitleridir. Kerbela Olayı şairimiziderinden üzen, yaralayan, acı bir olaydır, Bu olay ve bu olay da şehit olanlar başta Hz.Hüseyin olmak üzere tüm şehitler şiirlerde sıkça geçer.Onuncu Bölüm, Karacalar Köyü, Hak Halili Dergâhı ve Âşığımızın bağlı olduğuKadirî silsiledir. Hak Halili, Bacım Sultan ve Kadir Ağa, Âşığımızın bağlı olduğu silsileninson halkalarıdır. Şiirlerde onlar da sıkçı geçmektedir.En son kısım ise, çalışmamız sırasında istifade ettiğimiz eserlerden meydanagetirdiğimiz kaynakça kısmından ve özgeçmişten oluşmaktadır.Anahtar Kelimeler: Âşık Edebiyatı, Dinî-Tasavvûfî Unsurlar, Allah, Ali,Muhammed, Oniki İmamlar, Kerbela Olayı.